Year: 2023

Posted on by

Dit is het beste eiwitpoeder voor vrouwen

Veel mannen die aan sport doen nemen voor of na de training een eiwitshake, om zo spierherstel te bevorderen en spiergroei te stimuleren. Vrouwen die sporten kiezen veel minder snel voor zo’n shake, waarschijnlijk omdat zij minder gefocust zijn op spiergroei. Alhoewel een gespierd lichaam voor de meeste vrouwen geen doelstelling is kunnen zij toch profiteren van eiwitshakes, met name ter ondersteuning bij het afvallen. In deze blog lees je wat de voordelen zijn van eiwitshakes en wat het beste eiwit poeder voor vrouwen is.

In dit artikel:

  • Wat zijn eiwitten?
  • Waarom heeft ons lichaam eiwitten nodig
  • Wat zijn eiwit poeders en zijn ze gezond?
  • Het beste eiwit poeder voor vrouwen

WAT ZIJN EIWITTEN?

Eiwitten, ook vaak proteïnen genoemd, bestaan uit aminozuren en zitten vooral in dierlijke voedingsmiddelen, zoals vlees, vis en eieren. Daarnaast bevatten talloze plantaardige producten eiwitten, waaronder groenten, peulvruchten en zaden. In het menselijk lichaam komen twintig verschillende aminozuren voor waarvan het lichaam er zelf twaalf kan aanmaken, te weten de zogeheten niet-essentiële aminozuren. De andere acht worden essentiële aminozuren genoemd en moeten uit voeding gehaald worden. De meeste dierlijke eiwitten bevatten al deze essentiële aminozuren, daarom worden ze ook wel volwaardige eiwitten genoemd. Alle plantaardige voeding bevat ook alle acht essentiële aminozuren, zij het dat de meeste plantaardige eiwitten een zeer laag gehalte van een of meer essentiële aminozuren bevatten, daarom worden plantaardige eiwitten in het algemeen ook wel onvolwaardige eiwitten genoemd. De enige plantaardige voedingsmiddelen die wel alle acht essentiële aminozuren bevatten in een goede verhouding zijn quinoa, hennepzaad, boekweit en blauwgroene algen (b.v. spirulina en chlorella). Alle aminozuren in plantaardige producten zijn van dezelfde kwaliteit als dierlijke aminozuren en kunnen net zo effectief door het menselijk lichaam worden opgenomen.

WAAROM HEEFT ONS LICHAAM EIWITTEN NODIG?

Aminozuren uit eiwitten zijn heel belangrijk voor een goede gezondheid; ze zijn onder meer verantwoordelijk voor de stofwisselingsprocessen in het lichaam en spelen een rol bij de aanmaak van weefsels, hormonen, enzymen, antilichamen, transporteiwitten en andere belangrijke eiwitstructuren. Wie te weinig eiwitten binnenkrijgt kan te kampen krijgen met een verstoorde aanmaak van enzymen en hormonen. Daarnaast kan een eiwittekort leiden tot afbraak van structurele eiwitten, waardoor uiteindelijk vitale functies in het lichaam minder goed gaan werken. Belangrijk om te weten is ook dat het menselijk lichaam geen eiwitten op kan slaan, zoals dat gebeurt met koolhydraten en vetten. Daarom dien je ervoor te zorgen dat je elke dag voldoende eiwitten via voeding binnenkrijgt.

WAT ZIJN EIWITPOEDERS EN ZIJN ZE GEZOND?

Je hebt ze vast wel eens gezien, die grote potten eiwitpoeders die in veel sport- en voedingssupplementenwinkels te koop zijn. Eiwitpoeders worden vooral gekocht door mannen die aan krachttraining of intensieve sportbeoefening doen, omdat eiwitpoeders spierherstel en spiergroei te bevorderen. Eiwitpoeders worden meestal gebruikt om eiwit shakes mee te maken, en worden meestal voor en/of na het sporten gedronken.

De meeste eiwitpoeders die verkrijgbaar zijn hebben whey als belangrijkste ingrediënt, een bijproduct van de kaasindustrie dat ook wel melkplasma wordt genoemd. Whey is het vocht dat eruit geperst wordt nadat de melk gestremd is en de kaas is gemaakt en smaakt friszuur. Zuivere whey die niet bewerkt is heeft een zeer hoge voedingswaarde en is rijk aan eiwitten, B vitamines, melksuiker, mineralen en bèta-glucanen. Daarnaast bevat whey nauwelijks of geen vetten en bevat het alle aminozuren die het lichaam nodig heeft voor de aanmaak van glutathion (een antioxidant dat de verkorting van telomeren afremt en daarmee de natuurlijke veroudering helpt vertragen), te weten cysteine, glycine en glutamaat. Ook bevat whey de stof glutamylcysteine, een uniek cysteineresidu dat de aanmaak van glutathion bevordert (Bounous et al., 1991[1]).

Meer en meer liefhebbers van eiwit shakes geven tegenwoordig echter de voorkeur aan geheel plantaardige eiwit poeders. De voornaamste reden dat zij hiervoor kiezen is omdat veel whey poeders ongezonde toevoegingen bevatten, zoals kunstmatige zoetstoffen, geraffineerde suikers, soja, gluten en conserveringsmiddelen. Meer daarover kun je lezen in deze blog: Kan je Whey eiwit poeder vervangen met Hennep eiwit of Bruine rijst eiwit poeder.

HET BESTE EIWIT POEDER VOOR VROUWEN

Veel vrouwen denken dat zij op geen enkele manier profiteren van eiwit poeders, omdat een gespierd lichaam niet belangrijk voor hen is. Toch kunnen zij veel baat hebben bij het drinken van eiwit shakes, met name als hulpmiddel bij het afvallen. Eiwit poeders geven namelijk langdurig een verzadigend gevoel en energie, en houden tevens de bloedsuikerspiegel stabiel waardoor je minder snel de neiging krijgt om ongezond te gaan eten en snacken (o.a. Westerterp-Plantenga et al., 2009[2]). Daarnaast kan spiergroei helpen bij het afvallen, omdat mensen met meer spiermassa meer vet verbranden, wat weer gewichtsverlies tot gevolg heeft. Ook voorkomen eiwit shakes dankzij de in het poeder aanwezige stof leucine het verlies van spiermassa, iets wat vaak voorkomt bij een koolhydraatrijk afslankdieet (Buse et al., 1975[3]). Wil je meer weten over eiwit shakes en afvallen, bekijk dan deze video: Helpt eiwitpoeder als je wilt afvallen? En welke eiwitpoeder moet je kiezen?

Vrouwen die willen afvallen kunnen het beste kiezen voor plantaardige eiwit poeders, zoals bijvoorbeeld Superfoodies Hennep Eiwit Poeder of Bruine Rijst Eiwitpoeder van Superfoodies. De reden dat plantaardige eiwit poeders beter zijn voor vrouwen is niet alleen omdat deze geen ongezonde toevoegingen bevatten, zoals je al in de vorige paragraaf al hebt kunnen lezen. Andere voordelen van plantaardige eiwit poeders zijn dat ze geen allergenen bevatten, geen spijsverteringsklachten veroorzaken en laag op de glycemische index zijn. Plantaardige eiwitpoeders hebben bovendien enkele unieke eigenschappen ten opzichte van whey poeders: ze helpen het immuunsysteem versterken, vertragen de veroudering, verlagen de bloeddruk verlagen, hebben antibacteriële en antivirale eigenschappen en stabiliseren ze de bloedsuikerspiegel (o.a. Petersen et al., 2009[4]; Marshall, 2004[5]). Wil je meer weten over de diverse voordelen van plantaardige eiwitpoeders en hoeveel eiwit shakes je per dag zou kunnen gaan drinken, lees dan deze blog: Hoeveel eiwit shakes mag je per dag hebben (wat is nog gezond)?.

Ben je op zoek naar het beste eiwit poeder voor vrouwen, kies dan dus een hennep eiwit poeder of bruine rijst eiwit poeder van goede kwaliteit en vermijd whey eiwit poeders die ongezonde toevoegingen bevatten zoveel mogelijk. Eiwit poeders kunnen echter nooit als vervanging voor maaltijden gebruikt worden, dus als afvallen of op een gezond gewicht blijven je belangrijkste doelstelling is doe je er ook goed aan te kijken welke koolhydraten in je dagelijkse maaltijd je kunt vervangen door eiwitten uit voeding, zoals vlees, vis, gevogelte, eieren en quinoa.

Referenties

[1] Bounous, Gustavo, and Phil Gold. “The biological activity of undenatured dietary whey proteins: role of glutathione.” Clin Invest Med 14.4 (1991): 296-309.
[2] Westerterp-Plantenga, M. S., et al. “Dietary protein, weight loss, and weight maintenance.” Annual review of nutrition 29 (2009): 21-41.
[3] Buse, Maria G., and S. SANDRA Reid. “Leucine. A possible regulator of protein turnover in muscle.” Journal of Clinical Investigation 56.5 (1975): 1250.
[4] Petersen, Brent L., et al. “A whey protein supplement decreases post-prandial glycemia.” Nutrition Journal 8.1 (2009): 1.
[5] Keri Marshall, N. D. “Therapeutic applications of whey protein.” Alternative Medicine Review 9.2 (2004): 136-156.

Posted on by

10 symptomen die wijzen op een vitamine D tekort

Vitamine D is een onmisbare vitamine voor onze gezondheid. Aan de hand van talloze wetenschappelijke onderzoeken is namelijk aangetoond dat vitamine D het immuunsysteem versterkt, energie geeft, een gezonde nachtrust bevordert en spier- en gewrichtspijn tegengaat. Andere onderzoeken laten zelfs zien dat je bij een gezond vitamine D-niveau minder risico loopt om allerlei ernstige ziekten en aandoeningen te krijgen, zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht. We kunnen dus niet zonder vitamine D, maar desondanks heeft 45% van de Nederlandse mannen en 56% van de Nederlandse vrouwen een vitamine D-tekort, meestal zonder daar zelf bewust van te zijn. De hoogste tijd dus om erachter te komen of je een vitamine D tekort hebt!

Wat is vitamine D?

In tegenstelling tot wat veel mensen denken is Vitamine D is niet één vitamine, maar een groep van 5 in vet oplosbare prohormonen (precursors van hormonen), te weten:

  • Vitamine D1 (verbinding van ergocalciferol (D2) en lumisterol): deze benaming wordt niet meer gebruikt (voor de volledigheid wel nog even hier genoemd)
  • Vitamine D2 (ergocalciferol): kan niet door het menselijk lichaam geproduceerd worden en zit onder meer in plantaardige voeding en schimmels (b.v. kaas, paddenstoelen, gist).
  • Vitamine D3 (cholecalciferol): kan wel door het menselijk lichaam in de huid worden geproduceerd uit (het uit cholesterol afkomstige) 7-dehydrocholesterol via een fotochemische reactie op ultraviolette stralen uit zonlicht. Daarnaast is deze vitamine in zeer kleine mate aanwezig in dierlijke voeding, waaronder vette vis, eieren en visolie.
  • Vitamine D4 (22-dihydroergocalciferol): is een verzadigde vorm van vitamine D2
  • Vitamine D5 (sitocalciferol): is gesynthetiseerd uit 7-Dehydrositosterol

Voor de mens zijn vitamine D2 en vitamine D3 het belangrijkst voor de gezondheid, maar daarbij is het wel goed om te weten dat vitamine D3 tot wel 10 keer effectiever is dan vitamine D2.

Het grootste gedeelte (90%) van de vitamine D3 die ons lichaam nodig heeft wordt aangemaakt zodra ultraviolette straling (UV) onze huid bereikt, waar het de precursor molecuul 7-dehydrocholesterol activeert. Maar natuurlijk dienen we daarvoor wel voldoende in de zon te zitten! De overige 10% vitamine D3 en D2 krijgen we binnen via onze voeding. De vitamine D die via voeding of zonlicht ons lichaam binnenkomt wordt via de bloedbaan naar de lever getransporteerd, waar het wordt omgezet in het prohormoon calciodiol. Vervolgens wordt calciodiol in de nieren omgezet in calcitriol, de bioactieve vorm van vitamine D. Deze komt weer in de bloedbaan terecht en bindt zich aan vitamine D-bindende eiwitten (VDBP) in het bloedplasma, waarna het naar talloze organen in het lichaam wordt getransporteerd. Daarnaast vindt er in het immuunsysteem een synthese plaats tussen calcitriol en monocyten-macrofagen, waardoor calcitriol verandert in een cytokine die het lichaam beschermt tegen microbiële indringers door het immuunsysteem te activeren.

Waarom is vitamine D zo belangrijk voor onze gezondheid?

Al ruim een eeuw geleden kwamen wetenschappers tot de ontdekking dat vitamine D de ziekten rachitis en osteomalacie kan voorkomen, maar dankzij de vele studies die sindsdien zijn uitgevoerd weet men nu dat vitamine D veel belangrijker voor onze gezondheid is dan aanvankelijk werd gedacht. Vitamine D speelt een belangrijke rol bij veel functies in ons lichaam, want het:

  • Is verantwoordelijk voor de absorptie van 5 verschillende belangrijke mineralen, te weten calcium, ijzer, magnesium, fosfaat en zink, die allen weer hun eigen functies in het lichaam hebben. Zonder vitamine D kunnen we deze mineralen dus slechter opnemen in ons lichaam (o.a. Bolland et al., 2014[1])
  • Zorgt voor een sterk immuunsysteem en verlaagt de kans op virale en bacteriële infecties (Hewison, 2011[2])
  • Kan het risico op ca. 15 vormen van kanker (o.a. borstkanker, prostaatkanker, darmkanker, longkanker en lymfoom) helpen verlagen (o.a. Garland et al., 2006[3])
  • Verlaagt de kans op diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et al., 2012[4])
  • Vermindert de kans op astma (Brehm et al., 2009[5])
  • Beschermt tegen hart- en vaatziekten (Wang et al., 2008[6])
  • Vermindert de kans op stemmingswisselingen en depressie (Bertone-Johnson, 2009[7])
  • Vermindert de kans op zwangeschapscomplicaties, zoals keizersnede en pre-eclampsia (Bodnar et al., 2007[8]), autisme (Cannell, 2008[9]) en taalstoornissen bij kinderen (Whitehouse et al., 2012[10])
  • Verhoogt de levensverwachting in het algemeen (o.a. Bjelakovic et al., 2011[11]; Autier et al., 2007[12])

Oorzaken vitamine D tekort

Veel Nederlanders hebben een vitamine D-tekort, vaak zonder het zelf te weten. Vooral volwassenen ouder dan 50 jaar lopen het risico met een ernstig vitamine D-tekort rond te lopen, want onderzoekers becijferden enkele jaren geleden dat 45% van de Nederlandse mannen en 56% van de Nederlandse vrouwen die zij onderzochten met een vitamine D-tekort kampten (Snijder et al., 2005[13]). Je vraagt je waarschijnlijk meteen af hoe dat mogelijk is. Wetenschappers hebben daar verschillende verklaringen voor:

  • Te weinig blootstelling aan zonlicht: zoals je al eerder hebt kunnen lezen haalt ons lichaam 90% van de benodigde vitamine D uit zonlicht, dus als je niet voldoende in de zon zit krijg je vanzelf een vitamine D tekort. De mens heeft de zon dus nodig om te kunnen overleven. In Nederland is de zonkracht maar enkele maanden per jaar optimaal (>3) om voldoende vitamine D te kunnen aanmaken. Voor de aanmaak van vitamine D voor één dag, dien je tijdens deze optimale condities 15-20 minuten onbeschermd (dus zonder zonnebrandcrème en zonnebril) in de zon te zitten. Andere factoren die hier nog bij meespelen zijn je leeftijd en huidskleur (Faurschou et al., 2012[14]).  Omdat veel mensen de meeste tijd binnenshuis of op het werk doorbrengen, de condities voor optimale vitamine D aanmaak niet optimaal zijn door gebrek aan zon en zonkracht in Nederland, en omdat in de zon zitten door medici wordt ontmoedigd vanwege het risico op huidkanker, komt in Nederland een tekort aan vitamine D zeer frequent voor.
  • Ouderdom: oudere mensen kunnen minder goed Uv-stralen omzetten in vitamine D. Bij een 70-jarige is het vermogen om zonlicht om te zetten in vitamine D3 gereduceerd tot 25% ten opzichte van een 20-jarige (Holick et al., 1989[15]).
  • Overgewicht: vitamine D is een vetoplosbare vitamine, wat betekent dat als je lichaam over veel vetcellen beschikt de meeste vitamine D wordt afgebroken door vetcellen (Rodrigues-Rodrigues et al., 2009[16]).

Hoe herken je of de zoncondities optimaal zijn voor vitamine D aanmaak?

  • de zonkracht is >3 (is uitsluitend in de zomermaanden)
  • het is onbewolkt
  • je draagt geen zonnebrandcrème of zonnebril
  • je schaduw is korter dan jij zelf (doorgaans tussen 11:00 en 15:00)
  • je zit langer dan 15-20 minuten in de zon met armen en gezicht ontbloot

Je kunt je vast voorstellen dat iemand die part-time of fulltime werkt of naar school gaat dagelijks nooit voldoende vitamine D kan aanmaken. Een een vitamine D-tekort is al snel ontwikkeld in de zomermaanden, maar  zeker in de wintermaanden!

Hoeveel vitamine D moeten we dagelijks binnenkrijgen?

Wetenschappers en artsen zijn het onderling niet met elkaar over eens hoeveel vitamine D wij dagelijks nodig hebben om gezond te blijven en ons lichaam goed te laten functioneren. Er worden dus verschillende richtlijnen gegeven. In onderstaande tabel kun je zien welke hoeveelheden worden aanbevolen door het Nederlandse Voedingscentrum, de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten en enkele wetenschappers.

GroepVoedings-centrum NederlandU.S.A.Holick (2004)[17]Garland & O’Connor (2009)[18]
KinderenKinderen van 0 t/m 3 jaar : 400 IU extraBaby’s tot 1 jaar: 400 IU1000 IU35 IU p/pond lichaamsgewicht
Vrouwen400 IU Vrouwen van 4 t/m 49 jaar met een getinte huidskleur en/of die niet genoeg buitenkomen en vrouwen van 50 t/m 69 jaar : 400 IU extraVan 1 – 70 jaar: 600 IU1000 IUKinderen 5-10 jaar: 2500 IUVolwassenen: 4000 – 8000 IU
Zwangere vrouwen400 IU extra600 IU1000 IU5000 – 10.000 IU
Mannen400 IU Mannen van 4 t/m 69 jaar met een getinte huidskleur en/of die niet genoeg buitenkomen : 400 IU extraVan 1 – 70 jaar: 600 IU1000 IUKinderen 5-10 jaar: 2500 IUVolwassenen: 4000 – 8000 IU
Mannen en vrouwen vanaf 70 jaar800 IU extra800 IU1000 IU4000 – 8000 IU

Toelichting: De afkorting IU staat voor “International Units” en is de maateenheid voor het innemen van Vitamine D als supplement.

Wat je waarschijnlijk meteen zal opvallen in bovenstaande tabel is dat de hoeveelheid vitamine D die het Voedingscentrum voorschrijft zeer laag is ten opzichte van wat de wetenschappelijke onderzoeken aanbevelen. De adviezen van het Voedingscentrum zorgen ervoor dat het vitamine D-gehalte in het bloed een serum 25(OH)D van minimaal 25nmol/l bedraagt. Volgens diverse onderzoeken is dit een lage bloedwaarde waarbij het lichaam op andere manieren moet compenseren voor het tekort. Recente onderzoeken hebben namelijk uitgewezen dat de levensverwachting aanzienlijk verlengd wordt als je een veel hoger gehalte vitamine D in het bloed hebt, te weten een serum 25(OH)D van meer dan 85nmol/l (Garland et al., 2014[19]). Om gezond te blijven heb je dus in ieder geval veel meer vitamine D nodig dan door het Voedingscentrum wordt aanbevolen. De vraag de dan rijst is hoe je die extra vitamine D dan binnenkrijgt.

Het Voedingscentrum raadt aan om vooral via voeding en supplementen aan de benodigde dagelijks aanbevolen hoeveelheid vitamine D te komen, maar voeding alleen is bij lange na nooit genoeg om aan 400 tot 800 IU per dag te komen (laat staan aan de hoeveelheid die de eerdergenoemde vooraanstaande wetenschappers op dit gebied aanbevelen!). Om je een idee te geven: Als een volwassen man zich wil houden aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine D zoals aanbevolen door de wetenschappers Garland/O’Connor (zie tabel in meest rechtse kolom) dan zou hij, als hij alle vitamine D uit voeding zou willen halen, dagelijks minimaal 16 porties zalmforel, 320 rundertartaartjes of 240 eieren moeten eten! Je zult dus echt veel meer in de zon moeten gaan zitten, of als dit niet mogelijk is (voor het lichaam goed opneembare) vitamine D-supplementen slikken, zoals Superfoodies vitamine D3.

Vitamine D tekort symptomen

Als je vermoedt dat je een vitamine D tekort hebt zul je jezelf misschien afvragen wat voor symptomen daarop zouden kunnen duiden. Echter, vaak zijn de symptomen die duiden op een vitamine D-gebrek erg subtiel en niet direct in verband te brengen met een vitamine D-tekort. Als je vaak last hebt van één of meer van de volgende symptomen kan het heel goed zijn dat je een vitamine D-deficiëntie hebt:

  • Regelmatig verkouden en griep
  • Slappe spieren en spierkrampen
  • Gewrichtspijn
  • Tandvleesaandoeningen
  • Chronische vermoeidheid
  • Depressieve gevoelens
  • Lusteloosheid
  • Vaak botbreuken
  • Slapeloosheid
  • Overgewicht

Ondanks dat een vitamine D-tekort vaak moeilijk te herkennen is, is het heel belangrijk om de symptomen niet te negeren. Een chronisch vitamine D-tekort kan namelijk leiden tot allerlei ernstige ziektes en aandoeningen, zoals:

  • Insulineresistentie (Major et al., 2007[20])
  • Diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et al., 2012[21])
  • Overgewicht (Rodrigues-Rodrigues et al., 2009[22])
  • Systemische ontstekingen (Harris et al., 2012[23])
  • Astma (Brehm et al., 2009[24])
  • Hart- en vaatziekten (Wang et al., 2008[25])
  • Stemmingswisselingen en depressie (Bertone-Johnson, 2009[26])
  • Kanker (o.a. Garland et al., 2006[27], Goodwin et al., 2009[28]; Gross et al., 2005[29]; Stolzenberg-Solomon et al., 2010[30]; Peterlik et al., 2009[31], Marshall et al., 2012[32])

Zo zorg je dat je voldoende vitamine D binnenkrijgt

De beste manier om voldoende vitamine D binnen te krijgen is door regelmatig in de zon te zitten. In Nederland is dat echter best wel moeilijk, want de zon schijnt hier niet zo vaak, en overdag brengen de meeste mensen ook binnenshuis door, thuis of op kantoor. Ook in bepaalde soorten voeding, zoals vette vis (sardines, zalm, makreel), schelp- en schaaldieren, mager rundvlees, visolie of krillolie, biologische vrije uitloop eieren en paddenstoelen zit een klein beetje vitamine D, maar de hoeveelheid is zo laag dat je nooit met voeding alleen een vitamine D-tekort kan aanvullen of voorkomen. Daarom zijn de meeste mensen gebaat bij een vitamine D-supplement, zeker als je niet vaak in de zon zit. Zoals Superfoodies vitamine D3, gewonnen uit een natuurlijke bron, waarna het opgelost is in gezonde MCT-olie voor een betere opname.

Referenties

[1] Bolland MJ, Grey A, Gamble GD, Reid IR (January 2014): “The effect of vitamin D supplementation on skeletal, vascular, or cancer outcomes: a trial sequential meta-analysis”. Lancet Diabetes Endocrinol (Meta-analysis)
[2] Hewison M (2011): “Vitamin D and innate and adaptive immunity”. Vitam. Horm. Vitamins & Hormones 86: 23–62.
[3] Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of Public Health 96.2 (2006): 252.
[4] Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.
[5] Brehm, John M., et al. “Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in Costa Rica.” American journal of respiratory and critical care medicine 179.9 (2009): 765.
[6] Wang, Thomas J., et al. “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease.” Circulation 117.4 (2008): 503-511.
[7] Bertone‐Johnson, Elizabeth R. “Vitamin D and the occurrence of depression: causal association or circumstantial evidence?.” Nutrition reviews 67.8 (2009): 481-492.
[8] Bodnar, Lisa M., et al. “Maternal vitamin D deficiency increases the risk of preeclampsia.” Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 92.9 (2007): 3517-3522.
[9] Cannell, John Jacob. “Autism and vitamin D.” Medical Hypotheses 70.4 (2008): 750-759.
[10] Whitehouse, Andrew JO, et al. “Maternal serum vitamin D levels during pregnancy and offspring neurocognitive development.” Pediatrics 129.3 (2012): 485-493.
[11] Bjelakovic, Goran, et al. “Vitamin D supplementation for prevention of mortality in adults.” Cochrane Database Syst Rev 7.7 (2011).
[12] Autier, Philippe, and Sara Gandini. “Vitamin D supplementation and total mortality: a meta-analysis of randomized controlled trials.” Archives of Internal Medicine 167.16 (2007): 1730-1737.
[13] Snijder, Marieke B., et al. “Adiposity in relation to vitamin D status and parathyroid hormone levels: a population-based study in older men and women.” Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 90.7 (2005): 4119-4123.
[14] Faurschou, A., et al. “The relation between sunscreen layer thickness and vitamin D production after ultraviolet B exposure: a randomized clinical trial.” British Journal of Dermatology 167.2 (2012): 391-395.
[15] Holick, MichaelF, LoisY Matsuoka, and Jacobo Wortsman. “Age, vitamin D, and solar ultraviolet.” The Lancet 334.8671 (1989): 1104-1105.
[16] Rodríguez‐Rodríguez, Elena, et al. “Vitamin D in overweight/obese women and its relationship with dietetic and anthropometric variables.” Obesity 17.4 (2009): 778-782.
[17] Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.
[18] Cedric Garland and Tracey O’Connor (2009): “Seminar how vitamin D can be used to prevent breast cancer — as well as infectious diseases, type 1 diabetes, hypertension, colon cancer, and falls in the elderly “, University of Toronto, Ontario, Canada.
[19] Garland et al. (2014): “Meta-analysis of All-Cause Mortality According to Serum 25-Hydroxyvitamin D”. American Journal of Public Health
[20] Major, Geneviève C., et al. “Supplementation with calcium+ vitamin D enhances the beneficial effect of weight loss on plasma lipid and lipoprotein concentrations.” The American journal of clinical nutrition 85.1 (2007): 54-59.
[21] Holick, Michael F. “Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis.” The American journal of clinical nutrition 79.3 (2004): 362-371.
[22] Rodríguez‐Rodríguez, Elena, et al. “Vitamin D in overweight/obese women and its relationship with dietetic and anthropometric variables.” Obesity 17.4 (2009): 778-782.
[23] Harris, S. S., A. G. Pittas, and N. J. Palermo. “A randomized, placebo‐controlled trial of vitamin D supplementation to improve glycaemia in overweight and obese African Americans.” Diabetes, Obesity and Metabolism 14.9 (2012): 789-794.
[24] Brehm, John M., et al. “Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in Costa Rica.” American journal of respiratory and critical care medicine 179.9 (2009): 765.
[25] Wang, Thomas J., et al. “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular disease.” Circulation 117.4 (2008): 503-511.
[26] Bertone‐Johnson, Elizabeth R. “Vitamin D and the occurrence of depression: causal association or circumstantial evidence?.” Nutrition reviews 67.8 (2009): 481-492.
[27] Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of Public Health 96.2 (2006): 252.
[28] Goodwin, Pamela J., et al. “Prognostic effects of 25-hydroxyvitamin D levels in early breast cancer.” Journal of Clinical Oncology 27.23 (2009): 3757-3763.
[29] Gross, Myron D. “Vitamin D and calcium in the prevention of prostate and colon cancer: new approaches for the identification of needs.” The Journal of nutrition 135.2 (2005): 326-331.
[30] Stolzenberg-Solomon, Rachael Z., et al. “Circulating 25-Hydroxyvitamin D and Risk of Pancreatic Cancer Cohort Consortium Vitamin D Pooling Project of Rarer Cancers.” American journal of epidemiology 172.1 (2010): 81-93.
[31] Peterlik, Meinrad, William B. Grant, and Heide S. Cross. “Calcium, vitamin D and cancer.” Anticancer Research 29.9 (2009): 3687-3698.
[32] Marshall, David T., et al. “Vitamin D3 supplementation at 4000 international units per day for one year results in a decrease of positive cores at repeat biopsy in subjects with low-risk prostate cancer under active surveillance.” The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism 97.7 (2012): 2315-2324.

Bekijk onze vitamine D supplementen
Posted on by

Test vandaag nog of jij (net als 60% van alle Nederlanders) ook een magnesium tekort hebt – en hoe je dit oplost

Magnesium wordt ook wel ‘de vonk van het leven’, het ‘anti-stress mineraal’ en het ‘wondermineraal’ genoemd. Dat is niet zo gek, elk orgaan in ons lichaam, en dan met name het hart, de spieren en de nieren, hebben namelijk het mineraal magnesium nodig. Magnesium is zelfs een belangrijke levensbehoefte die de mens nodig heeft, na zuurstof en water. Wat is de oorzaak van een tekort, waar kun je het aan herkennen en wat zijn oplossingen?

Heb jij een magnesium tekort? Bekijk onderstaande video

Gratis e-book: Test of jij (net als 60% van alle Nederlanders) ook een magnesium tekort hebt, ontdek de oorzaak van een magnesium tekort en de 31 meest magnesiumrijke voedingsmiddelen op aarde

Klik hier om het e-book: “31 magnesiumrijke voedingsmiddelen” nu te downloaden. Test of jij een magnesiumtekort hebt, ontdek de oorzaak en de oplossing.

Magnesium is een mineraal dat een rol speelt bij vele lichaamsprocessen, wel meer dan 300 enzymatische processen. De belangrijkste functie van magnesium is dat het de enzymen in het lichaam activeert, waaronder enzymen betrokken bij DNA synthese. Magnesium is nodig voor de energiestofwisseling in het lichaam en de overdracht van zenuwprikkels. Daarnaast reguleert dit mineraal het calcium, koper, zink, kalium en vitamine D- gehalte van het lichaam. Het zorgt voor de productie van eiwitten en samen met calcium voor een goede botopbouw, groei en ontwikkeling. De balans tussen magnesium en calcium zorgt voor het belangrijke evenwicht in het lichaam tussen spanning en ontspanning. Magnesium is namelijk een echt antistress-mineraal, het heeft een kalmerende werking en ontspant de spieren en bloedvaten, terwijl calcium de spieren aanspant. Een hoge calciumopname zorgt voor een relatief magnesiumtekort en omgekeerd. Magnesium reguleert het hartritme en de bloeddruk. Het zorgt ook voor ontspanning van de spieren, maar ook van der hersenen waardoor je bijvoorbeeld goed kunt slapen. Ook helpt magnesium beschermen tegen zware metalen en chemische stoffen in het lichaam. 

Dr. Mark Sircus is alternatief arts en auteur van verschillende boeken over gezondheid waaronder ‘Transdermal Magnesium Therapy’. Hij legt uit dat een tekort aan magnesium (hypomagnesiëmie) het ontstaan van vrije radicalen in het lichaam verhoogt, en de werking van een belangrijke antioxidant in ons lichaam vermindert: glutathion. Dit wordt ondersteund door wetenschappelijk onderzoek (Mills B.J., Lindeman RD. Et al., 1986) onder ratten, die bovendien tumorgroei lieten zien. Deze antioxidant is één van de belangrijkste stoffen die het lichaam kan inzetten bij de bescherming van de cel. Glutathion (GSH) komt in bijna alle cellen van ons lichaam voor in hoge concentraties. Het speelt een belangrijke rol bij het vervoer en de afbraak van schadelijke stoffen zoals zware metalen. GSH beschermt het lichaam tegen schade door roken, straling, chemotherapie, toxines en alcohol.

Oorzaken 
Uit onderzoek blijkt dat meer dan 60% van de mensen in de westerse wereld tegenwoordig een tekort aan magnesium heeft, waarvan een groot deel het zich niet bewust is. Uit onderzoek vanuit de Amerikaanse overheid bleek dat 68% van de Amerikanen de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid absoluut niet haalt, sterker nog 19% bleek nog niet de helft van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid te halen. Magnesium is te vinden in voeding, maar door de verarming van de bodem door landbouw en kunstmest is het gehalte aan magnesium niet meer zo hoog als het vroeger was, er wordt veel magnesium uit onze bodem onttrokken. Bovendien krijgen we niet meer zoveel binnen door de bewerking van onze voedingsmiddelen. Frisdrank, medicijnen, suiker en chemicaliën in ons milieu zorgen voor een verhoogde magnesiumbehoefte en versnelde uitscheiding van het mineraal. Ook een ongezond voedingspatroon kan dus leiden tot deficiënties.

Volgens de richtlijnen van de gezondheidsraad hebben volwassen mannen of zwangere vrouwen dagelijks zeker 300-350 mg nodig en volwassen vrouwen 250-300 mg. Het westerse voedingspatroon bevat hooguit 200 mg per dag. Een tekort kan verder ontstaan door slechte opname in de darmen (bijvoorbeeld als gevolg van de ziekte van Crohn) of het kan zijn dat teveel magnesium het lichaam verlaat. Magnesium wordt uitgescheiden via urine of zweet. Een andere belangrijke oorzaak is stress, uit wetenschappelijk onderzoek (Galland L. 1991-1992) blijkt dat mensen met veel stress een verhoogde uitstoot van magnesium via de urine hebben. Dat geldt ook voor lichamelijke stress, als je bijvoorbeeld zwaar lichamelijk werk hebt of heel intensief sport. Sommige medicijnen, zoals maagzuurremmers en de anticonceptiepil, kunnen ook bijdragen aan een magnesiumtekort. Andere oorzaken zijn te hoge uitscheiding via de nieren, te hoge of te lagen hoeveelheden glucose in het bloed (ongecontroleerde diabetes), verminderde activiteit van de bijschildklier, gebruik van plaspillen, langdurige diarree, bij ernstige brandwonden, bij zwangerschapsvergiftiging of na een chirurgische ingreep.

Symptomen
Er zijn vele symptomen die kunnen duiden op een tekort aan dit mineraal, wanneer je de symptomen herkent betekent dit uiteraard niet direct dat je een tekort hebt, maar de kans is zeker aanwezig.

  • Ooglidtrillingen
  • Wakker schrikken omdat je denkt dat je valt
  • Futloosheid
  • Vermoeidheid
  • PMS
  • Spierkramen
  • Hoofdpijn
  • Migraine
  • Angsten
  • Fobieën
  • Nervositeit
  • Snel geïrriteerd zijn
  • Prikkelbaar
  • Verstijfde spieren
  • Uitputtingsverschijnselen
  • Onrust
  • Moeite met concentratie
  • Moeite om op woorden te komen
  • Duizeligheid
  • Te hoge of te lage bloeddruk
  • Constipatie
  • Overgevoeligheid voor lawaai en fel licht
  • Restless legs
  • Tics
  • Rugpijn
  • Hartritmestoornissen/Hartkloppingen
  • Maagkrampen
  • Oorsuizen
  • Spastische darm
  • Hyperventilatie
  • Allergie
  • Regelmatig de hik hebben

Test of je een magnesium tekort hebt (gratis e-book)

Je kunt ook een extra grote behoefte hebben aan chocolade, gezien er magnesium in cacao zit.

Magnesium is aanwezig in iedere cel van het lichaam, ongeveer de helft van de magnesiumvoorraad in het lichaam bevindt zich (in combinatie met calcium en fosfaat) in het bot, slechts 1% van alle magnesium in het lichaam is aanwezig in het bloed. Daarom is het belangrijk dat een test via de arts de bloedwaarde en de celwaarde meet.

Gevolgen
Dr. Mark Sircus noemt magnesium cruciaal voor de gezondheid, hij stelt dat ernstige tekorten mogelijk kunnen leiden tot diabetes, beroerte en kanker. Een licht tekort leidt volgens hem mogelijk al tot nervositeit, prikkelbaar zijn, depressieve gevoelens, verwarring, tics, trillen, slapeloosheid en overgevoeligheid voor geluid. Dr. Carolyn Dean is zowel regulier als natuurkundig arts en heeft magnesium als een van haar specialisaties. Ze is auteur van verschillende boeken zoals ‘How to change your life with magnesium’ en ‘The magnesium miracle’. Zij gebruikt vaak de quote van Thomas Edison: “De dokter van de toekomst geeft geen medicijnen, maar zal zijn patiënt informeren over de juiste zorg voor het menselijk lichaam, met een gezond voedingspatroon, en over de oorzaken en preventie van ziekten.” Hierdoor wordt Dr. Carolyn Dean in de media vaak de ‘Dokter van de toekomst’ genoemd. Zij legt uit dat uit onderzoek blijkt dat voldoende magnesium de hersencellen zal beschermen tegen de schadelijke effecten van aluminium, beryllium, cadmium, lood, kwik en nikkel. Wanneer er te weinig magnesium is kan uiteindelijk Parkinson en Alzheimer ontstaan, aldus Dr. Dean.

Dit blijkt overigens ook uit wetenschappelijk onderzoek (Costello RB, Moser-Veillon PB, 1992). Als het magnesiumgehalte te laag is krijgen metalen veel sneller toegang tot de cellen. De Amerikaanse onderzoeker Paul Mason stelt vanuit literatuuronderzoek dat magnesiumtekort de afgelopen vijftig jaar een rol heeft gespeeld bij hartfalen van ongeveer 8 miljoen Amerikanen. Hij heeft daarbij gegevens gebruikt van het Amerikaanse Ministerie van Landbouw waaruit blijkt dat heel veel Amerikanen veel te weinig magnesium binnenkrijgen. Zoals gezegd is stress een grote oorzaak van magnesium tekort, hoe meer stress, hoe meer magnesium er wordt verbruikt. Hoe lager het magnesiumniveau in de cellen, des te gevoeliger ben je voor stress. Zo blijf je in een vicieuze cirkel. Bij een tekort aan magnesium kan meer adrenaline vrijkomen waarop je lichaam alert blijft alsof je continu in gevaar bent. Adrenaline komt vrij om snel alert te zijn in gevaarlijke situaties, maar laat bloedvaten vernauwen, bloeddruk verhogen en laat het hart sneller kloppen en is dus niet gezond als het lang aanhoudt. Hoe meer adrenaline, des te groter het verlies van magnesium. Weer die vicieuze cirkel. Paniekaanvallen, angstaanvallen en depressie kunnen het resultaat zijn.

Zweeds onderzoek (Rylander R. 1996) wijst uit dat de inname van magnesium hier in het westen niet alleen te laag is, maar volgens dit onderzoek is het aantal hartritmestoornissen en hartinfarcten bij mannen hierdoor toegenomen. Een ander onderzoek (Sales CH, Pedrosa L de F, 2006) stelt dat het aantal hartinfarcten en gevallen van hoge bloeddruk toeneemt door de lage inname van magnesium en dat het bovendien ook de oorzaak kan zijn van diabetes.

Oplossingen 
Zoals gezegd ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid magnesium door de Nederlandse Gezondheidsraad op 250 en 350 per dag. In Amerika is dit ongeveer tussen de 350 en 400 per dag. Dr. Carolyn Dean stelt dat dit net genoeg is om tekorten te voorkomen, maar dat wij voor een optimale gezondheid wel twee keer zo veel kunnen hebben. Zij raadt het zeewier kelp aan als een van de voedingsmiddelen die het meeste magnesium bevat, 1 theelepel bevat ongeveer 30 milligram. Een gemakkelijke manier om kelp binnen te krijgen is door het eten van (glutenvrije) kelpnoodles. Een eetlepel amandelen bevat ongeveer 33 milligram magnesium. Andere goede bronnen van magnesium zijn noten, pompoenpitten, zonnebloempitten, avocado, gedroogde vijgen, makreel en groene groenten. Chlorofyl, de stof die zorgt voor de groene kleur in planten, bevat een magnesiumatoom. Hoe donkerder de groene kleur, des te meer magnesium. Magnesium zit verder in superfoods als rauwe cacao, spirulina, chlorella en hennepzaad.


Je kunt ook kiezen voor een magnesium supplement. Bij gebruik van supplementen wordt vaak 200-400 mg per dag aanbevolen. Uit onderzoek blijkt dat magnesium citraat beter oplosbaar is en biologisch beter beschikbaar dan magnesium oxide (Lindberg JS, 1990), dus dat is iets om rekening mee te houden bij de keuze voor supplementen. Deze supplementen kunnen mogelijk laxerend werken. Neem de supplementen niet meteen voor het eten, omdat dit mineraal maagzuur nodig heeft om opgenomen te kunnen worden. Een uur voor het slapen gaan is een goed moment omdat het een ontspannende werking heeft. Lichte diarree is het symptoom van een teveel aan magnesium en bij nierfalen is het zaak magnesiumsupplementen te vermijden.

Een magnesiumtekort kan dus ernstige gevolgen hebben voor het lichaam, maar ook psychische klachten kunnen het gevolg zijn. Wanneer je last hebt van meerdere van bovenstaande symptomen, is het zinvol om een aantal weken meer magnesium aan je dieet toe te voegen en zo te kijken of de klachten verbeteren.

Gratis e-book: Test of jij (net als 60% van alle Nederlanders) ook een magnesium tekort hebt, ontdek de oorzaak van een magnesium tekort en de 31 meest magnesiumrijke voedingsmiddelen op aarde

Klik hier om het e-book: “31 magnesiumrijke voedingsmiddelen” nu te downloaden. Test of jij een magnesiumtekort hebt, ontdek de oorzaak en de oplossing.

Bekijk onze magnesium supplementen
Posted on by

Doe dit 7 dagen lang voor een mooie huid, een heldere geest en meer energie

Je lichaam een handje helpen met het afvoeren van afvalstoffen geeft je meer energie en een heldere geest. En nee… daarvoor is echt geen heftig detoxprogramma nodig. Liever niet zelfs! Ontgiften doe je heel gemakkelijk, zonder zelfs iets te laten staan uit je normale voedingspatroon. Hoe? Dat lees je in dit artikel.

Holistische therapeuten en complementaire artsen stellen al jaren dat er in essentie maar twee oorzaken zijn van ziekte in het lichaam, namelijk:
1) de afwezigheid van voedingsstoffen, oftewel ‘tekorten’;
2) te veel toxiciteit in het lichaam.

Ons lichaam heeft voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren. Daarnaast is een onmisbaar onderdeel van een goede gezondheid dat het lichaam de mogelijkheid krijgt om te ontgiften. Net als ademen is de afbraak van toxiciteit namelijk iets wat je lichaam doorlopend doet. Je lever, nieren, darmen, huid en longen zijn daarbij betrokken. Iedere dag worden we in onze leefomgeving doorlopend blootgesteld aan gifstoffen: in verzorgingsproducten, in de lucht die we inademen, maar ook in onze kleding en voeding. Ons lichaam heeft om effectief te kunnen detoxen specifieke voedingsstoffen nodig, zoals B-vitamines, vitamine E, vitamine C, chroom, ijzer, magnesium enzovoort. Tekorten aan voedingsstoffen en te veel toxiciteit kunnen leiden tot een verminderd vermogen van het lichaam om te detoxen. En dat kan op lange termijn leiden tot vroegtijdige veroudering, een zwakker immuunsysteem en ziekten.

Doe dit een week lang

Als je een week lang dagelijks drie keer per dag een glas water neemt en daaraan Superfoodies Green Juice poeder toevoegt, ga je je lichaam voorzien van alle voedingsstoffen die het nodig heeft om optimaal te kunnen functioneren. Hierbij hoef je verder niets te laten staan en niets speciaals te doen! Doordat je lichaam alle gezonde voedingsstoffen binnenkrijgt en we stoffen hebben toegevoegd die het lichaam helpen om toxische stoffen af te voeren, zoals de alg chlorella, gaat de natuurlijke ontgifting van het lichaam optimaal werken. In Green Juice zit bijvoorbeeld vitamine B12 (voor meer energie) vitamine C, vitamine K, Calcium, Chroom, IJzer, Kalium, Mangaan en Seleen. Evenals probiotica voor een gezonde darmflora. Zo heb je bovendien geen multivitamine supplement meer nodig.

Een stapje verder?

Wil je een stapje verder gaan? Pas dan ook je voedingspatroon tijdelijk aan volgens onze milde detoxmethode. Je leest er alles over in ons Detox Handboek (waar je een online programma bijkrijgt), gebaseerd op 30 wetenschappelijke studies. Uit die onderzoeken blijkt dat een milde detox zoals deze bijdraagt aan dagelijks meer energie, een egalere huid, een meer heldere geest en minder vaak een opgeblazen gevoel. Na de 7 dagen milde detox blijf je dit schone, vitale en energieke gevoel houden door dagelijks 1x per dag een lepel Green Juice poeder van Superfoodies toe te voegen aan water of een smoothie. Zodat je zeker weet dat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je lichaam elke dag nodig heeft. Makkelijk en effectief!

Lunchrecept uit het milde detoxprogramma

Wil je vast een van de recepten uit het Detox Handboek proberen? Hieronder een heerlijk lunchrecept met ei en groenten.

GROENTE SCRAMBLE

Dit heb je nodig:

  • 3 eieren

Groenten en kruiden naar behoefte:

  • Prei in ringetjes gesneden
  • Champignons in plakjes
  • Handje raapstelen of snijbiet
  • Geperst teentje knoflook
  • Scheutje Tamari
  • Vers geknipte bieslook
  • Sla naar keuze

Zo maak je de Groente Scramble

  1. Verhit in een grote koekenpan een klontje kokosolie extra vierge, voeg hier de prei, knoflook en champignons aan toe en bak deze even kort. Daarna kan de tamari erbij.
  2. Voeg de eieren toe en blijf goed roeren, als laatste kunnen de raapstelen en de bieslook er bij.
  3. Serveer met een grote hand sla naar keuze.
Hier vind je meer informatie over het Detox Handboek, met nog veel meer heerlijke gezonde recepten.
Posted on by

Waarom je toch zeker 1x per jaar 7 dagen zou moeten detoxen (en hoe je gewoon je normale dingen kunt eten)

Het is voor iedereen nuttig om zeker 1x per jaar het lichaam te reinigen en te ontgiften, om het lichaam te helpen en ondersteunen richting een optimale gezondheid. En nee… daarvoor is het helemaal niet nodig om een ingewikkeld of streng programma te volgen! Lees in dit artikel waarom detoxen nuttig is en hoe je dit kunt doen terwijl je gewoon je normale dingen eet.

Detoxen lijkt in eerste instantie misschien iets onnatuurlijks of een door de mens bedachte kunstgreep, maar het tegendeel is waar; het lichaam reinigt zichzelf continu, zonder dat je er zelf iets voor hoeft te doen en zonder dat je het zelf in de gaten hebt. Bij deze doorlopende natuurlijke reiniging worden giftige stoffen geneutraliseerd en verwijderd uit de weefsels en organen van het lichaam. De lever bijvoorbeeld haalt schadelijke chemicaliën, gifstoffen en stofwisselingsafval uit de bloedbaan en zet ze om in veiligere stoffen die vervolgens door andere organen kunnen worden verwijderd. Ons lichaam reinigt zichzelf dus van nature, en wat detoxen doet is je lichaam daarbij een handje helpen. Want ook als je heel gezond leeft, alleen maar biologische onbewerkte producten eet en geen cosmetica, medicijnen of chemische schoonmaakmiddelen gebruikt is het onmogelijk om jezelf volledig te beschermen tegen het opslaan van giftige stoffen in je lichaam.

Waarom is detoxen nodig?

Door de grote hoeveelheid schadelijke stoffen die onder andere in onze voeding, cosmetica, schoonmaakmiddelen, medicijnen, water en lucht zitten krijgt ons lichaam het zwaar te verduren. Daarnaast komen er niet alleen uit de omgeving toxische stoffen vrij, ook tijdens de vertering zelf ontstaan stoffen die de lever moet omzetten om ze te kunnen uitscheiden. Denk hierbij aan eindproducten van het metabolisme, of toxines van darmbacteriën. Deze toxines worden ook wel endotoxines genoemd.

Toxische stoffen waar we dagelijks mee te maken hebben

Vrijwel iedereen komt dagelijks in aanraking met zware metalen, zonder het zelf te weten. Veel mensen weten wel dat er zware metalen in bijvoorbeeld verf, sigarettenrook en amalgaamvullingen zitten, maar realiseren zich niet dat ze dagelijks ook op heel veel andere manieren in aanraking kunnen komen met deze giftige stoffen. Zware metalen zitten namelijk ook in onder andere voedingsmiddelen, medicijnen, kookgerei, speelgoed, drinkwater… en zelfs in de lucht! Vergiftiging door zware metalen is misschien wel één van de grootste gevaren voor de gezondheid. Een metaalvergiftiging kan leiden tot allerlei ziektes en kwalen, waaronder neurologische aandoeningen en kanker, maar toch stellen we ons dagelijks bloot aan deze dodelijke stoffen en weten we vaak niet dat er eenvoudige manieren zijn waarmee je de blootstelling aan zware metalen zoveel mogelijk kunt beperken. Behalve zware metalen zijn er nog talloze andere toxische stoffen waar we vrijwel dagelijks mee in aanraking komen.

Hier kun je een overzicht vinden van de meest voorkomende toxische stoffen die een gevaar vormen voor onze gezondheid.

Wat doet dat in je lichaam?

Het natuurlijke reinigingsproces is niet berekend op de hoeveelheid schadelijke stoffen waar ons lichaam tegenwoordig aan wordt blootgesteld. Zodra de lever niet meer in staat is om de grote hoeveelheid schadelijke stoffen te verwerken zullen ze in de bloedbaan blijven zitten, waar ze schade kunnen veroorzaken. Vervolgens worden ze opgeslagen in onze organen en weefsels, en dan met name in de vetcellen, waar ze wel tientallen jaren kunnen blijven zitten. Dit opslaan in de vetcellen is een zelfbescherming mechanisme van het lichaam, waarmee voorkomen wordt dat de giftige stoffen opnieuw in de bloedbaan terecht komen.

En dat kan klachten veroorzaken…

Afhankelijk van de soorten gifstoffen die in het lichaam zijn opgeslagen kunnen we vervolgens allerlei verschillende chronische en degeneratieve aandoeningen krijgen (o.a. Tuma, 2007). Het te snel afvoeren van deze gifstoffen kan inderdaad schadelijk zijn voor je gezondheid, maar als je op een gezonde manier een detox doet en de methode volgt die wij aanbevelen zul je nauwelijks of geen last krijgen van detoxverschijnselen. Met een detox ondersteun je dus puur het natuurlijke reinigingsproces van het lichaam, zodat die beter in staat is de gifstoffen te verwijderen die in je bloedbaan, weefsels, organen en vetcellen zitten en een gevaar kunnen vormen voor de gezondheid.

Detoxen: zo doe je dat!

Kortom, iedereen komt in aanraking met toxische stoffen, of we dit nou willen of niet. Pesticiden, uitlaatgassen in voedingsmiddelen. Meer dan ons lichaam kan hebben. Ondersteun en bescherm daarom je lichaam en start met het compleetste detox programma. Inclusief 7-daags detox plan, 30 detox recepten en kennis op basis van 30 wetenschappelijke artikelen. Je ontvangt een boek én het online programma. En… het is dus geen ingewikkeld programma, maar je helpt je lichaam een handje met wat kleine aanpassingen in jouw normale voedingspatroon en met behulp van Green Juice poeder van Superfoodies. Met een lepel Green Juice poeder in wat water of sap, heb jij begin van de dag al meteen een groot deel van de nodige voedingsstoffen in een keer binnen.

Ja, ik wil meer informatie over het boek en het programma
Posted on by

Zo kan je jouw levensverwachting potentieel met 20% verlengen

Wist je dat je jouw levensverwachting potentieel met wel 20% kunt verlengen door het toepassen van maar 1 gezondheidsprincipe? Dit blijkt uit wetenschappelijk onderzoek door een Amerikaanse arts. Natuurlijk is het nooit een garantie, maar tegelijk kunnen we zelf echt meer doen om gezonder ouder te worden. In dit artikel lees je hoe.

Vanuit wetenschappelijk onderzoek wordt er steeds meer bekend over onze gezondheid en wat we zelf kunnen doen om potentieel gezonder ouder te worden. Om langer vrij van ziekte te blijven en langer vitaal kunnen genieten van het leven. Uiteraard nooit een garantie, maar we kunnen wel onze verantwoordelijkheid nemen om potentieel gezonder oud te worden. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we potentieel onze levensverwachting al met 20 tot 30% kunnen verlengen door het toepassen van één gezondheidsprincipe; het natuurlijke ontgiftingsproces van je lichaam zeker 1x per jaar ondersteunen met een milde detox.

Verjongen van de cellen

Waar ontgifting reeds haar nut heeft bewezen is bij mensen die bezig zijn met gewicht verliezen. De Amerikaanse arts Mark Hyman schrijft in zijn boek “The UltraSimple Diet” dat overgewicht soms helemaal niets te maken heeft met hoeveel we eten en bewegen. Hij vertelt dat recente onderzoeken laten zien dat milieuvervuiling een belangrijke rol kan spelen bij gewichtstoename en het maar niet kunnen afvallen. Een gezond voedingspatroon in combinatie met een goed samengesteld detoxprogramma kan daarom heel veel voordelen bieden als je wilt afvallen.

Bovendien kan je levensverwachting dus worden verlengd met wel 20 tot 30% als je af en toe een periode ontgift. Onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat cellen die een detoxperiode hebben ondergaan dezelfde eigenschappen hebben om zich aan te passen en te groeien als de cellen van jonge dieren, waarmee wordt aangetoond dat je met vasten de celfunctie verjongt (Morgulis, 1923). Ook onze ervaring heeft geleerd dat detoxprogramma’s vaak wel degelijk leiden tot positieve resultaten. Denk aan meer energie, een stralende huid, minder last van spijsverteringsproblemen, en een gezonder gewicht. Dit komt deels door het detoxificerende effect en deels door de overdaad aan gezonde voedingsstoffen waar je je lichaam van voorziet (en het tijdelijk verminderen van ongezonde voeding). Uiteraard is regelmatig detoxen geen vrijbrief om verder niet te hoeven letten op de voeding. Het blijft namelijk net zo belangrijk om te kiezen voor onbewerkte voeding om jouw lichaam ook op de ‘normale dagen’ te geven wat het nodig heeft en niet onnodig te belasten. Door de lever detox in het Superfoodies Detox Handboek zorg je dat jouw leverfunctie optimaal en op een milde manier wordt ondersteund zodat je het natuurlijke detoxificerende proces van je lever een handje helpt. Verder voorziet het je lichaam van een grote hoeveelheid vitamines, mineralen en antioxidanten die nodig zijn om je lichaam optimaal te voeden en laten functioneren.

Milde manieren om te ontgiften

Detoxen wordt al duizenden jaren toegepast en bestond zelfs al in de tijd van het oude Egypte. Er zijn verschillende technieken die worden gebruikt om te detoxificeren, zoals met behulp van klei, thee, kruidenpreparaten, oil pulling of groentesappen. Maar denk ook aan sauna’s, droog borstelen, massage, meditatie en beweging (o.a. Crinnion, 2007). Al deze technieken zijn gericht op het ondersteunen en stimuleren van de natuurlijke detoxificerende functie van het lichaam. Ze stimuleren de bloeddoorstroming, verhogen de vochtafvoer, en helpen de verschillende afvoerende kanalen van het lichaam te stimuleren. Vrijwel alle natuurgeneeswijzen maken gebruik van een bepaalde vorm van reiniging of ontgifting. Veel natuurgenezers gaan uit van de theorie dat het lichaam maar één ziekte kent, en die heet toxemie. De visie die zij aanhangen is dat het lichaam in staat is zichzelf via een natuurlijke genezingsproces te genezen van elke ziekte, mits het lichaam schoon is, geen giftige stoffen bevat, vrij is van afval en voldoende goede voeding krijgt. Ook zijn er steeds meer traditioneel geschoolde Westerse medici die inzien dat ontgifting wel degelijk nuttig kan zijn in onze moderne vervuilde maatschappij, en dus onze gezondheid kan ondersteunen.

De Superfoodies manier!

Iedereen komt in aanraking met toxische stoffen, of we dit nou willen of niet. Pesticiden, uitlaatgassen in voedingsmiddelen. Meer dan ons lichaam kan hebben. Ondersteun en bescherm daarom je lichaam en start met het compleetste detox programma. Inclusief 7-daags detox plan, 30 detox recepten en kennis op basis van 30 wetenschappelijke artikelen. Je ontvangt een boek én het online programma. En… het is dus geen ingewikkeld programma, maar je helpt je lichaam een handje met wat kleine aanpassingen in jouw normale voedingspatroon en met behulp van Green Juice poeder van Superfoodies. Met een lepel Green Juice poeder in wat water of sap, heb jij begin van de dag al meteen een groot deel van de nodige voedingsstoffen in een keer binnen.  

Ja, ik wil meer informatie over het boek en het programma
Posted on by

14 WETENSCHAPPELIJK BEWEZEN VOORDELEN VAN KRILL OLIE

Steeds meer mensen nemen tegenwoordig dagelijks krill olie, en dat is niet voor niets. Krill olie is namelijk rijk aan omega 3-vetzuren en bevat daarnaast fosfolipiden en antioxidanten (waaronder astaxanthine, vitamine A en vitamine E), allemaal voedingstoffen waarvan wetenschappelijk bewezen is dat ze essentieel zijn voor een goede gezondheid en het risico op talloze ziektes en aandoeningen kunnen helpen voorkomen. In deze blog lees je wat de 14 wetenschappelijke bewezen voordelen zijn van krill olie.

Wat is krill olie en waarin verschilt het van gewone visolie?

Krill olie wordt gemaakt van krill, een klein schaaldiertje dat in de poolzeeën van Antarctica leeft. De olie lijkt op visolie, maar je hebt er veel minder van nodig om te profiteren van dezelfde gezondheidsvoordelen als bij gewone visolie. In Japan is krill al sinds de negentiende eeuw populair en wordt daar in gedroogde en bevroren vorm verkocht onder de naam Okiami. Ook in Zuid-Korea, Taiwan, Rusland en de Oekraïne wordt veel krill gegeten. Krill is heel duurzaam en behoort tot de grootste biomassa’s van onze aarde. Momenteel wordt slechts 2% van de door de CCAMLR (Commission for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources) maximaal toegestane krillvangst gevangen voor menselijke consumptie, zodat er voldoende overblijft voor zeezoogdieren, vissen en pinguïns.

Krill olie is een hele bijzondere visolie, want het bevat de omega-3 vetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) die in tegenstelling tot visolie worden opgeslagen in een dubbele ketenstructuur van fosfolipiden in plaats van triglyceride. Deze structuur heeft sterke overeenkomsten met de vetten in de menselijke celwanden, waardoor de EPA en DHA in krill olie veel beter worden geabsorbeerd door het lichaam (Klinisch Rapport nr. BTS 275/07, 16 februari 2009, Esslingen, Duitsland). Krill olie is daardoor veel krachtiger: 1 capsule krill olie is net zo effectief als 4 capsules visolie.

Waarom is krill olie zo gezond?

Krill olie bevat een unieke combinatie van omega 3 vetten en antioxidanten en heeft hierdoor een zeer hoge voedingswaarde.

De 14 wetenschappelijk bewezen voordelen van krill olie zijn:

  1. Het werkt ontstekingsremmend

Krill olie werkt ontstekingsremmend, waardoor het bepaalde hart- en vaatziekten kan bestrijden en pijn kan verlichten. In een wetenschappelijk rapport is te lezen dat 31% van de onderzochte groep mensen met hart- en vaatziekten en/of artritis aantoonbaar minder ontstekingen hadden nadat zij 30 dagen lang dagelijks 300 mg krill olie hadden ingenomen. Bij mensen die leden aan artritis werd ook een significante verlichting van pijn en stijfheid waargenomen (Deutsch, 2007[1]).

  1. Het vertraagt het verouderingsproces

Krill olie bevat krachtige antioxidanten, waaronder astaxantine, welke beschermen tegen schadelijke vrije radicalen zodat veroudering op een natuurlijke manier wordt tegen gegaan. Aan de hand van talloze wetenschappelijk onderzoeken is aangetoond dat antioxidanten een cruciale rol spelen bij het bevorderen van een gezond hart, de opbouw van een sterk immuunsysteem, het stimuleren van het geheugen en de vertraging van ouderdomsverschijnselen. Ook kan het helpen het risico op leeftijd gerelateerde geestelijke achteruitgang en ziekte van Alzheimer te verminderen (Kidd, 2011[2]; Fotuhi et al., 2009[3]).

  1. Het bevordert de vetverbranding

Studies hebben aangetoond dat de omega 3-vetzuren in krill olie een hogere vetverbranding kunnen stimuleren. Onderzoekers vermoeden dat dit komt doordat de meervoudig onverzadigde langeketenvetzuren in krill olie activiteiten in het endocannabinoïdensysteem reduceren. Dit systeem bestaat uit een groep neuromodulaire lipiden en receptoren die de eetlust, pijnbeleving, gemoedstoestand en geheugen beïnvloeden. De onderzoekers ontdekten dat het hartvetniveau van ratten die krill olie kregen toegediend met 42 procent reduceerde, terwijl na toediening van visolie de reductie slechts 2 procent was. In de lever werd bij gebruik van krill olie zelfs een vetreductie waargenomen van 60 procent. Bij vetophoping in de lever kan de gevoeligheid voor insuline afnemen, en dit kan leiden tot type 2 diabetes (Tandy et al., 2009[4]).

  1. Het werkt cholesterolverlagend

Krill olie heeft een cholesterolverlagende werking, zo is aan de hand van onderzoeken aangetoond. Krill olie werkt zeer effectief bij de bescherming tegen een verhoogd cholesterolgehalte omdat deze het totale cholesterolgehalte, de LDL en triglycerides significant verlaagt en op hetzelfde moment het HDL-niveau verhoogt (Bunea et al., 2004[5]).

  1. Het vermindert PMS-klachten

Krill olie biedt verlichting aan vrouwen die last hebben van Premenstrueel Syndroom (PMS). Aan de hand van wetenschappelijk onderzoek is aangetoond dat vrouwen die krill olie slikken minder last hebben van menstruatiepijn en stemmingswisselingen (Sampalis et al., 2003[6]).

  1. Het helpt tegen depressies en angststoornissen

Uit wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat als je regelmatig omega 3 consumeert, je minder kans hebt op een depressie of angststoornissen. Vooral de stof EPA in omega 3 blijkt daarbij zeer effectief te zijn Ook voor mensen die al een depressie of angststoornis hebben kan krill olie baat hebben, want onderzoekers hebben vastgesteld dat als zij een omega 3-supplement nemen de symptomen verminderen (Sublette et al., 2011[7]).

  1. Het verbetert het gezichtsvermogen

Van omega 3 is bekend dat vooral DHA een belangrijke bouwstof is voor het oognetvlies. Het blijkt ook dat problemen met het gezichtsvermogen vaak onstaan door een omega 3-tekort. Krill olie kan daarom helpen het gezichtsvermogen te verbeteren en permanente oogschade en blindheid te voorkomen (Querques et al., 2014[8]; SanGiovanni et al., 2005[9]).

  1. Het draagt bij aan een gezonde groei en ontwikkeling van baby’s

Uit talloze onderzoeken is gebleken dat het innemen van voldoende omega 3 tijdens de zwangerschap in grote mate bijdraagt aan een gezonde groei en ontwikkeling van de baby. Vaak hebben baby’s van moeders die tijdens de zwangerschap extra omega 3-supplementen zoals krill olie innemen een hogere intelligentie, een verminderd risico op ADHD en autisme en minder gedragsproblemen (Helland et al., 2003[10]; Strickland, 2014[11])

  1. Het vermindert de symptomen van metabool syndroom

Onderzoekers hebben vastgesteld dat omega 3 de symptomen van metabool syndroom, dat onder meer gekenmerkt wordt door buikvet, een hoge bloeddruk, insulineresistentie en een hoog cholesterolgehalte, kan helpen reduceren. Uit diverse studies is gebleken dat omega 3-vetzuren onder andere kunnen zorgen voor een vermindering van insulineresistentie en ontstekingen (Ebrahimi et al., 2009[12]).

  1. Het verlaagt het risico op auto-immuunziektes

Uit diverse onderzoeken blijkt dat kinderen die in hun eerste levensjaar voldoende omega 3 binnenkrijgen op latere leeftijd minder kans hebben op het krijgen van een groot aantal auto-immuunziektes, waaronder diabetes type 1, multiple sclerose, lupus, reumatoïde artritis, colitis ulcerosa, ziekte van Crohn en psoriasis (Simapoulous, 2002[13]).

  1. Het kan psychische aandoeningen helpen voorkomen of verminderen

Onderzoekers hebben vastgesteld dat mensen met psychische aandoeningen, waaronder stemmingswisselingen, schizofrenie, bipolaire stoornis en gewelddadig gedrag, vaak een omega 3-tekort hebben. Zij ontdekten dat omega 3-supplementen de symptomen van deze aandoeningen kunnen verminderen (Peet et al., 2005[14]).

  1. Het kan mogelijk het risico op bepaalde vormen van kanker helpen verminderen

Enkele onderzoekers hebben waargenomen dat mensen die zeer veel omega 3 binnenkrijgen tot wel 55% minder risico lopen om dikke darmkanker, prostaatkanker en borstkanker te krijgen. Verder onderzoek is nodig om vast te stellen of omega 3-supplementen zoals krill olie kanker kunnen helpen tegengaan (Terry et al., 2004[15]).

  1. Het bevordert een gezonde nachtrust

Onderzoekers weten al langer dat een omega 3 tekort kan leiden tot slaapproblemen, zowel bij kinderen als volwassenen. Aan de hand van diverse studies is vastgesteld dat de nachtrust verbetert bij inname van omega 3-supplementen, zoals krill olie. (Hansen et al., 2014[16])

  1. Het zorgt voor gezonde botten en gewrichten

Uit diverse onderzoeken is gebleken dat omega 3 de botsterkte kan verbeteren, omdat het de hoeveelheid calcium in botten verhoogt. Daarnaast helpt omega 3 ook bij artritis. Bij het dagelijks innemen van een omega 3-supplement zoals krill olie wordt vaak een vermindering van gewrichtspijn en meer knijpkracht geconstateerd (Kruger, 1998[17]; Danao et al., 1999[18]).

Shop de Superfoodies Krill Olie

Referenties

[1] Deutsch, Luisa. “Evaluation of the effect of Neptune Krill Oil on chronic inflammation and arthritic symptoms.” Journal of the American college of nutrition 26.1 (2007): 39-48.
[2] Kidd, Parris. “Astaxanthin, cell membrane nutrient with diverse clinical benefits and anti-aging potential.” Altern Med Rev 16.4 (2011): 355-64.
[3] Fotuhi, Majid, Payam Mohassel, and Kristine Yaffe. “Fish consumption, long-chain omega-3 fatty acids and risk of cognitive decline or Alzheimer disease: a complex association.” Nature Clinical Practice Neurology 5.3 (2009): 140-152.
[4] Tandy, Sally, et al. “Dietary krill oil supplementation reduces hepatic steatosis, glycemia, and hypercholesterolemia in high-fat-fed mice.” Journal of agricultural and food chemistry 57.19 (2009): 9339-9345.
[5] Bunea, Ruxandra, Khassan El Farrah, and Luisa Deutsch. “Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil on the clinical course of hyperlipidemia.” Altern Med Rev 9.4 (2004): 420-428.
[6] Sampalis, Fotini, et al. “Evaluation of the effects of Neptune Krill Oil™ on the management of premenstrual syndrome and dysmenorrhea.” Alternative medicine review 8.2 (2003): 171-179.
[7] Sublette, M. Elizabeth, et al. “Meta-analysis: effects of eicosapentaenoic acid in clinical trials in depression.” The Journal of clinical psychiatry 72.12 (2011): 1577.
[8] Querques, Giuseppe, and Eric H. Souied. “The role of omega-3 and micronutrients in age-related macular degeneration.” survey of ophthalmology 59.5 (2014): 532-539.
[9] SanGiovanni, John Paul, and Emily Y. Chew. “The role of omega-3 long-chain polyunsaturated fatty acids in health and disease of the retina.” Progress in retinal and eye research 24.1 (2005): 87-138.
[10] Helland, Ingrid B., et al. “Maternal supplementation with very-long-chain n-3 fatty acids during pregnancy and lactation augments children’s IQ at 4 years of age.” Pediatrics 111.1 (2003): e39-e44.
[11] Strickland, Alan D. “Prevention of cerebral palsy, autism spectrum disorder, and attention deficit–Hyperactivity disorder.” Medical hypotheses 82.5 (2014): 522-528.
[12] Ebrahimi, Mahmoud, et al. “Omega-3 fatty acid supplements improve the cardiovascular risk profile of subjects with metabolic syndrome, including markers of inflammation and auto-immunity.” Acta cardiologica 64.3 (2009): 321-327.
[13] Simopoulos, Artemis P. “Omega-3 fatty acids in inflammation and autoimmune diseases.” Journal of the American College of Nutrition 21.6 (2002): 495-505.
[14] Peet, Malcolm, and Caroline Stokes. “Omega-3 fatty acids in the treatment of psychiatric disorders.” Drugs 65.8 (2005): 1051-1059.
[15] Terry, Paul D., Jennifer B. Terry, and Thomas E. Rohan. “Long-chain (n-3) fatty acid intake and risk of cancers of the breast and the prostate: recent epidemiological studies, biological mechanisms, and directions for future research.” The Journal of nutrition 134.12 (2004): 3412S-3420S.
[16] Hansen, Anita L., et al. “Fish consumption, sleep, daily functioning, and heart rate variability.” Journal of clinical sleep medicine: JCSM: official publication of the American Academy of Sleep Medicine 10.5 (2014): 567.
[17] Kruger, M. C., et al. “Calcium, gamma-linolenic acid and eicosapentaenoic acid supplementation in senile osteoporosis.” Aging Clinical and Experimental Research 10.5 (1998): 385-394.
[18] Danao-Camara, Theresa C., and Terry T. Shintani. “The dietary treatment of inflammatory arthritis: case reports and review of the literature.” (1999).

Posted on by

HOE OMEGA 3 HELPT BIJ (HET VOORKOMEN VAN) DEPRESSIE

Depressie is wereldwijd de belangrijkste oorzaak van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid, zo blijkt uit een nieuwsartikel dat enkele maanden geleden door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is gepubliceerd. Volgens de meest recente schattingen van de WHO lijden meer dan 300 miljoen mensen in de wereld aan depressie, wat een toename is van 18% in de laatste 10 jaar. Een depressie is soms moeilijk te genezen, maar er is een natuurlijke oplossing die kan helpen bij (het voorkomen van) depressie.

Depressie – volksziekte nummer 1

Het nieuwsbericht van de WHO met betrekking tot depressie is niet verrassend, want ook in Nederland vormt depressie een belangrijk probleem voor de volksgezondheid. Volgens het Trimbos-instituut krijgt bijna 20 procent van de volwassenen (18-64 jaar) in Nederland ooit in het leven te maken met een depressie, en is elk jaar minimaal 5% (546.500) van alle volwassenen depressief. Tel je daar ook nog alle jongeren bij op, dan kom je uit op ruim 800.000 Nederlanders die momenteel depressief zijn.

Depressie en gezondheid

Depressie is een psychische ziekte die gekenmerkt wordt door doorlopende droevige gevoelens, een desinteresse in dingen die de betreffende persoon normaal leuk vindt en het niet in staat zijn tot het uitvoeren van dagelijkse activiteiten. Daarnaast hebben depressieve mensen vaak en gebrek aan energie, weinig of juist veel eetlust, meer of juist veel minder behoefte aan slaap, last van angsten en een gebrek aan concentratie. Ook kunnen ze last hebben van zelfmoordgedachten, besluiteloosheid, rusteloosheid, een schuldig en/of hopeloos gevoel en het idee niets waard te zijn. Uiteraard heeft iedereen weleens een dipje, daarom is van een depressie pas sprake als deze symptomen minimaal 14 dagen of langer aanhouden.

Mensen die aan een depressie lijden voelen zich niet alleen ellendig, depressies zijn ook een aanslag op de gezondheid. De WHO heeft vastgesteld dat er een belangrijke wisselwerking bestaat tussen depressie en andere ziekten. Om te beginnen vergroot depressie de kans op alcohol- en drugsverslaving, maar daarnaast neemt bij depressie ook het risico op diabetes en hart- en vaatziekten toe. Bovendien is depressie een belangrijke risicofactor voor zelfdoding.

Hoe kun je depressie op een natuurlijke manier (helpen) voorkomen?

Uit wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat je, als je regelmatig omega 3-vetten consumeert, minder kans hebt op een depressie of angststoornissen. Vooral de stof EPA in omega 3-vetten blijkt daarbij zeer effectief te zijn. Ook als je al lijdt aan een depressie of angststoornis kan omega 3 baat hebben, want onderzoekers hebben vastgesteld dat als zij een omega 3-supplement nemen de symptomen verminderen (Sublette et al., 2011[1]). Er is zelfs een wetenschappelijk onderzoek waarin geconcludeerd werd dat omega 3 mogelijk effectiever depressies kan bestrijden dan bekende antidepressiva als Prozac (Jazayeri et al., 2008[2])!

Wat is de beste bron van omega 3-vetten?

Voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega 3-vetten zijn onder meer vette vis (makreel, haring, zalm, sardines, ansjovis), walnoten, chiazaad, lijnzaad, hennepzaad en biologische eieren. De meeste mensen in Nederland krijgen veel te weinig omega 3-vetten binnen, daarom is het verstandig om naast omega 3-rijke voeding ook een omega 3 supplement te nemen. De meeste visolies zijn echter vervuild met zware metalen en zijn dus geen goede keuze. Een uitzondering daarop is krill olie, dat gemaakt wordt van krill, een klein schaaldiertje dat in de poolzeeën van Antarctica leeft. De olie lijkt op visolie, maar je hebt er veel minder van nodig om te profiteren van dezelfde gezondheidsvoordelen als bij gewone visolie.

Het unieke aan krill olie is dat het niet alleen rijk is aan omega 3-vetzuren maar ook fosfolipiden en antioxidanten (waaronder astaxanthine, vitamine A en vitamine E), bevat, allemaal voedingstoffen waarvan wetenschappelijk bewezen is dat ze essentieel zijn voor een goede gezondheid en het risico op talloze ziektes en aandoeningen kunnen helpen voorkomen. Meer over krill olie en de voordelen die het heeft kun je lezen in mijn blog “14 wetenschappelijk bewezen voordelen krill olie”.

Ben je veganistisch of heb je een vis- of schaaldier allergie? Haal omega 3 dan direct uit de bron en kies voor 100% plantaardige Vegan Omega 3 capsules, gemaakt van algen. Wist je dat vis zo rijk is aan omega 3 doordat vissen algen eten? Het zijn dus eigenlijk niet de vissen, maar de algen die rijk zijn aan omega 3. Deze Vegan Omega 3 capsules bevatten een hoge dosering DHA en EPA én zijn vrij van allergenen, waardoor ze geschikt zijn voor mensen met een vis- of schaaldier allergie. Vegan Omega 3 beschikt over 250 mg EPA + DHA per capsule.

Referenties

[1] Sublette, M. Elizabeth, et al. “Meta-analysis: effects of eicosapentaenoic acid in clinical trials in depression.” The Journal of clinical psychiatry 72.12 (2011): 1577.
[2] Jazayeri, Shima, et al. “Comparison of therapeutic effects of omega-3 fatty acid eicosapentaenoic acid and fluoxetine, separately and in combination, in major depressive disorder.” Australian and New Zealand Journal of Psychiatry 42.3 (2008): 192-198.

Bekijk onze Omega 3 supplementen
Posted on by

Dit gebeurt er in je darmen als je brood eet

Er zijn schattingen dat maar liefst 81% van de bevolking in meer of mindere mate aanleg heeft voor een gevoeligheid of intolerantie voor gluten omdat ze een permanente lichte belasting vormen voor je spijsverteringssysteem. Het gluteneiwit is voor de meeste mensen moeilijk verteerbaar en beschadigt het slijmvlies van de darmen. Wat gebeurt er precies in je darmen als je veel brood eet?

Het gluteneiwit zit in alle granen die tot de grassenfamilie behoren, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Maar de mate waarin varieert en er zijn ook verschillende soorten gluteneiwitten. Vooral de gliadine-gluten zijn schadelijk (die zitten niet tot nauwelijks in haver, rijst en maïs, maar wel in tarwe en dus brood). Gliadine vergroot de productie van het eiwit zonuline, dat de doorlaatbaarheid van de darm vergroot waardoor stoffen via microscopisch kleine openingen in het lichaam terecht kunnen komen (Drago, 2006 en Catassi, 2013). Iets wat je niet wil omdat het allerlei vage klachten kan veroorzaken van buikpijn tot eczeem en vermoeidheid.

Was dit altijd al zo?

Op een aantal essentiële punten wijkt moderne voeding af van de traditionele voeding van onze voorouders. Hoewel elk oer voedingspatroon anders is door klimatologische en geografische verschillen waarmee onze voorouders te maken hadden, hadden die voedingsgewoonten één ding gemeen: ze waren vrij van granen en zuivel (afgezien van moedermelk gedurende de eerste levensjaren).

Omdat we granen nog maar enkele duizenden jaren eten, worden ze als een modern ‘westers’ voedingsmiddel beschouwd. Over de gluten in deze granen bestaat veel discussie. Het lijkt er sterk dat de hoeveelheid mensen met overgevoeligheid voor gluten, behalve dat het probleem recentelijk meer aandacht krijgt, de afgelopen decennia
ook werkelijk groter is geworden. Het is lastig om hier onderzoek naar te doen, aangezien het ‘vroeger’ met het nu moet worden vergeleken en dit de nodige problemen met zich meebrengt. Toch is één bijzonder onderzoek door Rubio-Tapia, gepubliceerd in 2009, hier heel goed in geslaagd.

In deze studie zijn goed bewaarde bloedmonsters uit 1950 van duizenden luchtmacht rekruten onderzocht op de aanwezigheid van antistoffen tegen gluten. Deze data zijn vergeleken met die van een groep mensen die in 2009 even oud waren als de genoemde rekruten in 1950. Uit dit onderzoek is geconcludeerd dat de hoeveelheid mensen met
coeliakie (dus de meest heftige vorm van glutenintolerantie) de afgelopen vijftig tot zestig jaar met meer dan een factor vier is toegenomen. Ook is het opvallend dat glutenintolerantie veel minder voorkomt op plaatsen waar minder gluten worden gegeten [Catassi, 2015]. Het grootste gedeelte van de mensen, ook degenen zonder coeliakie, krijgt een
lichamelijke reactie na het eten van glutenhoudende granen. Door de complexe structuur zijn gluten resistent voor volledige afbraak door spijsverteringsenzymen, waardoor ze door het immuunsysteem opgepikt kunnen worden. Klachten hoeven overigens niet per se in de darmen zelf tot uiting te komen. Omdat gluten een direct effect uitoefenen
op de barrièrefunctie van de epitheelcellen, kunnen zij eraan bijdragen dat pathogenen of onverteerde voedseldeeltjes gemakkelijk het lichaam binnenkomen.

Effect van gluten op het immuunsysteem

Daarnaast hebben glutenhoudende granen op diverse wijzen een direct effect op het immuunsysteem. Zo kunnen gluten eraan bijdragen dat immuuncellen ‘sneller rijpen’ en hierdoor verhoogd reactief worden. Dit verhoogt het risico op negatieve immuunreacties op gluten en andere antigenen (denk aan pollen, of voedselallergieën) [Nikulina et al. 1925-33]. Daarnaast leiden glutenhoudende granen ook tot een directe immuunrespons en tot het vrijkomen van ontstekingsstoffen. Bij het onderzoek waarin dit werd vastgesteld werd geen verschil gezien tussen cellen van mensen met en zonder coeliakie [Junker et al. 2012].

Glutenhoudende granen zijn sterk ingeweven in het moderne voedingspatroon. Ze zijn goedkoop, veelzijdig en kunnen vele monden voeden. De vraag is echter of we er ook werkelijk gezonder van worden. Omdat het grootste gedeelte van de westerse ziektes een ontstekingsoorsprong heeft, kan het vervangen van deze ontstekingsbevorderende granen een belangrijke eerste stap zijn naar verbetering van veelvoorkomende klachten.

Granen en voedingsmiddelen die gluten bevatten:

  • tarwe, gerst, rogge, spelt;
  • couscous, bulgur, griesmeel;
  • pasta’s als spaghetti en macaroni, brood, pizza’s en andere deegwaren;
  • muesli, paneermeel, bloem;
  • sauzen op basis van poeder, dranken van graan zoals bier, ontbijtdranken.

Voedingsmiddelen die altijd glutenvrij zijn:

  • boekweit, quinoa, gierst, amarant, tapiocameel, rijst, teff, mais, sorghum;
  • haver (maar let hierbij op, want hoewel haver van nature glutenvrij is, is het vaak
  • besmet met gluten doordat het in aanraking komt met glutenhoudende granen).
  • alle groente- en fruitsoorten;
  • alle noten, zaden, pitten en peulvruchten;
  • alle soorten vlees, vis, en eieren.

Waarom is brood zo verslavend?

Dit komt omdat er glutenine in zit, een eiwitcomponent dat zich bindt zich aan de leptinereceptoren, de receptoren van het hormoon dat onze verzadiging regelt. Hierdoor zijn we minder snel verzadigd en blijven we eten. Mensen die besluiten om te stoppen met brood eten zullen merken dat ze in eerste instantie te maken krijgen met extreme vermoeidheid, sufheid, prikkelbaarheid, somberheid en soms ook depressiviteit. Zodra deze ‘afkickverschijnselen’ zijn uitgewerkt krijgen ze vaak een beter humeur, minder stemmingswisselingen, een beter concentratievermogen en een diepere slaap. De verslavende werking van glutenine is de reden dat we onszelf vaak echte ‘broodeters’ noemen en doorlopend zin hebben in brood (Gupta et al., 1994).

Wil je jouw broodverslaving de baas worden, dan kun je het beste weinig of geen brood meer te eten en in plaats daarvan glutenvrije alternatieven te kiezen, zoals rijstcrackers, boekweitpannenkoeken, brood op basis van glutenvrije granen en/of zaden en noten (zoals boekweitmeel, amandelmeel, zonnebloempitten), quinoa, amarant, granenvrije ontbijtgranen, havermoutpap, chiazaad en hennepzaad.

Minder darmklachten en meer energie

Eet je veel brood en heb je ook regelmatig darmklachten? Kijk dan eens naar het Darmen Helen Programma. In 28 dagen werk je naar een optimale darmgezondheid, en daarmee je algehele gezondheid, energie en vitaliteit!
Het menuplan in dit programma is zo opgesteld dat er geen granen in worden gebruikt die gluten bevatten. Je hoeft hier bij het volgen van onze recepten dus geen rekening mee te houden, want dat hebben wij alvast voor je gedaan. Ga je minder brood eten? Dan kun je daarnaast ook een supplement kiezen die je ondersteunt bij het helen van je darmwand en een optimale darmgezondheid, zoals Glorious Gut van Superfoodies.

Ja, ik wil meer informatie over Glorious Gut

Referenties:

  • Gupta, R. B., et al. “Allelic variation in glutenin subunit and gliadin loci, Glu-1, Glu-3 and Gli-1, of common wheats. I. Its addictive and interaction effects on dough properties.” Journal of Cereal Science (1994) 19: 9-17.
  • Drago, S. Et al., Gliadin, zonulin and gut permeability: Effects on celiac and non-celiac intestinal mucosa and intestinal cell lines, Scandinavian Journal of Gastroenterology, 2006 Apr;41(4):408-19
  • Rubio-Tapia, A., et al., Increased prevalence and mortality in undiagnosed celiac disease. Gastroenterology, 2009. 137(1): p. 88-93.
  • Catassi, C., S. Gatti, and E. Lionetti, World Perspective and Celiac Disease Epidemiology. Digestive Diseases, 2015. 33(2): p. 141-146.
  • Catassi, C., et al., Non-Celiac Gluten Sensitivity: The New Frontier of Gluten Related Disorders.Nutrients, 2013. 5(10): p. 3839-3853.
  • Nikulina, M., et al., Wheat gluten causes dendritic cell maturation and chemokine secretion. J Immunol,173(3): p. 1925-33.
  • Junker, Y., et al., Wheat amylase trypsin inhibitors drive intestinal inflammation via activation of toll-likereceptor 4. The Journal of Experimental Medicine, 2012. 209(13): p. 2395-2408.
Posted on by

Vergelijk je ontlasting met deze afbeelding om te zien of je darmen gezond zijn

We hebben gezonde ontlasting als ons spijsverteringsstelsel optimaal functioneert en als we daarnaast voldoende bewegen en ook vooral of we gezond eten. Ook onze hormonale balans, darmwerking en darmflora zijn van invloed op de ontlasting. Maar wat is gezond? En hoe herken je dit? Dat is heel gemakkelijk te zien als je jouw ontlasting vergelijkt met de Bristol Stoelgangschaal.

DE BRISTOL STOELGANGSCHAAL

Er is een medisch hulpmiddel ontworpen om de vorm van menselijke ontlasting te herkennen en verdelen in categorieën. In Engeland wordt deze schaal ook wel de ‘Meyers Scale’ genoemd en bij ons (en wereldwijd) ook wel bekend als de Bristol Stoelgangschaal. Deze schaal is ontwikkeld aan de Universiteit van Bristol.
Er zijn zeven categorieën:

  • Type 1: Losse harde keutels, die lijken op noten en moeilijk zijn uit te scheiden.
  • Type 2: Als een worst, maar niet glad en eerder klonterig
  • Type 3: Als een worst, maar met barstjes en gleuven aan de buitenkant
  • Type 4: Als een worst of slang, glad en zacht
  • Type 5: Zachte keutels met ‘hoekige’ randen en makkelijk uit te scheiden
  • Type 6: Zachte stukjes met een gehavende buitenkant, een papperige uitscheiding
  • Type 7: Waterig en vloeibaar, geen vaste stukjes

Ideaal zijn type 3 en 4, maar nummer 4 is de absolute winnaar. Dit is de meest gezonde vorm van ontlasting: zacht en glad in de vorm van een worst of slangetje. Bij type 1 en 2 wordt gesproken over constipatie en bij type 6-7 over diarree. Type 1 heeft het langst in de darmen gezeten en deze vorm van ontlasting komt het meest voor bij mensen met een ongezonde levensstijl. Type 7 heeft het kortst in

Gezonde of ongezonde ontlasting

Je ontlasting is gezond wanneer je dagelijks één of twee keer poept en als het niet heel penetrant stinkt. Je hoeft er niet veel moeite voor te doen om de ontlasting kwijt te raken en hoeft nauwelijks af te vegen. Het bestaat uit één gladde S-vorm (door je darm) en het is medium tot lichtbruin van kleur.

Je ontlasting is niet hoe het zou moeten zijn wanneer het er moeilijk uitkomt, je erg hard moet persen en dat pijn doet. Ook losse stukken, waterig of papperige ontlasting is niet zoals het hoort. Dus ook als het blijft plakken in de pot. Wanneer je onverteerde voedselresten ziet of het een afwijkende kleur heeft zoals geel, zwart, grijs of geel is het ook niet goed. Veel slijm in de ontlasting wil je ook niet zien.

Afwijkende ontlasting is een signaal van het lichaam dat je darmen aandacht nodig hebben. Wellicht door andere voeding, leefstijl keuzes of de juiste supplementen (bijvoorbeeld Glorious Gut van Superfoodies). Wil je daar meer over weten? Via het Darmen Helen Programma werk je in 28 dagen toe naar een optimale darmgezondheid.
Wat zeggen die afwijkingen over je gezondheid?

1. Zeer penetrante geur

Oké, ontlasting ruikt nooit fijn, maar wanneer je ontlasting extreem penetrant of anders ruikt kan dat te maken hebben met verschillende gezondheidsklachten zoals een allergie voor gluten (coeliakie) of een intolerantie voor gluten of zuivel, de ziekte van Crohn of malabsorptie (een aandoening aan de dunne darm). Maar ook cystische fibrose (ook wel taaislijmziekte waarbij het lichaam dik slijm produceert) of chronische pancreatitis.

2. Hard of juist zacht

Vezels werken als lijm en kunnen de ontlasting omvangrijk(er) maken. Door vezels blijft de ontlasting wel aan elkaar in plaats van in stukken. Wanneer je ontlasting juist erg zacht is of je zelfs regelmatig diarree hebt kan dit komen door een lactose intolerantie, ook kan het een reactie zijn op te veel kunstmatige zoetstoffen of een reactie op fructose of gluten. Uit wetenschappelijk onderzoek (Lewis SJ, Heaton KW, 1997) bleek dat de vorm van de ontlasting afhangt van de tijd dat die in de darmen is geweest. Gemiddeld doet het lichaam er tussen de achttien en tweeënzeventig uur over om voedsel te verteren en om te zetten naar ontlasting en het lichaam weer te verlaten. Wanneer dit sneller gaat is het resultaat diarree. Het lichaam heeft dan namelijk geen tijd om al het water te absorberen. Wanneer het juist langzamer gaat kan het zijn dat je last van constipatie hebt. Er is dan te veel water geabsorbeerd waardoor de ontlasting droog en hard is geworden. Het is niet de bedoeling dat je hard moet persen en ook krampen of een opgeblazen gevoel zijn niet zoals het hoort. Door constipatie hoef je minder frequent naar het toilet. Boven de vijfenzestig jaar neemt de kans op constipatie aanzienlijk toe. Vermijd laxerende middelen en zie dat alleen als allerlaatste redmiddel en gebruik het dan zo kort mogelijk. Probeer het eerst door stress weg te nemen (wanneer dat mogelijk is), meer groente en fruit te eten, meer water te drinken en meer te bewegen.

Er zijn verschillende oorzaken van diarree waaronder voedselallergie of intoleranties, een bacteriële of virale infectie, emotionele stress, medicatie, een te snel werkende schildklier, de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, coeliakie of prikkelbare darm syndroom. De oorzaken van constipatie zijn bijvoorbeeld een verandering in je voedingspatroon (minder groente en fruit), emotionele stress, te weinig drinken, ijzersupplementen, medicijnen zoals pijnstillers, antidepressiva of te veel laxeermiddelen gebruikt hebben. Ook door te weinig beweging, de ‘drang’ naar de wc te moeten negeren, zwangerschap of hormonale disbalans, prikkelbare darm syndroom, diabetes of een te langzaam werkende schildklier.

3. Afwijkende kleur

Heel donkerbruine, zwart of rode ontlasting kan mogelijk komen door een bloeding in het maagdarmkanaal. Het is aan te raden om bij de huisarts voor de zekerheid even te checken of er niets aan de hand is. Zwarte ontlasting kan ook voorkomen bij obstipatie of komen door het gebruik van bepaalde medicatie (zoals ijzertabletten) of te veel drop eten.

Wit of grijs kan wijzen op een tekort aan gal (gal geeft de kleur aan je ontlasting) en dat kan mogelijk komen door hepatitis, problemen met de alvleesklier (als de spijsverteringsenzymen vanuit de alvleesklier niet goed worden afgegeven bijvoorbeeld), cirrose (een onomkeerbaar proces van omzetting van levercellen naar littekenweefsel) of een geblokkeerde galgang. Ook kan het gisting in de darm zijn of komen door het eten van te veel vette voeding.

Geel kan duiden op een verstopping van de galbuis (door een steentje of een ontsteking van de galblaas of lever). Een giardia infectie (parasiet). Het is goed om dit te laten checken bij een huisarts. Ook te veel alcohol consumeren kan de ontlasting een gele kleur geven.

4. Slijm in de ontlasting

Een beetje slijm in de ontlasting is geen probleem. Wanneer je veel slijm in je ontlasting ziet kan dit komen door veel consumeren van suiker, zuivelproducten of witmeelproducten. Ook kan het wijzen op prikkelbare darmsyndroom of een darmziekte als Crohn of colitis ulcerosa. Het kan ook een ontsteking zijn. Ga zeker langs de huisarts wanneer veel slijm gepaard gaat met bloed en buikpijn.

5. Plakkerige ontlasting

Als er vetten in je ontlasting zitten kan het bijvoorbeeld aan de pot gaan plakken. Het is niet de bedoeling dat er vetten in de ontlasting zitten want, als het goed is, worden deze opgenomen door de darmen. Wanneer er wel vetten in de ontlasting zitten kan dat komen door een beschadigde darm door een voedsel- of glutenallergie of door een tekort aan galzuur of verminderde werking van de alvleesklier.

Een signaal van het lichaam

Hoe je ontlasting er in een bepaalde periode gemiddeld uitziet, geeft je dus belangrijke informatie over je gezondheid. Je kunt herkennen wanneer het misschien tijd is om gezonder te gaan eten of leven en meer te bewegen. Of wanneer je (darm)gezondheid op een andere manier aandacht nodig heeft. Om deze reden is een plateau-wc of vlakspoeler handiger, wanneer de ontlasting niet meteen in het water plonst, maar op het plateau ligt kun je sneller afwijkingen herkennen. Dat artsen hierdoor sneller ernstige ziektes als darmkanker herkennen is ook aangetoond. In 1992 bleek uit onderzoek onder 1090 mensen (Byles JE, Sanson-Fisher RW) dat maar 56% regelmatig hun ontlasting en het toiletpapier checkt, bijvoorbeeld voor bloed. Wanneer je dit wel regelmatig doet kun je darmkanker in een vroeg stadium herkennen, aldus dit onderzoek. Uiteraard is het niet altijd darmkanker wanneer je bloed in je ontlasting hebt, het kan ook een wondje zijn of aambeien, het is echter wel goed om ernstige zaken voor te zijn door regelmatig te checken. Aan de andere kant helpt het ‘herkennen’ om je niet onnodig snel zorgen te maken.

Je ontlasting (en gezondheid) verbeteren

Je kunt je ontlasting en (darm)gezondheid absoluut verbeteren. Je kunt klachten voorkomen of verbeteren door je levensstijl en voedingspatroon aan te passen. Beweeg dagelijks voldoende en zorg dat je voedingspatroon genoeg vezels uit verse groente en fruit bevat (niet uit granen). Probeer glutenhoudende granen als tarwe te vermijden omdat ze de darmwand kunnen beschadigen en een negatieve uitwerking hebben op het spijsverteringssysteem. Evenals kunstmatige zoetstoffen, te veel suikers, MSG, te veel cafeïne en fabrieksmatig bewerkte voedingsmiddelen.

Je kunt je vezelinname eventueel verhogen door lijnzaad of psylliumvezels. Drink voldoende water en zoek manieren om emotionele stress te ontladen of kwijt te raken (erover praten, EFT, yoga, meditatie, mindfulness). Soms is het nodig, maar antibiotica heeft een ongunstig effect op de darmflora (slik eventueel probiotica erbij, dit kun je ook doen wanneer je geen antibiotica gebruikt, maar wel het vermoeden hebt dat je niet voldoende gezonde bacteriën uit je voeding haalt. Of kies voor Glorious Gut van Superfoodies met pre- en probiotica en nog vele andere ingredienten voor een optimale darmgezondheid). Verder kun je nog gefermenteerde voeding toevoegen aan je voedingspatroon zoals kefir of zuurkool.

Wetenschappelijk onderzoek (Sikirov, 1987) heeft aangetoond dat boven de toiletpot hangen in ‘hurk stand’ een positief effect heeft op de darmbeweging (in vergelijking met gewoon zitten op de pot). Het stimuleert het volledig legen van de darm en voorkomt en vermindert constipatie en aambeien. Je kunt ook je voeten op een klein krukje zetten als je op het toilet zit.

Dus kijk vanaf nu eens goed achterom na een toiletbezoek en kom meer te weten over je interne gezondheid. Zoals gezegd kun je met gezonde voeding en voldoende bewegen al een grote stap maken richting gezonde ontlasting. Wij kunnen je daar ook bij helpen. Via het Darmen Helen Programma werk je in 28 dagen toe naar een optimale darmgezondheid.

Ja, ik wil meer informatie over Glorious Gut

Referenties
– Lewis SJ, Heaton KW. Stool form scale as a useful guide to intestinal transit time. Scand. J. Gastroenterol. 32(9):920-4.
– Floch MH, Netter’s Gastroenterology. 2nd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2010.
– Sikirov, Management of Hemorrhoids: A New Approach, Israel Journal of Medical Sciences, 1987: 23, 284-286.
– Meurs-Szojda, VU Medisch Centrum, 2009.
– Vrieze, Academisch Medisch Centrum, 2013.
– Byles JE, Sanson-Fisher RW et al. Early detection of colorectal cancer: a profile of current practise. Cancer Detect Prev. 1992;16(4):245-52.