Wist je dat je jouw levensverwachting potentieel met wel 20% kunt verlengen door het toepassen van maar 1 gezondheidsprincipe? Dit blijkt uit wetenschappelijk onderzoek door een Amerikaanse arts. Natuurlijk is het nooit een garantie, maar tegelijk kunnen we zelf echt meer doen om gezonder ouder te worden. In dit artikel lees je hoe.
Vanuit wetenschappelijk onderzoek wordt er steeds meer bekend over onze gezondheid en wat we zelf kunnen doen om potentieel gezonder ouder te worden. Om langer vrij van ziekte te blijven en langer vitaal kunnen genieten van het leven. Uiteraard nooit een garantie, maar we kunnen wel onze verantwoordelijkheid nemen om potentieel gezonder oud te worden. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we potentieel onze levensverwachting al met 20 tot 30% kunnen verlengen door het toepassen van één gezondheidsprincipe; het natuurlijke ontgiftingsproces van je lichaam zeker 1x per jaar ondersteunen met een milde detox.
Verjongen van de cellen
Waar ontgifting reeds haar nut heeft bewezen is bij mensen die bezig zijn met gewicht verliezen. De Amerikaanse arts Mark Hyman schrijft in zijn boek “The UltraSimple Diet” dat overgewicht soms helemaal niets te maken heeft met hoeveel we eten en bewegen. Hij vertelt dat recente onderzoeken laten zien dat milieuvervuiling een belangrijke rol kan spelen bij gewichtstoename en het maar niet kunnen afvallen. Een gezond voedingspatroon in combinatie met een goed samengesteld detoxprogramma kan daarom heel veel voordelen bieden als je wilt afvallen.
Bovendien kan je levensverwachting dus worden verlengd met wel 20 tot 30% als je af en toe een periode ontgift. Onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat cellen die een detoxperiode hebben ondergaan dezelfde eigenschappen hebben om zich aan te passen en te groeien als de cellen van jonge dieren, waarmee wordt aangetoond dat je met vasten de celfunctie verjongt (Morgulis, 1923). Ook onze ervaring heeft geleerd dat detoxprogramma’s vaak wel degelijk leiden tot positieve resultaten. Denk aan meer energie, een stralende huid, minder last van spijsverteringsproblemen, en een gezonder gewicht. Dit komt deels door het detoxificerende effect en deels door de overdaad aan gezonde voedingsstoffen waar je je lichaam van voorziet (en het tijdelijk verminderen van ongezonde voeding). Uiteraard is regelmatig detoxen geen vrijbrief om verder niet te hoeven letten op de voeding. Het blijft namelijk net zo belangrijk om te kiezen voor onbewerkte voeding om jouw lichaam ook op de ‘normale dagen’ te geven wat het nodig heeft en niet onnodig te belasten. Door de lever detox in het Superfoodies Detox Handboek zorg je dat jouw leverfunctie optimaal en op een milde manier wordt ondersteund zodat je het natuurlijke detoxificerende proces van je lever een handje helpt. Verder voorziet het je lichaam van een grote hoeveelheid vitamines, mineralen en antioxidanten die nodig zijn om je lichaam optimaal te voeden en laten functioneren.
Milde manieren om te ontgiften
Detoxen wordt al duizenden jaren toegepast en bestond zelfs al in de tijd van het oude Egypte. Er zijn verschillende technieken die worden gebruikt om te detoxificeren, zoals met behulp van klei, thee, kruidenpreparaten, oil pulling of groentesappen. Maar denk ook aan sauna’s, droog borstelen, massage, meditatie en beweging (o.a. Crinnion, 2007). Al deze technieken zijn gericht op het ondersteunen en stimuleren van de natuurlijke detoxificerende functie van het lichaam. Ze stimuleren de bloeddoorstroming, verhogen de vochtafvoer, en helpen de verschillende afvoerende kanalen van het lichaam te stimuleren. Vrijwel alle natuurgeneeswijzen maken gebruik van een bepaalde vorm van reiniging of ontgifting. Veel natuurgenezers gaan uit van de theorie dat het lichaam maar één ziekte kent, en die heet toxemie. De visie die zij aanhangen is dat het lichaam in staat is zichzelf via een natuurlijke genezingsproces te genezen van elke ziekte, mits het lichaam schoon is, geen giftige stoffen bevat, vrij is van afval en voldoende goede voeding krijgt. Ook zijn er steeds meer traditioneel geschoolde Westerse medici die inzien dat ontgifting wel degelijk nuttig kan zijn in onze moderne vervuilde maatschappij, en dus onze gezondheid kan ondersteunen.
De Superfoodies manier!
Iedereen komt in aanraking met toxische stoffen, of we dit nou willen of niet. Pesticiden, uitlaatgassen in voedingsmiddelen. Meer dan ons lichaam kan hebben. Ondersteun en bescherm daarom je lichaam en start met het compleetste detox programma. Inclusief 7-daags detox plan, 30 detox recepten en kennis op basis van 30 wetenschappelijke artikelen. Je ontvangt een boek én het online programma. En… het is dus geen ingewikkeld programma, maar je helpt je lichaam een handje met wat kleine aanpassingen in jouw normale voedingspatroon en met behulp van Green Juice poeder van Superfoodies. Met een lepel Green Juice poeder in wat water of sap, heb jij begin van de dag al meteen een groot deel van de nodige voedingsstoffen in een keer binnen.
Er zijn schattingen dat maar liefst 81% van de bevolking in meer of mindere mate aanleg heeft voor een gevoeligheid of intolerantie voor gluten omdat ze een permanente lichte belasting vormen voor je spijsverteringssysteem. Het gluteneiwit is voor de meeste mensen moeilijk verteerbaar en beschadigt het slijmvlies van de darmen. Wat gebeurt er precies in je darmen als je veel brood eet?
Het gluteneiwit zit in alle granen die tot de grassenfamilie behoren, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Maar de mate waarin varieert en er zijn ook verschillende soorten gluteneiwitten. Vooral de gliadine-gluten zijn schadelijk (die zitten niet tot nauwelijks in haver, rijst en maïs, maar wel in tarwe en dus brood). Gliadine vergroot de productie van het eiwit zonuline, dat de doorlaatbaarheid van de darm vergroot waardoor stoffen via microscopisch kleine openingen in het lichaam terecht kunnen komen (Drago, 2006 en Catassi, 2013). Iets wat je niet wil omdat het allerlei vage klachten kan veroorzaken van buikpijn tot eczeem en vermoeidheid.
Was dit altijd al zo?
Op een aantal essentiële punten wijkt moderne voeding af van de traditionele voeding van onze voorouders. Hoewel elk oer voedingspatroon anders is door klimatologische en geografische verschillen waarmee onze voorouders te maken hadden, hadden die voedingsgewoonten één ding gemeen: ze waren vrij van granen en zuivel (afgezien van moedermelk gedurende de eerste levensjaren).
Omdat we granen nog maar enkele duizenden jaren eten, worden ze als een modern ‘westers’ voedingsmiddel beschouwd. Over de gluten in deze granen bestaat veel discussie. Het lijkt er sterk dat de hoeveelheid mensen met overgevoeligheid voor gluten, behalve dat het probleem recentelijk meer aandacht krijgt, de afgelopen decennia ook werkelijk groter is geworden. Het is lastig om hier onderzoek naar te doen, aangezien het ‘vroeger’ met het nu moet worden vergeleken en dit de nodige problemen met zich meebrengt. Toch is één bijzonder onderzoek door Rubio-Tapia, gepubliceerd in 2009, hier heel goed in geslaagd.
In deze studie zijn goed bewaarde bloedmonsters uit 1950 van duizenden luchtmacht rekruten onderzocht op de aanwezigheid van antistoffen tegen gluten. Deze data zijn vergeleken met die van een groep mensen die in 2009 even oud waren als de genoemde rekruten in 1950. Uit dit onderzoek is geconcludeerd dat de hoeveelheid mensen met coeliakie (dus de meest heftige vorm van glutenintolerantie) de afgelopen vijftig tot zestig jaar met meer dan een factor vier is toegenomen. Ook is het opvallend dat glutenintolerantie veel minder voorkomt op plaatsen waar minder gluten worden gegeten [Catassi, 2015]. Het grootste gedeelte van de mensen, ook degenen zonder coeliakie, krijgt een lichamelijke reactie na het eten van glutenhoudende granen. Door de complexe structuur zijn gluten resistent voor volledige afbraak door spijsverteringsenzymen, waardoor ze door het immuunsysteem opgepikt kunnen worden. Klachten hoeven overigens niet per se in de darmen zelf tot uiting te komen. Omdat gluten een direct effect uitoefenen op de barrièrefunctie van de epitheelcellen, kunnen zij eraan bijdragen dat pathogenen of onverteerde voedseldeeltjes gemakkelijk het lichaam binnenkomen.
Effect van gluten op het immuunsysteem
Daarnaast hebben glutenhoudende granen op diverse wijzen een direct effect op het immuunsysteem. Zo kunnen gluten eraan bijdragen dat immuuncellen ‘sneller rijpen’ en hierdoor verhoogd reactief worden. Dit verhoogt het risico op negatieve immuunreacties op gluten en andere antigenen (denk aan pollen, of voedselallergieën) [Nikulina et al. 1925-33]. Daarnaast leiden glutenhoudende granen ook tot een directe immuunrespons en tot het vrijkomen van ontstekingsstoffen. Bij het onderzoek waarin dit werd vastgesteld werd geen verschil gezien tussen cellen van mensen met en zonder coeliakie [Junker et al. 2012].
Glutenhoudende granen zijn sterk ingeweven in het moderne voedingspatroon. Ze zijn goedkoop, veelzijdig en kunnen vele monden voeden. De vraag is echter of we er ook werkelijk gezonder van worden. Omdat het grootste gedeelte van de westerse ziektes een ontstekingsoorsprong heeft, kan het vervangen van deze ontstekingsbevorderende granen een belangrijke eerste stap zijn naar verbetering van veelvoorkomende klachten.
Granen en voedingsmiddelen die gluten bevatten:
tarwe, gerst, rogge, spelt;
couscous, bulgur, griesmeel;
pasta’s als spaghetti en macaroni, brood, pizza’s en andere deegwaren;
muesli, paneermeel, bloem;
sauzen op basis van poeder, dranken van graan zoals bier, ontbijtdranken.
haver (maar let hierbij op, want hoewel haver van nature glutenvrij is, is het vaak
besmet met gluten doordat het in aanraking komt met glutenhoudende granen).
alle groente- en fruitsoorten;
alle noten, zaden, pitten en peulvruchten;
alle soorten vlees, vis, en eieren.
Waarom is brood zo verslavend?
Dit komt omdat er glutenine in zit, een eiwitcomponent dat zich bindt zich aan de leptinereceptoren, de receptoren van het hormoon dat onze verzadiging regelt. Hierdoor zijn we minder snel verzadigd en blijven we eten. Mensen die besluiten om te stoppen met brood eten zullen merken dat ze in eerste instantie te maken krijgen met extreme vermoeidheid, sufheid, prikkelbaarheid, somberheid en soms ook depressiviteit. Zodra deze ‘afkickverschijnselen’ zijn uitgewerkt krijgen ze vaak een beter humeur, minder stemmingswisselingen, een beter concentratievermogen en een diepere slaap. De verslavende werking van glutenine is de reden dat we onszelf vaak echte ‘broodeters’ noemen en doorlopend zin hebben in brood (Gupta et al., 1994).
Wil je jouw broodverslaving de baas worden, dan kun je het beste weinig of geen brood meer te eten en in plaats daarvan glutenvrije alternatieven te kiezen, zoals rijstcrackers, boekweitpannenkoeken, brood op basis van glutenvrije granen en/of zaden en noten (zoals boekweitmeel, amandelmeel, zonnebloempitten), quinoa, amarant, granenvrije ontbijtgranen, havermoutpap, chiazaad en hennepzaad.
Minder darmklachten en meer energie
Eet je veel brood en heb je ook regelmatig darmklachten? Kijk dan eens naar het Darmen Helen Programma. In 28 dagen werk je naar een optimale darmgezondheid, en daarmee je algehele gezondheid, energie en vitaliteit! Het menuplan in dit programma is zo opgesteld dat er geen granen in worden gebruikt die gluten bevatten. Je hoeft hier bij het volgen van onze recepten dus geen rekening mee te houden, want dat hebben wij alvast voor je gedaan. Ga je minder brood eten? Dan kun je daarnaast ook een supplement kiezen die je ondersteunt bij het helen van je darmwand en een optimale darmgezondheid, zoals Glorious Gut van Superfoodies.
Gupta, R. B., et al. “Allelic variation in glutenin subunit and gliadin loci, Glu-1, Glu-3 and Gli-1, of common wheats. I. Its addictive and interaction effects on dough properties.” Journal of Cereal Science (1994) 19: 9-17.
Drago, S. Et al., Gliadin, zonulin and gut permeability: Effects on celiac and non-celiac intestinal mucosa and intestinal cell lines, Scandinavian Journal of Gastroenterology, 2006 Apr;41(4):408-19
Rubio-Tapia, A., et al., Increased prevalence and mortality in undiagnosed celiac disease. Gastroenterology, 2009. 137(1): p. 88-93.
Catassi, C., S. Gatti, and E. Lionetti, World Perspective and Celiac Disease Epidemiology. Digestive Diseases, 2015. 33(2): p. 141-146.
Catassi, C., et al., Non-Celiac Gluten Sensitivity: The New Frontier of Gluten Related Disorders.Nutrients, 2013. 5(10): p. 3839-3853.
Nikulina, M., et al., Wheat gluten causes dendritic cell maturation and chemokine secretion. J Immunol,173(3): p. 1925-33.
Junker, Y., et al., Wheat amylase trypsin inhibitors drive intestinal inflammation via activation of toll-likereceptor 4. The Journal of Experimental Medicine, 2012. 209(13): p. 2395-2408.
We hebben gezonde ontlasting als ons spijsverteringsstelsel optimaal functioneert en als we daarnaast voldoende bewegen en ook vooral of we gezond eten. Ook onze hormonale balans, darmwerking en darmflora zijn van invloed op de ontlasting. Maar wat is gezond? En hoe herken je dit? Dat is heel gemakkelijk te zien als je jouw ontlasting vergelijkt met de Bristol Stoelgangschaal.
DE BRISTOL STOELGANGSCHAAL
Er is een medisch hulpmiddel ontworpen om de vorm van menselijke ontlasting te herkennen en verdelen in categorieën. In Engeland wordt deze schaal ook wel de ‘Meyers Scale’ genoemd en bij ons (en wereldwijd) ook wel bekend als de Bristol Stoelgangschaal. Deze schaal is ontwikkeld aan de Universiteit van Bristol. Er zijn zeven categorieën:
Type 1: Losse harde keutels, die lijken op noten en moeilijk zijn uit te scheiden.
Type 2: Als een worst, maar niet glad en eerder klonterig
Type 3: Als een worst, maar met barstjes en gleuven aan de buitenkant
Type 4: Als een worst of slang, glad en zacht
Type 5: Zachte keutels met ‘hoekige’ randen en makkelijk uit te scheiden
Type 6: Zachte stukjes met een gehavende buitenkant, een papperige uitscheiding
Type 7: Waterig en vloeibaar, geen vaste stukjes
Ideaal zijn type 3 en 4, maar nummer 4 is de absolute winnaar. Dit is de meest gezonde vorm van ontlasting: zacht en glad in de vorm van een worst of slangetje. Bij type 1 en 2 wordt gesproken over constipatie en bij type 6-7 over diarree. Type 1 heeft het langst in de darmen gezeten en deze vorm van ontlasting komt het meest voor bij mensen met een ongezonde levensstijl. Type 7 heeft het kortst in
Gezonde of ongezonde ontlasting
Je ontlasting is gezond wanneer je dagelijks één of twee keer poept en als het niet heel penetrant stinkt. Je hoeft er niet veel moeite voor te doen om de ontlasting kwijt te raken en hoeft nauwelijks af te vegen. Het bestaat uit één gladde S-vorm (door je darm) en het is medium tot lichtbruin van kleur.
Je ontlasting is niet hoe het zou moeten zijn wanneer het er moeilijk uitkomt, je erg hard moet persen en dat pijn doet. Ook losse stukken, waterig of papperige ontlasting is niet zoals het hoort. Dus ook als het blijft plakken in de pot. Wanneer je onverteerde voedselresten ziet of het een afwijkende kleur heeft zoals geel, zwart, grijs of geel is het ook niet goed. Veel slijm in de ontlasting wil je ook niet zien.
Afwijkende ontlasting is een signaal van het lichaam dat je darmen aandacht nodig hebben. Wellicht door andere voeding, leefstijl keuzes of de juiste supplementen (bijvoorbeeld Glorious Gut van Superfoodies). Wil je daar meer over weten? Via het Darmen Helen Programma werk je in 28 dagen toe naar een optimale darmgezondheid. Wat zeggen die afwijkingen over je gezondheid?
1. Zeer penetrante geur
Oké, ontlasting ruikt nooit fijn, maar wanneer je ontlasting extreem penetrant of anders ruikt kan dat te maken hebben met verschillende gezondheidsklachten zoals een allergie voor gluten (coeliakie) of een intolerantie voor gluten of zuivel, de ziekte van Crohn of malabsorptie (een aandoening aan de dunne darm). Maar ook cystische fibrose (ook wel taaislijmziekte waarbij het lichaam dik slijm produceert) of chronische pancreatitis.
2. Hard of juist zacht
Vezels werken als lijm en kunnen de ontlasting omvangrijk(er) maken. Door vezels blijft de ontlasting wel aan elkaar in plaats van in stukken. Wanneer je ontlasting juist erg zacht is of je zelfs regelmatig diarree hebt kan dit komen door een lactose intolerantie, ook kan het een reactie zijn op te veel kunstmatige zoetstoffen of een reactie op fructose of gluten. Uit wetenschappelijk onderzoek (Lewis SJ, Heaton KW, 1997) bleek dat de vorm van de ontlasting afhangt van de tijd dat die in de darmen is geweest. Gemiddeld doet het lichaam er tussen de achttien en tweeënzeventig uur over om voedsel te verteren en om te zetten naar ontlasting en het lichaam weer te verlaten. Wanneer dit sneller gaat is het resultaat diarree. Het lichaam heeft dan namelijk geen tijd om al het water te absorberen. Wanneer het juist langzamer gaat kan het zijn dat je last van constipatie hebt. Er is dan te veel water geabsorbeerd waardoor de ontlasting droog en hard is geworden. Het is niet de bedoeling dat je hard moet persen en ook krampen of een opgeblazen gevoel zijn niet zoals het hoort. Door constipatie hoef je minder frequent naar het toilet. Boven de vijfenzestig jaar neemt de kans op constipatie aanzienlijk toe. Vermijd laxerende middelen en zie dat alleen als allerlaatste redmiddel en gebruik het dan zo kort mogelijk. Probeer het eerst door stress weg te nemen (wanneer dat mogelijk is), meer groente en fruit te eten, meer water te drinken en meer te bewegen.
Er zijn verschillende oorzaken van diarree waaronder voedselallergie of intoleranties, een bacteriële of virale infectie, emotionele stress, medicatie, een te snel werkende schildklier, de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, coeliakie of prikkelbare darm syndroom. De oorzaken van constipatie zijn bijvoorbeeld een verandering in je voedingspatroon (minder groente en fruit), emotionele stress, te weinig drinken, ijzersupplementen, medicijnen zoals pijnstillers, antidepressiva of te veel laxeermiddelen gebruikt hebben. Ook door te weinig beweging, de ‘drang’ naar de wc te moeten negeren, zwangerschap of hormonale disbalans, prikkelbare darm syndroom, diabetes of een te langzaam werkende schildklier.
3. Afwijkende kleur
Heel donkerbruine, zwart of rode ontlasting kan mogelijk komen door een bloeding in het maagdarmkanaal. Het is aan te raden om bij de huisarts voor de zekerheid even te checken of er niets aan de hand is. Zwarte ontlasting kan ook voorkomen bij obstipatie of komen door het gebruik van bepaalde medicatie (zoals ijzertabletten) of te veel drop eten.
Wit of grijs kan wijzen op een tekort aan gal (gal geeft de kleur aan je ontlasting) en dat kan mogelijk komen door hepatitis, problemen met de alvleesklier (als de spijsverteringsenzymen vanuit de alvleesklier niet goed worden afgegeven bijvoorbeeld), cirrose (een onomkeerbaar proces van omzetting van levercellen naar littekenweefsel) of een geblokkeerde galgang. Ook kan het gisting in de darm zijn of komen door het eten van te veel vette voeding.
Geel kan duiden op een verstopping van de galbuis (door een steentje of een ontsteking van de galblaas of lever). Een giardia infectie (parasiet). Het is goed om dit te laten checken bij een huisarts. Ook te veel alcohol consumeren kan de ontlasting een gele kleur geven.
4. Slijm in de ontlasting
Een beetje slijm in de ontlasting is geen probleem. Wanneer je veel slijm in je ontlasting ziet kan dit komen door veel consumeren van suiker, zuivelproducten of witmeelproducten. Ook kan het wijzen op prikkelbare darmsyndroom of een darmziekte als Crohn of colitis ulcerosa. Het kan ook een ontsteking zijn. Ga zeker langs de huisarts wanneer veel slijm gepaard gaat met bloed en buikpijn.
5. Plakkerige ontlasting
Als er vetten in je ontlasting zitten kan het bijvoorbeeld aan de pot gaan plakken. Het is niet de bedoeling dat er vetten in de ontlasting zitten want, als het goed is, worden deze opgenomen door de darmen. Wanneer er wel vetten in de ontlasting zitten kan dat komen door een beschadigde darm door een voedsel- of glutenallergie of door een tekort aan galzuur of verminderde werking van de alvleesklier.
Een signaal van het lichaam
Hoe je ontlasting er in een bepaalde periode gemiddeld uitziet, geeft je dus belangrijke informatie over je gezondheid. Je kunt herkennen wanneer het misschien tijd is om gezonder te gaan eten of leven en meer te bewegen. Of wanneer je (darm)gezondheid op een andere manier aandacht nodig heeft. Om deze reden is een plateau-wc of vlakspoeler handiger, wanneer de ontlasting niet meteen in het water plonst, maar op het plateau ligt kun je sneller afwijkingen herkennen. Dat artsen hierdoor sneller ernstige ziektes als darmkanker herkennen is ook aangetoond. In 1992 bleek uit onderzoek onder 1090 mensen (Byles JE, Sanson-Fisher RW) dat maar 56% regelmatig hun ontlasting en het toiletpapier checkt, bijvoorbeeld voor bloed. Wanneer je dit wel regelmatig doet kun je darmkanker in een vroeg stadium herkennen, aldus dit onderzoek. Uiteraard is het niet altijd darmkanker wanneer je bloed in je ontlasting hebt, het kan ook een wondje zijn of aambeien, het is echter wel goed om ernstige zaken voor te zijn door regelmatig te checken. Aan de andere kant helpt het ‘herkennen’ om je niet onnodig snel zorgen te maken.
Je ontlasting (en gezondheid) verbeteren
Je kunt je ontlasting en (darm)gezondheid absoluut verbeteren. Je kunt klachten voorkomen of verbeteren door je levensstijl en voedingspatroon aan te passen. Beweeg dagelijks voldoende en zorg dat je voedingspatroon genoeg vezels uit verse groente en fruit bevat (niet uit granen). Probeer glutenhoudende granen als tarwe te vermijden omdat ze de darmwand kunnen beschadigen en een negatieve uitwerking hebben op het spijsverteringssysteem. Evenals kunstmatige zoetstoffen, te veel suikers, MSG, te veel cafeïne en fabrieksmatig bewerkte voedingsmiddelen.
Je kunt je vezelinname eventueel verhogen door lijnzaad of psylliumvezels. Drink voldoende water en zoek manieren om emotionele stress te ontladen of kwijt te raken (erover praten, EFT, yoga, meditatie, mindfulness). Soms is het nodig, maar antibiotica heeft een ongunstig effect op de darmflora (slik eventueel probiotica erbij, dit kun je ook doen wanneer je geen antibiotica gebruikt, maar wel het vermoeden hebt dat je niet voldoende gezonde bacteriën uit je voeding haalt. Of kies voor Glorious Gut van Superfoodies met pre- en probiotica en nog vele andere ingredienten voor een optimale darmgezondheid). Verder kun je nog gefermenteerde voeding toevoegen aan je voedingspatroon zoals kefir of zuurkool.
Wetenschappelijk onderzoek (Sikirov, 1987) heeft aangetoond dat boven de toiletpot hangen in ‘hurk stand’ een positief effect heeft op de darmbeweging (in vergelijking met gewoon zitten op de pot). Het stimuleert het volledig legen van de darm en voorkomt en vermindert constipatie en aambeien. Je kunt ook je voeten op een klein krukje zetten als je op het toilet zit.
Dus kijk vanaf nu eens goed achterom na een toiletbezoek en kom meer te weten over je interne gezondheid. Zoals gezegd kun je met gezonde voeding en voldoende bewegen al een grote stap maken richting gezonde ontlasting. Wij kunnen je daar ook bij helpen. Via het Darmen Helen Programma werk je in 28 dagen toe naar een optimale darmgezondheid.
Referenties – Lewis SJ, Heaton KW. Stool form scale as a useful guide to intestinal transit time. Scand. J. Gastroenterol. 32(9):920-4. – Floch MH, Netter’s Gastroenterology. 2nd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2010. – Sikirov, Management of Hemorrhoids: A New Approach, Israel Journal of Medical Sciences, 1987: 23, 284-286. – Meurs-Szojda, VU Medisch Centrum, 2009. – Vrieze, Academisch Medisch Centrum, 2013. – Byles JE, Sanson-Fisher RW et al. Early detection of colorectal cancer: a profile of current practise. Cancer Detect Prev. 1992;16(4):245-52.
Je kent het vast wel, dat schuldgevoel als je net een reep chocola of een zak chips hebt opgegeten terwijl je dat eigenlijk niet wilde. Nu blijkt dat je darmbacteriën daar misschien wel de schuld van zijn. Darmbacteriën kunnen namelijk bepalen waar je trek in hebt en spelen een belangrijke rol in het ontstaan van overgewicht. Hoe dat precies in elkaar zit én hoe je dit kunt voorkomen (en zelfs gewicht kwijtraken) lees je hieronder.
Onderzoek naar darmbacteriën is booming, in 2016 alleen al zijn er honderden onderzoeken naar uitgevoerd. Hieruit blijkt dat je met een gezonde darmflora veel ziektes kan voorkomen en genezen. En dat een gezonde darmflora zelfs kan helpen om af te vallen. Ondanks dat het onderzoek naar darmbacteriën nog vrij jong is en er nog veel is wat we niet weten, zijn er een aantal hele interessante bevindingen met betrekking tot je darmen en overgewicht die we in hier willen bespreken.
DARMFLORA EN GEZONDHEID
Je darmen zijn belangrijk voor je gezondheid. In je darmen zitten meer bacteriën dan je lichaam aan cellen heeft. Gemiddeld draagt een gezonde volwassene zo’n 1,5-2 kg aan bacteriën mee in de darmen! Er leeft dus een hele wereld in je buik. Deze wereld wordt vaak zelfs gezien als een zelfstandig orgaan, vanwege de belangrijke functies die het heeft. Onder andere helpen om voeding te verteren, het produceren van B-vitamines & vitamine K, en een hele belangrijke: het ondersteunen van het immuunsysteem (Cummings, 1997)[1]. Zo’n 80 procent van alle cellen van je immuunsysteem bevinden zich namelijk in het spijsverteringskanaal.
Als je er over nadenkt is het niet verwonderlijk dat je darmen zo’n grote rol spelen in je natuurlijke weerstand. Je darmen hebben immers een open verbinding naar buiten. En daar kunnen dus vrij makkelijk allerlei slechte bacteriën, parasieten, gif of andere ongewenste indringers naar binnen komen. Maar dat het vooral de bacteriën in je darmen zijn die je immuunsysteem helpen realiseren we ons vaak nog niet. De darmbacterieën vormen in je darmwand een natuurlijke barrière tegen indringers. Goede bacteriën geven een soort antibiotische stoffen af om virussen en slechte bacteriën te doden. Ook geven ze zuren af waarmee ze de PH verlagen tot een waarde van 4-5. Daar kunnen pathogene microben slecht in groeien. Goede darmbacteriën helpen je immuunsysteem dus om een beter onderscheid te maken tussen ziekteverwekkers en onschadelijke antigenen en om daar op de juiste manier op te reageren (Bjorkstén, 2004)[2]. Als je darmmilieu op orde is, kan je de meeste van de virussen en gifstoffen uit de buitenwereld prima afweren.
HET VERBAND TUSSEN JE DARMFLORA EN ZIEKTES
Is je darmmilieu niet op orde, dan kan dat verstrekkende gevolgen hebben voor je gezondheid. Veel gezondheidsklachten die je niet zo snel met je darmen in verband zou brengen hebben toch daar hun oorsprong. Ook omdat de opname van voedingsstoffen in je darmen begint, liggen de darmen aan de basis van een balans of disbalans in je hormoonhuishouding, een sterk of een zwak immuunsysteem, een versnelde veroudering of juist verjonging van je lichaam. Onderstaande klachten kunnen allemaal te maken hebben met problemen in je darmen:
Verteringsproblemen, opgeblazen buik / buikpijn
Eczeem en (voedsel)allergieën
Huidproblemen
Gewrichtsklachten / fibromyalgie
Astma
Chronische vermoeidheid
Migraine
Auto immuunziektes
Depressie
CHRONISCHE ONTSTEKINGEN
Eén van de gevolgen van een slechte darmflora is dat er microscopisch kleine gaatjes in de darmwand ontstaan die tot een lekkende darm kunnen leiden. Bij een lekkende darm kunnen er (onverteerde) stoffen in de bloedbaan komen die daar eigenlijk niet horen. Het immuunsysteem zal in actie komen om deze lichaamsvreemde bedreigingen ‘uit te schakelen’. Dit is in feite een allergische reactie. Gevolg is dat er ontstekingsstoffen (cytokinen) vrijkomen en er een stijging van de oxidatieve stress in het lichaam optreedt. Een lekkende darm is dan ook één van de grote oorzaken van chronische lagegraadsontstekingen. En die worden in verband gebracht met de meeste moderne ziektes (Prescott, 2013)[3]:
Volgens onderzoekers is een lekke darmwand een belangrijke factor in het ontwikkelen van auto-immuunziektes zoals coeliakie (Visser, 2009)[4] en diabetes type 1 en 2(Secundulfo, 2004)[5]. De immuunreactie op lichaamsvreemde stoffen die via een lekkende darm binnenkomen kan namelijk bijdragen aan insulineresistentie, o.a. door schade aan de bètacellen in de alvleesklier (Kort, 2011)[6].
Ook aderverkalking (atheriosclerose), wat ten grondslag ligt aan hart- en vaatziekten, kan ontstaan door ontstekingsreacties die veroorzaakt worden door een lekkende darm (Ross, 1999)[7].
Daarnaast is er een verband vastgesteld tussen een lekkende darm en astma (Hijazi, 2004)[8], migraine (Hemert, 2014)[9] en het chronisch vermoeidsheidssyndroom (CVS). Een slecht functionerend maag-darmstelsel met als gevolg een verminderde opname van vitaminen en mineralen uit de voeding komt bij de helft van de ME/CVS patiënten voor (Maes, 2009)[10].
PSYCHISCHE STOORNISSEN EN DE DARMEN
Ook psychische stoornissen kunnen ook te maken hebben met een disbalans van de darmflora. Opportunistische darmbacteriën die in te grote getale in de darm aanwezig zijn produceren namelijk gifstoffen (neurotoxins) die effect hebben op je brein. Heb je een gezonde darmwand dan komen die gifstoffen niet in de bloedbaan. Bij een lekkende darmwand wel. Vandaar dat een verstoorde darmflora ook ten grondslag kan liggen aan psychische klachten ofwel deze verergeren.
Ook kan het zijn dat het myeline, de bescherming van hersencellen en zenuwdraden, beschadigd wordt als er door een slechte vertering verkeerde stoffen ontstaan. Neurologe Campbell zegt in haar boek ‘Gut and psychology syndrome’ (2010) dat wel eens één op de tien pyschiatrische aandoeningen te wijten zou kunnen zijn aan zelfvergiftiging vanuit de darmen. (Campbell, 2010)[11]. Zo heeft onderzoek ook aangetoond dat een lekkende darm ook een rol speelt in het ontwikkelen van depressieve klachten, o.a. door de ontstekingsreacties die ontstaan (Maes, 2008)[12].
Ook stress is nauw verweven met de status van je darmen. Stress is namelijk één van de belangrijkste prikkels tussen de darm en hersenen. Zodra onze hersenen een probleem (zoals tijdsdruk of irritatie) signaleren, dan willen ze dit probleem oplossen en daar hebben ze energie voor nodig. Deze energie lenen de hersenen vooral van de darm. Voor even kan dat geen kwaad. Maar dit systeem is niet berekend op langdurig gebruik zoals gebeurt bij de chronische stress die we tegenwoordig ervaren. Op een gegeven moment zal de darm stoppen met meewerken en stuurt onprettige signalen naar de hersenen. Daarna kun je je ontzettend moe voelen, geen trek hebben, je ziek voelen of diarree krijgen. De darm raakt voeding kwijt en als de darm zich te lang moet inhouden kan dat resulteren in een verminderde doorbloeding en een dunnere slijmlaag die de darmwand verder verzwakt.
DARMFLORA EN AFVALLEN
Uit recent onderzoek blijkt zelfs dat de gezondheid van je darmen een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van overgewicht (John, 2016)[13]. De samenstelling van je darmbacteriën bepaalt voor een groot deel hoe je lichaam de voeding die je eet verwerkt, wel of niet als vet opslaat en hoe makkelijk je kunt afvallen. Dat betekent dus dat als je darmflora uit balans is je dezelfde hoeveelheid calorieën kan eten als iemand met een gezonde darmflora, maar dat jij meer calorieën opneemt en aankomt in gewicht.
Dieren en mensen met overgewicht blijken dan ook een andere samenstelling van darmbacteriën te hebben dan slankere mensen (Bercik, 2012)[14]. Uit een experiment met muizen bleek dat het overbrengen van darmbacteriën uit obese muizen in muizen met normaal gewicht tot gewichtstoename van deze muizen leidde (Ridaura, 2013)[15]. Ook zijn er experimenten gedaan met het toedienen van darmbacteriën die een bepaald molecuul maken waardoor het hongergevoel wordt onderdrukt met als gevolg dat de proefdieren juist minder snel dik werden (Chen, 2014)[16]. Het indrukwekkendste onderzoek op dit gebied werd in 2013 gepubliceerd. Het was een onderzoek met 210 mensen met centrale obesitas (heel veel buikvet). In dit onderzoek verloren mensen 8,5% van hun buikvetin een tijdsduur van 12 weken, door het innemen van de probiotische Lactobacillus gasseri bacterie (Kadooka, 2013)[17].
Disbalans in de darmflora kan ook leiden tot trek in voeding die het moeilijker maakt om af te vallen. Je darmbacteriën sturen namelijk waar je trek in hebt en zijn dus een belangrijke oorzaak van foodcravings (Norris, 2013)[18]. Zo blijkt dat de bacteriën zo’n invloed uitoefenen dat je precies gaat eten waar deze bacteriën op floreren (Alcock, 2014)[19]. Bekend is bijvoorbeeld dat een overgroei van de candidaschimmel in je darmen zorgt voor een grotere trek in zoet. Candida heeft namelijk suikers nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen. Hoe meer candida in je darmen, hoe meer zin in zoet en hoe sneller de candida zich kan verspreiden. Zo kom je dus in een negatieve spiraal terecht.
Er is ook daadwerkelijk bewijs dat er een verband is tussen zin in bepaald voedsel en de samenstelling van je darmflora. Zo hebben chocoholics andere bacteriën in hun darmen dan mensen die niet warm of koud worden van chocola (Rezzi, 2007)[20]. Los van of chocolade-cravings nou zo slecht zijn of niet (rauwe chocola zonder suiker kan wat ons betreft weinig kwaad), laat dit soort onderzoek wel zien hoe ver de invloed van je darmflora gaat. En dat een evenwichtige darmflora dus ook cruciaal is om een gezond gewicht te behouden.
EFFECT VAN VOEDING EN LEVENSSTIJL OP ONZE DARMFLORA
Bij de meeste mensen is de darmflora er echter slecht aan toe. Dat heeft alles te maken met onze levensstijl en de samenstelling van ons menu. Het moderne dieet zit vol met suiker en snelle koolhydraten en dat doet de samenstelling van de darmbacteriën geen goed omdat de goede bacteriën in de minderheid raken. Onderzoek toont aan dat het westerse dieet leidt tot een andere samenstelling van de darmbacteriën dan traditionele diëten (Graf, 2015)[21].
De samenstelling van de darmbacteriën is sowieso bij iedereen net anders. De samenstelling van deze bacteriën bepaalt mede voor welke ziektes we vatbaar zijn. In je darmen wonen naast de ‘goede’ ook ‘slechte’ (opportunistische) bacteriën. Normaalgesproken worden de ‘slechte’ bacteriën door de ‘goede’ in toom gehouden, zodat ze zich niet in het wilde weg kunnen vermenigvuldigen. Maar door gifstoffen, medicatie en te veel suikers raken de goede bacteriën in de minderheid en krijgen de slechte bacteriën, parasieten en schimmels zoals candida meer kans. De ‘slechte’ bacteriën kunnen vervolgens microscopisch kleine gaatjes in de knooppunten tussen de cellen in je darmwand maken waardoor de darmwand wordt beschadigd. Ons supplement Glorious Gut draagt bij aan een optimale darmgezondheid.
DE BELANGRIJKSTE OORZAKEN VAN EEN VERSTOORDE DARMFLORA
1. ANTIBIOTICA
Antibiotica zijn medicijnen waarmee bacteriën in het lichaam kunnen worden gedood. Het nadeel van antibiotica is dat het geen onderscheid maakt tussen ‘slechte’ en ‘goede’ bacteriën en alle bacteriën doodt. In het vacuüm dat daardoor ontstaat hebben de slechte bacteriën opeens veel meer kans om zich in de darmen te nestelen dan in een gezonde darmflora. Door de verstoorde darmflora raakt je immuunsysteem steeds meer verzwakt en word je nog vatbaarder voor indringers van buitenaf. Een vicieuze cirkel.
2. MEDICATIE
Ook de meeste andere medicijnen die langdurig gebruikt worden hebben een slecht effect op de darmflora. Pijnstillers als aspirine en ibuprofen stimuleren de groei van bacteriën die ziekte kunnen veroorzaken. Candida wordt bijvoorbeeld in verband gebracht met steroïden die in bepaalde slaappillen zitten.
3. EENZIJDIGE VOEDING
Eenzijdige voeding zorgt voor een eenzijdige darmflora en een lage inname van stoffen die de darmgezondheid ondersteunen, zoals melkzuurbacteriën in gefermenteerde producten. Eenzijdige voeding kan al heel snel je darmflora aantasten. Zo bleek uit een experiment dat iemand die 10 dagen alleen maar bij McDonalds had gegeten 40 % van de 3500 verschillende bacteriestammen in zijn darmen was verloren. Bovendien waren met name de goede bacteriestammen verdwenen, terwijl de slechte bacteriestammen juist gegroeid waren door het junkfood-dieet (Spector, 2015)[22].
4. VEEL SUIKERS
Veel suiker en (bewerkte) koolhydraten vergroten het aantal schimmels (candida in het bijzonder) en bepaalde opportunistische bacteriën die van suikers leven. Door te veel suiker en geraffineerde producten is onze darmflora niet erg aantrekkelijk voor de goede bacteriën. Die floreren juist op vezels die het lichaam niet kan verteren. Suikers en snelle koolhydraten zitten vooral in kant- en klaar producten, gebak, koekjes, snoep en frisdranken. Geraffineerde koolhydraten zoals witmeel, witte rijst en pasta zijn ook suikerbommen.
5. GLUTEN
Veel vezels van glutenhoudende granen hebben een negatief effect op de darmflora. Die zijn te grof en maken de darmwand kapot. Artsen adviseren vaak tegen beter weten in om meer bruin brood te eten als je darmproblemen hebt, omdat hier meer vezels in zitten. Maar de gluten die in tarwe zitten zijn juist schadelijk voor je darmen en kunnen je darmwand kapot maken. Pas dus op met glutenhoudende granen. De belangrijkste is tarwe wat ook verwerkt wordt tot producten als pasta, couscous, bulgur en tarly.
6. WEINIG VEZELS
Als je te weinig vezels eet heeft dat een negatief effect op je darmflora. Plantenvezels vormen namelijk een voedingsbron voor de goede darmbacteriën in de dikke darm. Voedingsvezels zijn bestand tegen menselijke spijsverteringsenzymen en worden niet opgenomen in de dunne darm. Het grootste deel van de geconsumeerde voedingsvezels wordt afgebroken door bacteriën in de dikke darm. De darmbacteriën zetten vezels om in boterzuur (ook bekend onder de naam butyraat). Dit boterzuur wordt opgenomen door de cellen van de dikke darm en vormt een belangrijke bron van energie. Een ander belangrijk voordeel van voedingsvezels is dat ze de zuurtegraad in de darmen verlagen. Dit draagt bij aan (herstel van) een normale bacteriesamenstelling en een normale bacteriefunctie.
5 TIPS OM JE DARMFLORA IN BALANS TE HOUDEN
Voeding is een belangrijke factor in het gezond houden van je darmflora. Voor een duurzaam gezond gewicht is een gezond spijsverteringssysteem, inclusief een darmflora die in balans is, essentieel. Door jouw lichaam alle voedingsstoffen te geven die het nodig heeft breng je jouw spijsvertering en darmflora weer in balans waardoor je hele lichaam van binnen weer goed kan functioneren. Wil je hier hulp bij? Dan is het Darmen Helen programma misschien wat voor jou. Dit is een 28-daags traject voor optimale darmgezondheid met daarbij ook kant en klare dagschema’s met heerlijke recepten die goed zijn voor je darmen.
VARIEER (MET ONBEWERKTE VOEDINGSMIDDELEN)
Variatie in voedingsmiddelen helpt om de variatie van de goede darmbacteriën op peil te houden (Conlon, 2015)[23]. Volgens professor Spector is het verlies van bacteriestammen in onze darmen voor een groot deel te wijten aan de eenzijdigheid van voorbewerkte voedingsmiddelen. Want de meeste geraffineerde producten komen van maar 4 ingrediënten: mais, soja, tarwe en vlees. Hoe minder variatie, hoe minder variatie in bacteriestammen. Door een gevarieerd eetpatroon stimuleer je juist de goede bacteriën in je darmen. 15.000 jaar geleden aten onze voorouders vaak wel 150 verschillende ingrediënten in een week. Tegenwoordig eet een groot deel van de mensen minder dan 20 verschillende voedingsmiddelen (Spector, 2015)[24]. Probeer dus eens op te letten of je elke dag een andere groente, andere noten en ander fruit kunt kiezen.
EET MEER GROENTEN EN FRUIT
Over het algemeen houden de goede bacteriën vooral van voedingsstoffen met veel vezels en anti-oxidanten en die zitten voornamelijk in groenten en fruit en in volkoren granen. Uit de meeste geraffineerde producten zoals witte rijst, witte pasta en bloem zijn de vezels voor een groot deel verwijderd. Idealiter zou 60% van je voeding uit groenten moeten bestaan. Het aanbevolen minimum aan voedingsvezels per dag is 30- 35 gram, wat overeenkomt met ongeveer een halve kilo groenten en/of fruit. Maar om je darmflora optimaal te kunnen onderhouden is naar schatting 60 tot 80 gram voedsel voor de bacteriën per dag nodig. Veel mensen halen nog geen twintig gram vezels per dag, vooral door de geringe hoeveelheid groenten, fruit en peulvruchten in ons voedingspatroon.
EET DAGELIJKS GEFERMENTEERDE PRODUCTEN
Gefermenteerde producten zijn heel belangrijk om de gezonde melkzuurbacteriën binnen te krijgen die een groot deel uitmaken van de gezonde darmbacteriën. Er zijn drie melkzuurbacteriesoorten die goed bruikbaar zijn om het milieu in de darmen te verbeteren en die van nature voorkomen in gefermenteerde producten: lactobacillus, streptococcus en bifidobacterium. Gefermenteerde producten waar die inzitten zijn onder andere: (ongepasteuriseerde) zuurkool, zuurkoolsap, kefir, yoghurt, kombucha of molkosan.
GEBRUIK DAGELIJKS PROBIOTICA TER ONDERSTEUNING
Probiotica zijn goede bacteriën die het microbiële evenwicht in de darm verbeteren. Je kunt probiotica binnenkrijgen via gefermenteerde voeding zoals hierboven vermeld, maar ook via supplementen. Door dagelijks probiotica supplementen te nemen zoals Glorious Gut, zorg je ervoor dat de darmflora verbetert en slechte bacteriën of schimmels zoals candida geen kans krijgen om de overhand te krijgen. Door regelmatig probiotica te nemen kun je zelfs afvallen stimuleren (o.a. Santacruz et al., 2009)[25].
5. EET DAGELIJKS KOKOSOLIE
Eet dagelijks 1-2 eetlepels kokosolie. Kokosolie heeft een schimmel remmende werking en een gunstig effect op candida.
ZORG VOOR JE DARMEN!
Je darmen verdienen extra zorg en aandacht om jou een optimale gezondheid te geven en je ideale gewicht te bereiken. Kan je hierbij wel wat hulp gebruiken? Het Darmen Helen programma is een 28-daags traject voor iedereen die meer energie wil, (of) een mooiere huid, (of) een slanker lichaam, een sterker immuunsysteem en een algehele betere gezondheid. Ongeacht het gezondheidsdoel is het optimaliseren van de darmgezondheid altijd stap één. Focus met je voedingspatroon (tijdelijk) eerst op het optimaliseren van de darmgezondheid, en handhaaf de basisprincipes daarvan in de rest van je leven. Want alle gezondheid begint in de darmflora. En optimale darmgezondheid begint met het Darmen-helentraject.
[1] Cummings JH, “Role of intestinal bacteria in nutrient metabolism”, JPEN Journal of Parenteral Enteral Nutrition, 1997 Nov-Dec;21(6):357-65
[2] Björkstén, Bengt. “Effects of intestinal microflora and the environment on the development of asthma and allergy”, Springer seminars in immunopathology. Vol. 25. No. 3-4. Springer-Verlag, 2004
[3] Prescott, S., “Early-life environmental determinants of allergic diseases and the wider pandemic of inflammatory noncommunicable diseases”, Journal of Allergy and Clinical Immunology, January 2013, Volume 131, Issue 1, Pages 23–30
[4] Visser J., et al., “Tight junctions, intestinal permeability, and autoimmunity: celiac disease and type 1 diabetes paradigms”, Annals of the New York Academy of Science. 2009 May;1165:195-205
[5] Secondulfo M., et al., “Ultrastructural mucosal alterations and increased intestinal permeability in non-celiac, type I diabetic patients”, Digestive and Liver Disease, 2004;36:35
[6] Kort de, S., “Leaky gut and diabetes mellitus: what is the link?”, Obesity Reviews, June 2011, Volume 12, Issue 6, pages 449–458
[7] Ross, R., “Atherosclerosis — An Inflammatory Disease”, The New England Journal of Medicine, 1999; 340:115-126
[8] Hijazi Z., et al., “Intestinal permeability is increased in bronchial asthma”, Archives of Disease in Childhood, 2004;89:227–229
[9] Hemert, van, S., et al., “Migraine associated with gastrointestinal disorders: review of the literature and clinical implications”, Frontiers in Neurology, 2014 Nov 21;5:241
[10] Maes M. Et al, “Why myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS) may kill you: disorders in the inflammatory and oxidative and nitrosative stress (IO&NS) pathways may explain cardiovascular disorders in ME/CFS”, Neuro Endocrinology Letters. 2009;30(6):677-93
[11] Campbell, N., “Gut and psychology syndrome, Natural Treatment for Autism, ADD/ADHD, Dyslexia, Dyspraxia, Depression, Schizophrenia”, 2010
[12] Maes, M. Et al, “The gut-brain barrier in major depression: Intestinal mucosal dysfunction with an increased translocation of LPS from gram negative enterobacteria (leaky gut) plays a role in the inflammatory pathophysiology of depression”, Neuroendocrinology Letters, 2008, Volume 29 No. 1
[13] John G., et al., “The Gut Microbiome and Obesity”, Current Oncology Reports 2016 Jul;18(7):45
[14] Bercik P. Et al, “Microbes and the gut-brain axis”, Neurogastroenterology and Motility. 2012;24(5):405–413
[15] Ridaura V., et al., “Cultured gut microbiota from twins discordant for obesity modulate adiposity and metabolic phenotypes in mice”, Science. 2013 Sep 6; 341(6150): 10.1126/science.1241214
[16] Chen Z., “Incorporation of therapeutically modified bacteria into gut microbiota inhibits obesity”, The Journal of Clinical Investigation. 2014 Aug 1; 124(8): 3391–3406
[17] Kadooka Y. Et al., “Effect of Lactobacillus gasseri SBT2055 in fermented milk on abdominal adiposity “in adults in a randomised controlled trial”, British Journal of Nutrition, Volume 110, Issue 09, November 2013, pp 1696-1703
[18] Norris V. et al, “Hypothesis: bacteria control host appetites”, Journal of Bacteriology,2013, 195: 411–6
[19] Alcock J., “Is eating behavior manipulated by the gastrointestinal microbiota? Evolutionary pressures and potential mechanisms”, Bioessays, 2014 Oct;36(10):940-9
[20] Rezzi S, et al., “Human metabolic phenotypes link directly to specific dietary preferences in healthy individuals”, 2007, Journal of Proteome Research 6: 4469–77
[21] Graf D. et al., “Contribution of diet to the composition of the human gut microbiota”, Microbiological Ecology in Health and Disease. 2015; 26: 10.3402/mehd.v26.26164
[22] Prof. T. Spector, “The Diet Myth: The Real Science Behind What We Eat”, mei 2015
[23] Conlon, M. et al., “The Impact of Diet and Lifestyle on Gut Microbiota and Human Health”, Nutrients, 2015 Jan; 7(1): 17–44
[24] Prof. T. Spector, “The Diet Myth: The Real Science Behind What We Eat”, mei 2015
[25] Santacruz, Arlette, et al., “Interplay between weight loss and gut microbiota composition in overweight adolescents”, Obesity 17.10 (2009): 1906-1915
Bij kinderen is poep een favoriet onderwerp, maar als volwassenen hebben we het er niet vaak meer over. Maar je ontlasting kan je zeer waardevolle aanwijzingen geven over je gezondheid en voedingspatroon. In dit artikel kun je lezen hoe je ontlasting eruit behoort te zien en hoe je gezondheidsklachten kunt herkennen aan de stoelgang.
Je ontlasting vertelt je precies hoe het is gesteld met je (darm)gezondheid, je spijsvertering en je voedingspatroon. Zowel de frequentie, geur, kleur en vorm geeft je veel informatie. We hebben er allemaal ongeveer dagelijks mee te maken, maar wat is ontlasting eigenlijk precies? Het bestaat uit onverteerbare voedingsresten, ongeveer 75% vocht, zowel dode als levende bacteriën, vezels, slijm en verschillende (dode) cellen.
WAT IS GEZONDE ONTLASTING?
We hebben gezonde ontlasting als ons spijsverteringsstelsel optimaal functioneert en als we daarnaast voldoende bewegen en ook vooral of we gezond eten. Ook onze hormonale balans, darmwerking en darmflora zijn van invloed op de ontlasting. Je ontlasting is gezond:
Wanneer je dagelijks één of twee keer poept
Als het niet vreselijk en heel penetrant stinkt (naar bloemetjes zal het uiteraard nooit ruiken)
We hoeven niet veel moeite te doen om de ontlasting kwijt te raken
Het bestaat uit één gladde vorm
Het heeft een S-vorm (door je darm)
We hoeven eigenlijk niet af te vegen (al doen we dat natuurlijk wel) want er zit niets aan het papier
Medium tot lichtbruin van kleur
Ongeveer 2,5 tot 4,5 centimeter breed en tot wel 40 cm lang
DE BRISTOL STOELGANGSCHAAL
Er is een medisch hulpmiddel ontworpen om de vorm van menselijke ontlasting te herkennen en verdelen in categorieën. In Engeland wordt deze schaal ook wel de ‘Meyers Scale’ genoemd en bij ons (en wereldwijd) ook wel bekend als de Bristol Stoelgangschaal. Deze schaal is ontwikkeld aan de Universiteit van Bristol. Er zijn zeven categorieën:
Type 1: Losse harde keutels, die lijken op noten en moeilijk zijn uit te scheiden.
Type 2: Als een worst, maar niet glad en eerder klonterig
Type 3: Als een worst, maar met barstjes en gleuven aan de buitenkant
Type 4: Als een worst of slang, glad en zacht
Type 5: Zachte keutels met ‘hoekige’ randen en makkelijk uit te scheiden
Type 6: Zachte stukjes met een gehavende buitenkant, een papperige uitscheiding
Type 7: Waterig en vloeibaar, geen vaste stukjes
Ideaal zijn type 3 en 4, maar nummer 4 is de absolute winnaar. Dit is de meest gezonde vorm van ontlasting: zacht en glad in de vorm van een worst of slangetje. Bij type 1 en 2 wordt gesproken over constipatie en bij type 6-7 over diarree. Type 1 heeft het langst in de darmen gezeten en deze vorm van ontlasting komt het meest voor bij mensen met een ongezonde levensstijl. Type 7 heeft het kortst in de darmen doorgebracht.
HOE HERKEN JE ONGEZONDE ONTLASTING?
Wat is normaal? Ontlasting kan er immers steeds weer anders uitzien. Hoe je ontlasting er in een bepaalde periode gemiddeld uitziet, geeft je toch belangrijke informatie over je gezondheid. Je kunt herkennen wanneer het misschien tijd is om gezonder te gaan eten of leven en meer te bewegen. Of wanneer je (darm)gezondheid op een andere manier aandacht nodig heeft. Om deze reden is een plateau-wc of vlakspoeler handiger, wanneer de ontlasting niet meteen in het water plonst, maar op het plateau ligt kun je sneller afwijkingen herkennen. Dat artsen hierdoor sneller ernstige ziektes als darmkanker herkennen is ook aangetoond. In 1992 bleek uit onderzoek onder 1090 mensen (Byles JE, Sanson-Fisher RW) dat maar 56% regelmatig hun ontlasting en het toiletpapier checkt, bijvoorbeeld voor bloed. Wanneer je dit wel regelmatig doet kun je darmkanker in een vroeg stadium herkennen, aldus dit onderzoek. Uiteraard is het niet altijd darmkanker wanneer je bloed in je ontlasting hebt, het kan ook een wondje zijn of aambeien, het is echter wel goed om ernstige zaken voor te zijn door regelmatig te checken. Aan de andere kant helpt het ‘herkennen’ om je niet onnodig snel zorgen te maken. Zo herken je ontlasting die niet is zoals het zou moeten zijn:
Wanneer het pijnlijk is en er moeilijk uitkomt
Wanneer je heel hard moet persen
Harde losse stukken
Waterig of papperig
Wanneer je onverteerde voedselresten ziet zitten (vooral in combinatie met diarree)
Wanneer het een afwijkende kleur heeft zoals geel, zwart, grijs of geel
Veel slijm in de ontlasting
Een smalle vorm, als een potlood
WAT VERTELT JE ONTLASTING OVER JE GEZONDHEID?
Hele sterke geur Oké, ontlasting ruikt nooit fijn, maar wanneer je ontlasting extreem penetrant of anders ruikt kan dat te maken hebben met verschillende gezondheidsklachten zoals een allergie voor gluten (coeliakie), de ziekte van Crohn of malabsorptie (een aandoening aan de dunne darm). Maar ook cystische fibrose (ook wel taaislijmziekte waarbij het lichaam dik slijm produceert) of chronische pancreatitis.
Hard of zacht Vezels werken als lijm en kunnen de ontlasting omvangrijk(er) maken. Door vezels blijft de ontlasting wel aan elkaar in plaats van in stukken. Wanneer je ontlasting juist erg zacht is of je zelfs regelmatig diarree hebt kan dit komen door een lactose intolerantie, ook kan het een reactie zijn op te veel kunstmatige zoetstoffen of een reactie op fructose of gluten. Uit wetenschappelijk onderzoek (Lewis SJ, Heaton KW, 1997) bleek dat de vorm van de ontlasting afhangt van de tijd dat die in de darmen is geweest. Gemiddeld doet het lichaam er tussen de achttien en tweeënzeventig uur over om voedsel te verteren en om te zetten naar ontlasting en het lichaam weer te verlaten. Wanneer dit sneller gaat is het resultaat diarree. Het lichaam heeft dan namelijk geen tijd om al het water te absorberen. Wanneer het juist langzamer gaat kan het zijn dat je last van constipatie hebt. Er is dan te veel water geabsorbeerd waardoor de ontlasting droog en hard is geworden. Het is niet de bedoeling dat je hard moet persen en ook krampen of een opgeblazen gevoel zijn niet zoals het hoort. Door constipatie hoef je minder frequent naar het toilet. Boven de vijfenzestig jaar neemt de kans op constipatie aanzienlijk toe. Vermijd laxerende middelen en zie dat alleen als allerlaatste redmiddel en gebruik het dan zo kort mogelijk. Probeer het eerst door stress weg te nemen (wanneer dat mogelijk is), meer groente en fruit te eten, meer water te drinken en meer te bewegen.
Er zijn verschillende oorzaken van diarree waaronder voedselallergie of intoleranties, een bacteriële of virale infectie, emotionele stress, medicatie, een te snel werkende schildklier, de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, coeliakie of prikkelbare darm syndroom. De oorzaken van constipatie zijn bijvoorbeeld een verandering in je voedingspatroon (minder groente en fruit), emotionele stress, te weinig drinken, ijzersupplementen, medicijnen zoals pijnstillers, antidepressiva of te veel laxeermiddelen gebruikt hebben. Ook door te weinig beweging, de ‘drang’ naar de wc te moeten negeren, zwangerschap of hormonale disbalans, prikkelbare darm syndroom, diabetes of een te langzaam werkende schildklier.
Afwijkende vorm Een dunne vorm, als een potlood kan mogelijk duiden op een obstructie of tumor in de darm of in het allerergste geval darmkanker (Floch 2010). Als je af en toe eens een dunne vorm hebt, dan is dat niet zorgwekkend. Het is belangrijk de huisarts te bezoeken als dit langere tijd zo is.
Afwijkende kleur – Zwart of rode ontlasting kan mogelijk komen door bloeding in het maagdarmkanaal. Het is aan te raden om bij de huisarts voor de zekerheid even te checken of er niets aan de hand is. Zwarte ontlasting kan ook voorkomen bij obstipatie of komen door het gebruik van bepaalde medicatie (zoals ijzertabletten) of te veel drop eten. – Wit of grijs kan wijzen op een tekort aan gal (gal geeft de kleur aan je ontlasting) en dat kan mogelijk komen door hepatitis, problemen met de alvleesklier (als de spijsverteringsenzymen vanuit de alvleesklier niet goed worden afgegeven bijvoorbeeld), cirrose (een onomkeerbaar proces van omzetting van levercellen naar littekenweefsel) of een geblokkeerde galgang. Ook kan het gisting in de darm zijn of komen door het eten van te veel vette voeding. – Geel kan duiden op een verstopping van de galbuis (door een steentje of een ontsteking van de galblaas of lever). Een giardia infectie (parasiet). Het is goed om dit te laten checken bij een huisarts. Ook te veel alcohol consumeren kan de ontlasting een gele kleur geven.
Slijm in de ontlasting Een beetje slijm in de ontlasting is geen probleem. Wanneer je veel slijm in je ontlasting ziet kan dit komen door veel consumeren van suiker, zuivelproducten of witmeelproducten. Ook kan het wijzen op prikkelbare darmsyndroom of een darmziekte als Crohn of colitis ulcerosa. Het kan een ontsteking zijn en in het ergste geval darmkanker. Ga in ieder geval langs de huisarts wanneer veel slijm gepaard gaat met bloed en buikpijn.
Vettige ontlasting Als er vetten in je ontlasting zitten kan het bijvoorbeeld aan de pot gaan plakken. Het is niet de bedoeling dat er vetten in de ontlasting zitten want, als het goed is, worden deze opgenomen door de darmen. Wanneer er wel vetten in de ontlasting zitten kan dat komen door een beschadigde darm door een voedsel- of glutenallergie of door een tekort aan galzuur of verminderde werking van de alvleesklier. Flatulentie Het goede nieuws (voor sommigen): winden is gezond en ook nodig om het darmgas kwijt te raken. Het is een teken dat alle bacteriën darmen hun werk goed doen. Gemiddeld ontsnapt er gemiddeld veertien keer lucht, waarvan 99% (als het goed is) geurloos is. Soms merk je het niet eens. De Maag Lever Darm stichting bevestigt dit, zij leggen uit dat gas in de darm vrijwel geheel uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan bestaat. Allemaal reukloze gassen. Het stinken van winden heeft te maken met een geringe hoeveelheid stinkende gassen, vaak zwavelverbindingen die vrijkomen bij de afbraak van bepaalde eiwitten. De samenstelling en de geur van het darmgas heeft onder andere te maken met voeding en de darmflora. Wanneer de darmflora uit balans is kan er extra gasvorming ontstaan en dat is wel een vervelend probleem.
Ongewild ontlastingsverlies Ongeveer 200.000 volwassenen in Nederland hebben te maken met ontlastingsincontinentie met zowel lichamelijke als psychische klachten tot gevolg. Dit kan komen door verslapping of beschadiging van de kringspier (bijvoorbeeld na een zware bevalling). Blijf hier zeker niet mee rondlopen want er zijn verschillende behandelmogelijkheden die effectief kunnen zijn zoals extra vezels en voedingsadvies, bekkenfysiotherapie, het spoelen van de endeldarm (zodat de rest van de dag geen ontlasting meer zal ontsnappen en je zelfverzekerd op pad kunt) en in sommige gevallen een operatie. In 2009 is er in het VU medisch centrum zelfs onderzoek gedaan naar een nieuwe therapie afkomstig uit Amerika die werkt middels radiofrequentie.
Darmflora van mensen met overgewicht Mensen met overgewicht hebben een andere samenstelling van de darmflora dan mensen zonder overgewicht. AMC-internist Anne Vrieze deed er onderzoek (2013) naar en vroeg zich daarbij af of de darmflora afwijkt door het overgewicht, of dat er overgewicht is omdat de darmflora afwijkt. Er is gebleken dat veel patiënten met chronische diarree baat hebben als ze een transplantatie ondergaan met ontlasting van een gezonde donor. Vrieze onderzocht de aanwijzingen dat gezonde ontlasting ook mensen met overgewicht kan helpen. Uit het onderzoek bleek dat de insulinegevoeligheid na zes weken inderdaad was verbeterd bij mensen met overgewicht die gezonde ontlasting toegediend kregen. Het is niet meteen een nieuwe afslankmethode, er zal meer onderzoek gedaan worden, maar zo kan in de toekomst wel worden onderzocht welke bacteriën de patiënt kunnen helpen (zodat zij deze wellicht via een andere vorm, zoals een supplement, toegediend kunnen krijgen).
JE ONTLASTING (EN GEZONDHEID) VERBETEREN
Je kunt je ontlasting en (darm)gezondheid absoluut verbeteren. Je kunt klachten voorkomen of verbeteren door je levensstijl en voedingspatroon aan te passen. Beweeg dagelijks voldoende en zorg dat je voedingspatroon genoeg vezels uit verse groente en fruit bevat (niet uit granen). Sterker nog probeer glutenhoudende granen als tarwe helemaal te vermijden omdat ze een negatief effect (en zelfs beschadigende werking) hebben op het spijsverteringssysteem. Evenals kunstmatige zoetstoffen, te veel suikers, MSG, te veel cafeïne en fabrieksmatig bewerkte voedingsmiddelen. Je kunt je vezelinname eventueel verhogen door lijnzaad of psylliumvezels. Drink voldoende water en zoek manieren om emotionele stress te ontladen of kwijt te raken (erover praten, EFT, yoga, meditatie, mindfulness). Soms is het nodig, maar antibiotica heeft een ongunstig effect op de darmflora (slik eventueel probiotica erbij, dit kun je ook doen wanneer je geen antibiotica gebruikt, maar wel het vermoeden hebt dat je niet voldoende gezonde bacteriën uit je voeding haalt). Wil je meteen je hele darmgezondheid goed aanpakken? Ons supplement Glorious Gut van Superfoodies bevat niet alleen pre- en probiotica, maar nog veel andere stoffen die bijdragen aan een optimale darmgezondheid. Wetenschappelijk onderzoek (Sikirov, 1987) heeft aangetoond dat boven de toiletpot hangen in ‘hurk stand’ een positief effect heeft op de darmbeweging (in vergelijking met gewoon zitten op de pot). Het stimuleert het volledig legen van de darm en voorkomt en vermindert constipatie en aambeien. Verder kun je nog gefermenteerde voeding toevoegen aan je voedingspatroon zoals kefir of zuurkool.
Dus kijk vanaf nu eens goed achterom na een toiletbezoek en kom meer te weten over je interne gezondheid. Kom je er nu achter dat jouw darmgezondheid niet optimaal is? Misschien is ons Darmen Helen programma dan iets voor jou. Het is een 28-daags traject naar optimale darmgezondheid. Zoals gezegd kun je met gezonde voeding en voldoende bewegen al een grote stap maken richting gezonde ontlasting. Wij helpen je daar graag bij!
Referenties – Lewis SJ, Heaton KW. Stool form scale as a useful guide to intestinal transit time. Scand. J. Gastroenterol. 32(9):920-4. – Floch MH, Netter’s Gastroenterology. 2nd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2010. – Sikirov, Management of Hemorrhoids: A New Approach, Israel Journal of Medical Sciences, 1987: 23, 284-286. – Meurs-Szojda, VU Medisch Centrum, 2009. – Vrieze, Academisch Medisch Centrum, 2013. – Byles JE, Sanson-Fisher RW et al. Early detection of colorectal cancer: a profile of current practise. Cancer Detect Prev. 1992;16(4):245-52.
Dat de darmen en hersenen met elkaar in verbinding staan was al langer bekend binnen de alternatieve geneeskunde, maar ook reguliere wetenschappers vinden steeds meer bewijzen dat de gezondheid van de darmen het geestelijk welbevinden beïnvloedt, en het omgekeerde ook: dat de geestelijke gezondheid van invloed is op de gezondheid van de darmen. In dit artikel lees je hoe het komt dat stress en darmproblemen vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en wat je kunt doen om stress en darmproblemen op een natuurlijke manier tegen te gaan.
HOE JE DARMEN EN BREIN MET ELKAAR IN VERBINDING STAAN
Je zou het niet verwachten, maar je darmen bevatten enorm veel zenuwen en een heel arsenaal aan verschillende signaalstoffen, isolatiematerialen en bekleding voor zenuwen. Er is maar één ander orgaan in het lichaam dat ook zo’n complex zenuwstelsel bezit, en dat zijn de hersenen. Het zenuwstelsel van de darmen wordt daarom ook wel ‘darmhersenen’ genoemd, omdat het zo groot is en in chemisch opzicht al even complex. Maar dat is niet het enige. Er is ook een directe verbinding tussen de darmen en de hersenen, die door wetenschappers ook wel de hersen-darm as wordt genoemd.
De belangrijkste verbinding tussen de darmen en hersenen wordt gevormd door de nervus vagus, een zenuw die via het middenrif, de longen en het hart en de slokdarm naar de hersenen loopt. Communicatie die via deze zenuw loopt gaat twee richtingen op: de hersenen geven dus signalen af aan de darmen, maar de darmen geven ook signalen door aan de hersenen. Omdat de hersenen zo nauw verbonden zijn met de darmen, hebben ze ook een grote invloed op elkaars welbevinden. Zo kan stress de darmflora verstoren, maar omgekeerd kan een verstoorde darmflora ook stress, depressie en angst veroorzaken (Scott et al., 2013[1]; Mayer et al., 2015[2]).
RELATIE TUSSEN STRESS EN EEN VERSTOORDE DARMFLORA
Stress wordt door wetenschappers gedefinieerd als ‘een daadwerkelijke of denkbeeldige bedreiging en de reactie van het lichaam daarop’ en kan worden veroorzaakt door lichamelijke of emotionele veranderingen of een verandering in je omgeving. De factoren die stress kunnen veroorzaken worden ook wel stressfactoren of stressoren genoemd en kunnen zowel psychisch als fysiek van aard zijn. Psychische stressfactoren kunnen variëren van kleine lastige dingetjes zoals je fiets die een lekke band krijgt of de computer die niet doet wat jij wil, tot heftige of grote gebeurtenissen in je leven, bijvoorbeeld een ziekte of het overlijden van een geliefde, relatieproblemen, een nieuwe baan, werkloosheid, zwangerschap of financiële zorgen. Voorbeelden van fysieke stressfactoren zijn onder meer verkeerde voeding, allergieën, auto-immuun reacties van het lichaam, ziekten en een te grote fysieke belasting (bijvoorbeeld overmatig sporten of te veel en/of te snel afvallen).
Bij stress gebeurt er van alles in het lichaam. Om te beginnen gaat het bijniermerg adrenaline en noradrenaline afgeven, zodat het lichaam alert wordt. Het sympatisch zenuwstelsel zorgt er vervolgens voor dat het lichaam in een ‘vecht-of-vlucht’ stand komt: de hartslag en bloeddruk gaan omhoog, de pupillen verwijden en er wordt bloed onttrokken aan de organen en naar de spieren gestuurd, waardoor de stofwisseling vertraagt. Daarnaast geeft de hypofyse opdracht aan de bijnieren om cortisol te produceren. Zodra de bijnierschors cortisol afgeeft stijgt de bloedsuikerspiegel en versnelt het metabolisme, zodat het lichaam genoeg energie heeft om de stressvolle situatie aan te kunnen. Het is een waardevol mechanisme dat helpt bij overleven en zorgt ervoor dat de hersenen en het lichaam genoeg energiebronnen hebben voor hun afweer. Een stressreacties die je wellicht bij jezelf herkent is bijvoorbeeld een verhoogde spierspanning als je het gevoel hebt dat je te laat komt.
Echter, mensen die langdurig aan chronische stress worden blootgesteld maken continu cortisol aan en hebben daardoor vaak last van gewichtstoename. Dit komt omdat de energie die bij chronische stress wordt vrijgemaakt vaak niet direct wordt gebruikt (bijvoorbeeld omdat je de hele dag achter een bureau zit) en dan dus opgeslagen wordt als vet. Bovendien leidt langdurig te hoge cortisolaanmaak tot bijnieruitputting, en gaat door stress het cholesterol- en triglyceridegehalte in het lichaam omhoog. Een chronisch verhoogd cortisol gehalte zorgt er bovendien voor dat er minder energie beschikbaar is voor de spijsvertering en hierdoor raakt de darmflora uit balans en wordt de darmpermeabiliteit, oftewel de doorlaatbaarheid van de darmen, verhoogd (Brzozowski et al., 2016[3]).
Aan de hand van diverse dierproeven is aangetoond dat er een duidelijk verband is tussen stress en de gezondheid van de darmflora. Zo is vastgesteld dat de samenstelling van de darmflora wijzigt bij stress, en dat de motiliteit (beweeglijkheid) van de darmen negatief wordt beïnvloed (De Palma et al, 2014[4]). Ook zijn er dankzij dierproeven sterke aanwijzingen dat psychische factoren zoals stress een belangrijke factor zijn bij het ontstaan van inflammatoire darmziekten (Bonaz et al., 2013[5]). Uiteraard dient nog verder te worden onderzocht in hoeverre stress bij mensen van invloed is op de darmflora, maar wetenschappers vermoeden dat dit verband bij mensen eveneens zeer sterk is. Ook het omgekeerde verband is aangetoond, namelijk dat een verstoorde darmflora de gezondheid van de hersenen op verschillende manieren aantast: een disbalans in de darmflora kan laaggradige ontstekingen in het lichaam veroorzaken, doordat het immuunsysteem in actie komt nadat er ongewenste stoffen door de darmwand heen komen, en er tevens voor zorgen dat er toxische stoffen in de hersenen terecht komen, wat uiteindelijk leidt tot stress, slaapstoornissen, humeurigheid, geheugenproblemen en allerlei andere ziekten en aandoeningen zoals alcoholverslaving, chronisch vermoeidheid syndroom, fibromyalgie en rusteloze benen syndroom (restless leg syndrome). Ook zijn er vermoedens dat het kan leiden tot multiple sclerose en neurologische klachten bij coeliakie, maar dit moet nog verder worden onderzocht (Galland, 2014[6]).
JE DARMFLORA HERSTELLEN DOOR MINDER STRESS
De oorzaken van stress zijn meestal veelzijdig en complex, het is dus te makkelijk om te zeggen dat je stress ‘wel even met een paar trucjes kunt oplossen’. Toch zijn er een aantal methoden waarvan bewezen is dat ze je stressniveau kunnen verlagen en zo je darmflora kunnen verbeteren:
Meditatie en ademhalingstechnieken: onderzoekers hebben vastgesteld dat meditatie en ademhalingstechnieken vaak beter werken dan medicijnen ter behandeling van stress, angsten en depressie, omdat het autonome zenuwstelsel door deze technieken wordt beïnvloed (Jerath et al., 2015[7]).
Beweging: aan de hand van talloze onderzoeken is aangetoond dat lichaamsbeweging (bij voorkeur dagelijks minimaal 30 minuten intensief) stress reducerend werkt. Bij een onderzoek waarbij beweging werd gecombineerd met het gebruik van prebiotica werd tevens aangetoond dat de gezondheid van darmflora aanzienlijk verbeterde (Mika et al., 1916[8]).
JE DARMEN HERSTELLEN MET GEZONDE VOEDING EN PROBIOTICA
Je zult veel beter in staat zijn om met stresssituaties om te gaan als je de tijd neemt voor je maaltijden en gezond en gevarieerd eet. Vooral stimulerende middelen zoals suiker, bewerkte voeding en alcohol kunnen de stress namelijk verergeren. Eet elke dag een royale hoeveelheid (bij voorkeur biologische) groente en fruit vol vitamines, mineralen, complexe koolhydraten en vezels en daarnaast voldoende gezonde oliën, vetten en eiwitten, eventueel aangevuld met superfoods. Zorg dat je voeding eet die lang een verzadigd gevoel geeft, want dan heb je de hele dag door de meeste energie. Eet echter nooit te veel en probeer te voorkomen dat je jezelf na de maaltijd ‘vol’ voelt. Als je jouw voedingspatroon wil wijzigen, doe dit dan niet in één keer radicaal maar maak doorlopend kleine veranderingen. Op die manier wordt voeding nooit een aanvullende bron van stress en wen je geleidelijk aan een gezond eetpatroon dat je een heel leven lang gezond houdt.
Behalve je stressniveau verlagen met gezonde voeding, meditatie, ademhalingstechnieken en beweging doe je er ook goed aan het herstel van je darmflora te bevorderen met probiotica en prebiotica. Probiotica (bijvoorbeeld zuurkool en kefir) bevatten goede bacteriën die je darmflora ondersteunen (Bourri et al., 2016[9]). Prebiotica (bijvoorbeeld voedingsvezels) zijn in tegenstelling tot probiotica niet levend maar dienen als voeding voor de ‘goede’ bacteriën en bevorderen zo de groei van ‘goede’ bacteriën in het spijsverteringsstelsel (Mika et al., 2016). Naast pro- en prebiotica zijn er ook specifieke supplementen verkrijgbaar die het herstel van de darmflora bevorderen, zoals Glorious Gut van Superfoodies.
Heb jij klachten als stress, vermoeidheid, overgewicht en/of een onregelmatige huid en het vermoeden dat jouw darmflora uit balans is? Dan is het Darmen Helen programma misschien iets voor jou. In dit programma richt je je 28 dagen lang op je darmgezondheid, waarna je gegarandeerd veel meer energie, een jongere, egalere huid en een slanker lichaam zult krijgen.
Referenties
[1] Scott, Lucinda V., Gerard Clarke, and Timothy G. Dinan. “The brain-gut axis: a target for treating stress-related disorders.” In Inflammation in psychiatry, vol. 28, pp. 90-99. Karger Publishers, 2013. [2] Mayer, Emeran A., Kirsten Tillisch, and Arpana Gupta. “Gut/brain axis and the microbiota.” The Journal of clinical investigation 125, no. 3 (2015): 926. [3] Brzozowski, Bartosz, Agnieszka Mazur-Bialy, Robert Pajdo, Slawomir Kwiecien, Jan Bilski, Malgorzata Zwolinska-Wcislo, Tomasz Mach, and Tomasz Brzozowski. “Mechanisms by which stress affects the experimental and clinical inflammatory bowel disease (IBD): role of brain-gut axis.” Current neuropharmacology 14, no. 8 (2016): 892-900. [4] Palma, Giada, Stephen M. Collins, Premysl Bercik, and Elena F. Verdu. “The microbiota–gut–brain axis in gastrointestinal disorders: stressed bugs, stressed brain or both?.” The Journal of physiology 592, no. 14 (2014): 2989-2997. [5] Bonaz, Bruno L., and Charles N. Bernstein. “Brain-gut interactions in inflammatory bowel disease.” Gastroenterology 144, no. 1 (2013): 36-49. [6] Galland, Leo. “The gut microbiome and the brain.” Journal of medicinal food 17, no. 12 (2014): 1261-1272. [7] Jerath, Ravinder, Molly W. Crawford, Vernon A. Barnes, and Kyler Harden. “Self-regulation of breathing as a primary treatment for anxiety.” Applied psychophysiology and biofeedback 40, no. 2 (2015): 107-115. [8] Mika, A., N. Rumian, A. B. Loughridge, and M. Fleshner. “C0575 Exercise and Prebiotics Produce Stress Resistance: Converging Impacts on Stress-Protective and Butyrate-Producing Gut Bacteria.” (1916). [9] Bourrie, Benjamin CT, Benjamin P. Willing, and Paul D. Cotter. “The microbiota and health promoting characteristics of the fermented beverage kefir.” Frontiers in microbiology 7 (2016).
Heb jij regelmatig buikpijn na het eten of een opgezette buik? Misschien heb je zelfs van je huisarts het stempel ‘prikkelbare darm syndroom’ gekregen? Maar dan? Wat betekent dat eigenlijk en wat doe je eraan? Zelfs al heb je medicijnen gekregen om de buikpijn te verlichten, je wilt uiteindelijk natuurlijk de dieperliggende oorzaak aanpakken! Lees hier hoe je met de juiste voeding je verteringssysteem weer gezond kunt krijgen.
WAT IS ER AAN DE HAND?
Op dit moment lijdt maar liefst 15-20% van de Nederlandse vrouwen en 5-20% van de Nederlandse mannen aan klachten die geassocieerd zijn met het prikkelbare darm syndroom, volgens de officiële cijfers van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Dit zijn vaak buikklachten die geen direct aanwijsbare oorzaak hebben, alhoewel ze vaak ook komen na het eten van specifieke voeding. Deze diverse klachten worden samen met de algemene term Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) aangeduid. Als je darmen niet in optimale conditie zijn, functioneert je hele lichaam niet goed. Het is daarom belangrijk om te ontdekken waar je precies last van hebt als je buikklachten hebt.
PDS is eenvoudig gezegd een aandoening waarbij je lichaam de spijsverteringsbewegingen in je slokdarm, maag en/of darmen minder goed uitvoert. Bij een gezonde spijsvertering wordt het eten met behulp van spiersamentrekkingen door je gehele spijsverteringskanaal geleid. Van deze zogenaamde peristaltische bewegingen voel je normaalgesproken helemaal niets, maar als de bewegingen geen gezond patroon volgen kun je last krijgen van PDS. Vaak wordt PDS ook wel ‘spastische darm’ genoemd. De onregelmatige peristaltische bewegingen die een spastische darm kenmerken kunnen ook elders in het spijsverteringskanaal voorkomen, bijvoorbeeld in de slokdarm, maag of endeldarm. Bij mensen die last hebben van PDS zijn er geen afwijkingen te zien in de organen en weefsels van het spijsverteringskanaal; er zijn dus geen ontstekingen waar te nemen en PDS is dus ook geen darminfectie zoals de Ziekte van Crohn.
Een gezonde spijsvertering is belangrijk, want dat vormt de basis voor een gezonde hormoonhuishouding, een goede vetverbranding en een sterk immuunsysteem. Dus of je nu een spastische darm hebt of niet, als je spijsvertering niet goed functioneert heeft dit nog veel meer invloed op je gezondheid dan alleen maar de lastige en soms pijnlijke buikklachten. Want bij een niet goed werkende spijsvertering krijgen de voedingsstoffen die je binnenkrijgt geen kans om goed opgenomen te worden door je lichaam. Zelfs als je gezonde biologische producten en superfoods eet heeft dat dan dus weinig zin. Je spijsvertering is de basis van het goed functioneren van je lichaam en algehele gezondheid.
IS JOUW BUIKPIJN EEN SIGNAAL VAN EEN PRIKKELBARE DARM?
Prikkelbare darm syndroom gaat gepaard met krampen, buikpijn, opgeblazen gevoel, gasproductie en diarree. Maar ook het tegenovergestelde, verstopping, kan voorkomen als de samentrekkingen van je spijsverteringskanaal juist zwakker zijn dan normaal. Volgens de officiële standaard worden de symptomen van PDS omschreven als terugkerende klachten van buikpijn of het hebben van een onaangename sensatie in de buik gedurende minstens drie dagen per maand. Sommige mensen hebben vooral last van de dikke darm of maag, andere hebben klachten in het hele spijsverteringsstelsel. De volgende klachten kunnen allemaal een teken zijn van een spastische darm:
buikpijn
obstipatie
diarree
opgezette buik
vol gevoel
gasvorming
verstopping
darmklachten
buikklachten
zuurbranden
slikklachten
winderigheid
opgeblazen gevoel
Maar pijn in de buik is niet het enige symptoom van een prikkelbare darm. Ook als je last hebt van hoofdpijn, slaapstoornissen, misselijkheid, angsten en depressie of je minder trek hebt in een maaltijd, minder zin hebt om de liefde te bedrijven met je partner, je minder vitaal voelt en je snel prikkelbaar voelt dan kan dat ook een signaal zijn dat je het prikkelbare darm syndroom hebt.
WAT IS DE ECHTE OORZAAK VAN JE BUIKPIJN?
Prikkelbare darm syndroom is eigenlijk een hele algemeen gebruikte term voor een verzameling aan voedsel overgevoeligheden waarvan nog niet achterhaald is waardoor ze precies veroorzaakt worden. Vandaar ook dat de reguliere therapie meestal niet echt helpt. Verschillende behandelingen (zoals middelen tegen kramp, diarree, obstipatie, maar ook kalmeringsmiddelen) doen meer kwaad dan goed, en geen enkel middel is doeltreffend genoeg om alle PDS-symptomen te behandelen. Door het toepassen van medicijnen worden de symptomen bestreden, maar blijven de problemen in je buik bestaan. Er zijn twee belangrijke factoren die meestal ten grondslag liggen aan het ontstaan van PDS: een verstoorde darmflora en stress.
Disbalans in de darmen
PDS is vaak een signaal dat er iets mis is met de darmgezondheid. En dat komt steeds vaker voor, maar wordt door artsen vaak niet over geadviseerd. De darmgezondheid is essentieel voor de gezondheid van het hele lichaam. Omdat de opname van voedingsstoffen in je darmen begint, liggen de darmen aan de basis van een balans of disbalans in je hormoonhuishouding, een sterk of een zwak immuunsysteem, een versnelde veroudering of juist verjonging van je lichaam, etc.
Ongezonde darmen hebben te maken met een slechte darmflora en minuscule zogenoemde micro-ontstekingen in de darmen, die bijvoorbeeld kunnen ontstaan door een niet-ontdekte levensmiddelenallergie (G. Enders. 2014)[1]. Een spastische darm komt daarnaast vaker voor in combinatie met bepaalde ziektes, zoals fibromyalgie, chronisch vermoeidheidsyndroom, chronische bekkenpijn en kraakgewrichtdysfunctie (Drossman, 2002)[2].
2. STRESS
Stress kan ook bijdragen aan problemen in je darmen. Dit is te begrijpen als je snapt wat er in je darmen gebeurt als je hersenen stress signaleren. Zodra onze hersenen een probleem (zoals tijdsdruk of irritatie) signaleren, dan willen ze dit probleem oplossen en daar hebben ze energie voor nodig. Deze energie lenen de hersenen vooral van de darm. De darm krijgt via zogenoemde sympathische zenuwvezels door dat er sprake is van een noodtoestand, met als gevolg dat hij tijdens de vertering energie bespaart, minder slijmstoffen produceert en zijn eigen doorbloeding vermindert.
Dit systeem is niet berekend op langdurig gebruik en op een gegeven moment zal de darm stoppen met meewerken en stuurt onprettige signalen naar de hersenen. Daarna kun je je ontzettend moe voelen, geen trek hebben, je ziek voelen of diarree krijgen. De darm raakt voeding kwijt en als de darm zich te lang moet inhouden kan dat resulteren in een verminderde doorbloeding en een dunnere slijmlaag die de darmwanden verzwakken. De gezondheid van je darmen gaat dus achteruit. Hierdoor scheiden de immuuncellen die daarin zitten heel veel signaalstoffen uit die de darmhersenen steeds gevoeliger maken en daardoor de drempel voor pijnsignalen verlagen.
De verbinding tussen darmen en hersenen wordt aangeduid als de hersen-darm-as. De maag- en darmwand bestaan uit verschillende zenuwcellen die weer verbonden zijn met de hersenen, onder andere via de nervus vagus. Deze zenuw is de belangrijkste en snelste weg van de darm naar de hersenen en geeft allerlei signalen door tussen hersenen en de darmen. Het lijkt er op dat bij een prikkelbare darm ongemakken uit de darm veel sneller aan de hersenen worden doorgegeven dan normaal.
Hoe belangrijk de verbinding tussen darmen en hersenen is blijkt ook uit het feit dat maar liefst 35% van de mensen met PDS ook last heeft van depressie en angststoornissen. Wetenschappelijk onderzoek toont ook aan dat bij ongeveer de helft van de mensen met PDS deze is ontstaan na een heftige gebeurtenis in hun leven (Delvaux, 2004)[3]. Ontslag, een traumatische gebeurtenis, echtscheiding of het verliezen van een dierbare. Het kan ook een grote verandering zijn waar je zelf voor hebt gekozen zoals een verhuizing of verandering van baan. Ook hiermee kan (onbewust) spanning gepaard gaan en dat kan klachten verergeren of zelfs veroorzaken.
Niet alleen huidige stress, maar ook stress in het verleden kan bijdragen aan een hogere kans op darmklachten op latere leeftijd. Onderzoek wijst uit dat gebeurtenissen in de eerste jaren van het jonge leven bijdragen aan een verhoogde stress response op latere leeftijd (Videlock, 2016)[4].
WAT KAN JE ER AAN DOEN?
De oorzaken van een spastische darm zijn dus vrij complex en daarbij spelen meestal zowel lichamelijke en geestelijke factoren een rol. Er is niet één oplossing die werkt voor alle gevallen van prikkelbare darm syndroom, omdat de onderliggende redenen hiervan ook verschillen per persoon. Kijk daarom welke van de onderstaande factoren bij jou een rol zouden kunnen spelen. Aan veel van deze factoren kan je namelijk zelf iets doen en daarmee de onderliggende oorzaken van een spastische darm wegnemen.
1.STRESS MANAGEMENT
Psychologische stress kan dus ook een oorzaak zijn van het begin van PDS. Stress is namelijk één van de belangrijkste prikkels tussen de darm en hersenen. Psychische stress kan er voor zorgen dat de spieren van het spijsverteringskanaal spasmen krijgen en dat kan leiden tot de beschreven buikklachten. Een spastische darm kan daarom ontstaan of verergeren als gevolg van stressvolle gebeurtenissen, zoals een echtscheiding, verhuizing of ongeluk. Probeer vooral chronische stress zo veel mogelijk te vermijden, of nog beter: accepteer stress-situaties en verander je perceptie van stress, dan heeft het veel minder impact op je gezondheid!
2. PROBIOTICA
Uit een grote meta analyse blijkt dat het gebruik van probiotica significante verbetering laat zien bij mensen met PDS (McFarland, 2008)[5]. Probiotica zijn gezonde bacteriën die kunnen helpen om de samenstelling van je darmflora te optimaliseren. Het nemen van probiotica-supplementen is dus een goede manier om de gezondheid van je darmen te ondersteunen. Goede melkzuurbacteriën zitten ook in gefermenteerde producten zoals zuurkool, tempeh, miso en yoghurt. Wil je meteen je gehele darmgezondheid aanpakken? Kies dan voor Glorious Gut van Superfoodies, hierin zitten 12 kruiden in de juiste hoeveelheden, die allemaal bijdragen aan optimale darmgezondheid. Ook bevat Glorious Gut pre- en probiotica!
3. GEZONDE VOEDING VOOR JE DARMEN
Daarnaast is goede voeding uiteraard ook van belang voor een gezonde balans van de darmbacteriën. Veel suiker en (bewerkte) koolhydraten vergroten het aantal schimmels (candida in het bijzonder) en bepaalde opportunistische bacteriën. Veel vezels van glutenhoudende granen hebben ook een negatief effect op de darmflora. Die zijn te grof en beschadigen de darmwand. Artsen adviseren vaak tegen beter weten in om meer bruin brood te eten als je stoelgangproblemen hebt, omdat hier meer vezels in zitten. Maar de gluten die in tarwe zitten zijn juist schadelijk voor je darmen en kunnen je darmwand dus beschadigen. Dit verstoort de opname van belangrijke voedingsstoffen en tegelijkertijd komen er stoffen in de bloedbaan terecht die daar niet horen. Gefermenteerde producten zijn juist belangrijk om gezonde melkzuurbacteriën binnen te krijgen.
Voeding is een belangrijke factor in het gezond houden van je darmflora en in het al dan niet verergeren van de klachten van PDS. Voor een duurzame oplossing is een gezond spijsverteringssysteem, inclusief een darmflora die in balans is, essentieel. Door jouw lichaam alle voedingsstoffen te geven die het nodig heeft breng je jouw spijsvertering en darmflora weer in balans waardoor je hele lichaam van binnen weer goed kan functioneren. Hoe je dat doet kun je leren in ons 28-daags Darmen Helen programma. Je darmen verdienen extra zorg en aandacht om jouw een optimaal gezondheidsgevoel te kunnen geven!
4. VOEDING VERMIJDEN DIE PDS VERERGERT
Ook al zijn er geen specifieke voedingsmiddelen aan te wijzen die bij iedereen een reactie opwekken, er zijn wel een aantal voedingsmiddelen aan te wijzen waarbij de kans groter is dat ze aanleiding geven tot het ontstaan van PDS of de symptomen ervan verergeren. Dat zijn met name bepaalde koolhydraten (zie het volgende punt), vet eten, kunstmatige zoetstoffen (o.a. sorbitol), fructose, melkproducten, chocola, alcohol en frisdrank. Vooral bewerkte voeding is dus een risico-factor vanwege veel vet (vaak een probleem bij slechte vertering), veel zoetstoffen en een gebrek aan vezels (zorgen sneller voor opstopping).
5. VERMIJD KOOLHYDRATEN MET FODMAPS
Van bepaalde voedingsmiddelen is bekend dat ze PDS triggeren. Dit zijn met name de koolhydraten die rijk zijn aan FODMAPS wat staat voor Fermentable Oligo-, Di-, Monosaccharides And Polyols. Dit zijn bepaalde typen korte keten koolhydraten waarvan blijkt dat deze typen koolhydraten (suikers) niet bij iedereen goed door de darmen verteerd worden: oligosachariden van fructose (fructanen) en galactose (galactanen), disachariden (lactose), monosacharide (fructose), en suiker alcoholen (polyolen) zoals sorbitol, mannitol, xylitol en maltitol.
Deze voedingsstoffen worden slecht of niet opgenomen in de dunne darm en komen in de dikke darm terecht waardoor er een natuurlijke fermentatie optreedt. Dit resulteert in productie van stoffen en gassen, waardoor de darm opzwelt. Bij mensen met gevoelige darmen zoals spastische darm geeft dit een opgeblazen gevoel en winderigheid. Ook kunnen deze koolhydraten vocht aantrekken in de darm, waardoor de darm opzwelt. Door de druk krijg je een opgeblazen buik en pijn.
Een fodmap-arm dieet blijkt mensen met PDS enorm goed te helpen (Prince, 2016)[6]. In een experiment bleek dat ruim 75% van de mensen met PDS klachtenvrij was na een FODMAP dieet van 6 weken (Gibson, 2010)[7].
Enkele groente en fruitsoorten (zoete aardappels, kolen, uien, fruit rijk aan fructose)
6. VERMIJD FRUCTOSE
Ook fructose is een fodmap en maarliefst een derde van de mensen met PDS blijkt problemen te kunnen hebben met het verwerken van fructose. Dit heet officieel ‘fructose-malabsorptie’. Het lichaam kan de fructose dan niet volledig opnemen wanneer die de dunne darm passeert. Dit kan leiden tot veel van de symptomen die kenmerkend zijn voor PDS. Fructose zit in fruit, sommige groenten, honing en vooral ook in stropen en siropen. Agavesiroop bevat bijvoorbeeld heel veel fuctose. Daarnaast zit het veel in voorbewerkte zoetigheden omdat daar vaak High Fructose Corn Sirup in wordt gebruikt als zoetmiddel( Shepherd, 2006)[9].
In een Amerikaanse studie door onderzoekers van het Immanuel St Joseph’s Hospital, bleek dat mensen met PDS die zich aan een fructose beperkt dieet hielden significante verbeteringen liet zien van de symptomen, zoals buikpijn, boeren, een opgeblazen gevoel, een oververzadigd gevoel, indigestie en diarree (Latulippe,2011)[10].
OP DIEET OF NIET?
De relatie tussen PDS en voeding blijft ingewikkeld, omdat de reactie op voedingsmiddelen per persoon verschilt. Het is daarom sowieso zinvol om te onderzoeken of je bepaalde voedselallergieën of intoleranties hebt. Die zijn namelijk een aanslag op de gezondheid van je darmen en kunnen op die manier de klachten van PDS versterken. We raden niet aan om zelf op een streng eliminatiedieet te gaan (vaak een onderdeel van een fodmap arm dieet) want zonder goede begeleiding is de kans groot dat je tekorten krijgt waardoor je nog verder van huis bent. Blijf zoveel variëren als mogelijk, maar let wel extra of bovengenoemde voeding je klachten geeft.
De meest effectieve manier om de darmen te helen is een combinatie van facturen die je leert in ons Darmen Helen programma. Een 28-daags traject voor optimale darmgezondheid. Er wordt specifiek aangegeven welke voedingsmiddelen je beter kunt vermijden en welke voedingsmiddelen je beter met mate kunt eten. Ook krijg je tips en (voedings)advies op maat. Als je gaat eten via dit advies krijgt je darmslijmvlies gelegenheid om zich te herstellen, klachten zullen afnemen en je krijgt veel meer energie. Ons supplement Glorious Gut is samengesteld om darmklachten te verminderen.
Referenties:
[1] G. Enders, “De Mooie Voedselmachine, De Charme van je Darmen”, Uitgeverij Luitingh-Sijthoff B.V. 2014
[2] Drossman D. et al., “AGA technical review on irritable bowel syndrome”, Gastroenterology., 2002 Dec;123(6):2108-31
[3] Delveaux M, et al. “Effect of asimadoline, a kappa opioid agonist, on pain induced by colonic distension in patients with irritable bowel syndrome”, Alimentation and Pharmacol ogy Therapy, 2004 Jul 15;20(2):237-46
[4] Videlock E. et al., “The effect of sex and irritable bowel syndrome on HPA axis response and peripheral glucocorticoid receptor expression”, Psychoneuroendocrinology, 2016 Mar 26;69:67-76
[5] McFarland L., “Meta-analysis of probiotics for the treatment of irritable bowel syndrome”, World J Gastroenterology, 2008 May 7;14(17):2650-61
[6] Prince A. Et al., “Fermentable Carbohydrate Restriction (Low FODMAP Diet) in Clinical Practice Improves Functional Gastrointestinal Symptoms in Patients with Inflammatory Bowel Disease”, Inflammatory Bowel Disease, 2016 Feb 23
[7] Gibson, P., “Evidence-based dietary management of functional gastrointestinal symptoms: The FODMAP approach”, Journal of Gastroenterology Hepatology 2010 Feb;25(2):252-8
[8] Heizer, W. Et al., The Role of Diet in Symptoms of Irritable Bowel Syndrome in Adults: A Narrative Review, Journal of the American Dietetic Association, Volume 109, Issue 7, July 2009, Pages 1204–1214
[9] Shepherd, S., et al., “Fructose Malabsorption and Symptoms of Irritable Bowel Syndrome: Guidelines for Effective Dietary Management”, 2006, Journal of the American Dietetic Association, Volume 106, Issue 10, Pages 1631–1639
[10] Latulippe M. Et al., “Fructose Malabsorption and Intolerance: Effects of Fructose with and without Simultaneous Glucose Ingestion”, Critical Review of Food Science and Nutrition, 2011 Aug; 51(7): 583–592
Veel mensen in Nederland lopen rond met darmklachten. Heb je ook wel vaak een opgeblazen gevoel na het eten, last van gasvorming en andere verteringsproblemen? We zijn geneigd te denken dat dit er nou eenmaal bij hoort. Maar dat is niet zo. Deze klachten zeggen iets over problemen die aan de binnenkant van je lichaam gaande zijn. De kans is groot dat het duidt op een disbalans in de darmflora en/of een lekkende darm. Hoe kun je de symptomen daarvan herkennen en hoe los je deze darmklachten op? Dat lees je in dit artikel.
Wat veel mensen niet weten is dat veel van de onderstaande klachten voortkomen uit een disbalans in de darmen, of een lekkende darm. Omdat de opname van voedingsstoffen in je darmen begint, liggen de darmen aan de basis van een balans of disbalans in je hormoonhuishouding, een sterk of een zwak immuunsysteem, een versnelde veroudering of juist verjonging van je lichaam. Je spijsvertering is dus de basis van het goed functioneren van je lichaam. Onderstaande klachten kunnen allemaal te maken hebben met problemen in je darmen:
Depressie
Huidproblemen
Gewrichtsklachten / fibromyalgie
Verteringsproblemen, opgeblazen buik / buikpijn
Eczeem en (voedsel)allergieën
Astma
Chronische vermoeidheid
Migraine
Auto immuunziektes
Wanneer je één of meerdere van deze symptomen herkent raden we je aan om dit artikel te lezen. Voordat we gaan uitleggen wat de oorzaken van een lekkende darm zijn is het handig om eerst te weten wat een lekkende darm precies is.
WAT IS HET LEKKENDE DARM SYNDROOM? (LEAKY GUT SYNDROME)
Bij een lekkende darm heeft de darmwand een hogere doorlaatbaarheid dan eigenlijk de bedoeling is. Dit ontstaat doordat kleine ontstekingen in de dunne darm de darmvlokken beschadigen. Een lekkende darm kun je als het ware vergelijken met een hele fijne zeef, waarvan een aantal gaatjes net te groot zijn. Daardoor kunnen er grotere stukjes onverteerd voedsel door dan de bedoeling is. Belangrijk bij het doorlaten van voedingsstoffen zijn de zogenaamde tight junctions. De tight junctions zou je kunnen vergelijken met schuifdeuren, die onder normale omstandigheden de ongewenste stoffen en te grote stukken voedsel tegenhouden om het lichaam binnen te komen. Bij een lekkende darm werken de tight junctions niet goed en kunnen stoffen waarvan we het niet willen, zoals toxinen van slechte darmbacteriën, afvalstoffen, onverteerde voedselstukjes en schimmels toch in het lichaam komen.
Als de darmwand (onverteerde) stoffen doorlaat die niet in het lichaam thuis horen, ontstaat de kans dat het immuunsysteem op deze stoffen reageert. Een allergie tegen een bepaald voedingsmiddel treedt dus pas op wanneer de darmwand beschadigd is en ons immuunsysteem (meerdere malen) in aanraking komt met de onverteerde voedselstukjes. Het immuunsysteem zal in actie komen om deze lichaamsvreemde bedreigingen ‘uit te schakelen’. Een reactie van het immuunsysteem leidt tot het vrijkomen van ontstekingsstoffen (cytokinen) en een stijging van de oxidatieve stress. Dit zet een kettingreactie van beschadigingen in gang met als gevolg een verdere beschadiging van de darmcellen. Het is daarom belangrijk om in het geval van een lekkende darm voedselallergieën te herkennen en tijdelijk te elimineren om verdere beschadigingen te voorkomen totdat de darmwand weer hersteld is.
Heb jij last van reacties op je voeding of andere darmklachten? Ons Darmen Helen programma is een 28-daags traject om thuis te volgen zodat jouw darmklachten kunnen verminderen en verdwijnen. Ook ons supplement Glorious Gut ondersteunt de heling van je darmen.
GEVOLGEN VAN EEN LEKKENDE DARM
Een lekkende darm leidt niet alleen tot een hogere kans op voedselallergieën, maar brengt ook allerlei andere systemische aandoeningen met zich mee. Dit komt door de lage graadsontstekingen die ontstaan als er een grote hoeveelheid lichaamsvreemde stoffen in het bloed terecht komen en door het lichaam getransporteerd worden. Het immuunsysteem ziet deze voedseldeeltjes als toxisch en reageert daarop met allerlei ontstekingsreacties. Een lekkende darm is dan ook één van de grote oorzaken van lagegraadsontstekingen, die in verband wordt gebracht met de meeste moderne ziektes (Prescott, 2013)[1].
Volgens onderzoekers is een lekke darmwand een belangrijke factor in het ontwikkelen van auto-immuunziektes zoals coeliakie (Visser, 2009) [2] en diabetes type 1 en 2(Secundulfo, 2004) [3]. De immuunreactie op lichaamsvreemde stoffen die via een lekkende darm binnenkomen kan namelijk bijdragen aan insulineresistentie, o.a. door schade aan de bètacellen in de alvleesklier (Kort, 2011)[4]. Onderzoeker en expert op het gebied van darmen A. Fasano beschouwt een lekkende darm zelfs als een noodzakelijk voorstadium voor het ontwikkelen van auto-immuunziekten:
There is growing evidence that increased intestinal permeability plays a pathogenic role in various autoimmune diseases including celiac disease and[type 1 diabetes. Therefore, we hypothesize that besides genetic and environmental factors, loss of intestinal barrier function is necessary to develop autoimmunity (Fasano, 2012)[5].
Ook aderverkalking (atheriosclerose), wat ten grondslag ligt aan hart- en vaatziekten, kan ontstaan door ontstekingsreacties die veroorzaakt worden door een lekkende darm.[6]
Onderzoek heeft aangetoond dat een lekkende darm ook een rol speelt in het ontwikkelen van depressieve klachten, o.a. door de ontstekingsreacties die ontstaan[7]. Ook is het zo dat opportunistische darmbacteriën die in te grote getale in de darm aanwezig zijn gifstoffen (neurotoxins) produceren die effect hebben op je brein. Heb je een gezonde darmwand dan komen die gifstoffen niet in de bloedbaan. Bij een lekkende darmwand wel. Ook kan het zijn dat het myeline, de bescherming van hersencellen en zenuwdraden, beschadigd wordt als er oor een slecht vertering verkeerde stoffen ontstaan (Campbell, 2010)[8].
Daarnaast is er een verband vastgesteld tussen een lekkende darm en astma (Hijazi, 2004)[9], migraine (Hemert, 2014)[10] en het chronisch vermoeidsheidssyndroom(CVS). Een slecht functionerend maag-darmstelsel met als gevolg een verminderde opname van vitaminen/mineralen uit de voeding komt bij de helft van de ME/CVS patienten voor (Maes, 2009)[11].
WAAR WORDT EEN LEKKENDE DARM DOOR VEROORZAAKT
Een lekkende darm ontstaat doordat de darmflora uit balans is. Een juiste balans in darmbacteriën is essentieel om je darmwand gezond te houden. Is dat niet zo dan raken de darmcellen in de dikke slijmlaag aan de binnenkant van je darmen en de verbindingen tussen de darmcellen (de tight junctions) beschadigd. De goede bacteriën van je darmflora vormen in je darmwand een natuurlijke barrière tegen indringers en spelen een belangrijke rol in het goed functioneren van de darm/bloed-barrière. Als de goede bacteriën vezels verteren produceren ze bijvoorbeeld korte keten vetzuren. Deze vetzuren dienen als brandstof voor de cellen van de darmwand en helpen het sterk te houden en een lekkende darm te voorkomen. Ook produceren de goede darmbacteriën eiwitten die de darmwand sterk houden (Madhukumar, 2014)[12].
In je darmen wonen naast de ‘goede’ ook ‘slechte’ (opportunistische) bacteriën. Normaalgesproken worden de ‘slechte’ bacteriën door de ‘goede’ in toom gehouden, zodat ze zich niet in het wilde weg kunnen vermenigvuldigen. Maar door gifstoffen, medicatie en te veel suikers raken de goede bacteriën in de minderheid en krijgen de slechte bacteriën, parasieten en schimmels zoals candida meer kans. De ‘slechte’ bacteriën kunnen vervolgens microscopisch kleine gaatjes in de knooppunten tussen de cellen in je darmwand maken waardoor de darmwand wordt beschadigd.
Er zijn verschillende oorzaken waardoor je darmflora uit balans kan zijn, waarvan de belangrijkste medicatie, antibiotica, pesticiden, stress en voeding zijn. Veel suiker en (bewerkte) koolhydraten vergroten het aantal schimmels (candida in het bijzonder) en bepaalde opportunistische bacteriën. Veel vezels van granen hebben ook een negatief effect op de darmflora. Die zijn te grof en maken de darmwand kapot.
GLUTEN
Het gluteneiwit is voor de meeste mensen moeilijk verteerbaar en beschadigt het slijmvlies van de darmen. Er zijn schattingen dat maar liefst 81% van de bevolking in meer of mindere mate aanleg heeft voor een gevoeligheid of intolerantie voor gluten omdat ze een permanente lichte belasting vormen voor je spijsverteringssysteem.
Het gluteneiwit zit in alle granen die tot de grassenfamilie behoren, zoals tarwe, spelt, rogge en gerst. Maar de mate waarin varieert en er zijn ook verschillende soorten gluteneiwitten. Vooral de gliadine-gluten zijn schadelijk (die zitten niet tot nauwelijks in haver, rijst en maïs). Gliadine vergroot de productie van een bepaald eiwit, zonuline, dat de doorlaatbaarheid van de darm vergroot doordat het de tight junctions open breekt (Drago, 2006)[13].
CASEÏNE UIT ZUIVEL
Ook caseïne (een melkeiwit) is een belasting voor je darmen. Caseïne is namelijk één van de moeilijkste eiwitten om te verteren voor ons lichaam. Het lichaam ziet het melkeiwit als lichaamsvreemd waardoor het immuunsysteem in actie komt. Bepaalde bestanddelen van caseïne lijken op het gluteneiwit en verbreken net als gluten de tight junctions van de darmwandcellen (Shamay, 2002)[14]. Vandaar dat mensen met glutenallergie vaak ook slecht tegen melkproducten kunnen (Hartwig, 2014)[15].
ANTI-NUTRIËNTEN UIT PEULVRUCHTEN
Bepaalde anti-nutriënten zoals lectines en saponinen in met name peulvruchten kunnen de darmen ook beschadigen. Lectines (vooral aanwezig in bonen) zijn onverteerbare eiwitten die de slijmlaag van de darmwand aantasten en de darmvlokken beschadigen (Prykhod’ko, 2009)[16]. Ook saponinen hebben een vergelijkbaar effect doordat ze gaatjes maken in de celmembranen van de darmwandcellen (Johnson, 1986)[17]. Door een juiste bereiding kan het effect van deze anti-nutriënten voor een deel geneutraliseerd worden. Zorg daarom dat je peulvruchten altijd een nacht laat weken voordat je ze gaat gebruiken en eet ze zeker niet rauw.
ANTIBIOTICA
Antibiotica zijn medicijnen waarmee bacteriën in het lichaam kunnen worden gedood. Het nadeel van antibiotica is alleen dat het geen onderscheid maakt tussen ‘slechte’ en ‘goede’ bacteriën en dit kan leiden tot een verstoorde darmflora. In het vacuüm dat daardoor ontstaat hebben de slechte bacteriën opeens veel meer kans om zich in de darmen te nestelen dan in een gezonde darmflora. Je immuunsysteem raakt daardoor steeds meer verzwakt. Een vicieuze cirkel. Bovendien worden bacteriën resistent tegen antibiotica, waardoor we steeds sterkere antibiotica gaan gebruiken in de voedingsindustrie (vee, landbouw). En die krijgen we via het eten ook weer binnen.
MEDICIJNEN
Ook de meeste andere medicijnen die langdurig gebruikt worden hebben een slecht effect op de darmflora. Pijnstillers als aspirine en ibuprofen stimuleren de groei van bacteriën die ziekte kunnen veroorzaken. Candida wordt bijvoorbeeld in verband gebracht met steroïden die in bepaalde slaappillen zitten.
PESTICIDEN
Bestrijdingsmiddelen die op ons voedsel zitten zijn ook schadelijk voor onze darmflora. Niet verbazingwekkend aangezien bestrijdingsmiddelen bedoeld zijn om bacteriën op planten te doden, maar dat doen ze dus ook in onze darmen. Dat geldt bijvoorbeeld voor glyfosaat; het belangrijkste bestanddeel van round up wat één van de meest gebruikte bestrijdingsmiddelen is (Krugera, 2013)[18]. Kies daarom voor biologische producten waar zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen op gebruikt worden.
STRESS
Langdurige stress ondermijnt het goed functioneren van je darmen. In een stresssituatie geeft je lichaam namelijk prioriteit aan het mogelijk maken van een vlucht- of vechtreactie en zet dan andere belangrijke processen in je lichaam op een lager pitje, waaronder ook je stofwisseling en de opname van voedingsstoffen (Segerstrom et al, 2004)[19]. Stress is een van de belangrijkste prikkels tussen de darm en hersenen. Zodra onze hersenen stress signaleren hebben ze energie nodig om dat probleem op te lossen. Deze energie ‘lenen’ de hersenen vooral van de darm, legt Giulia Enders in haar bekende boek ‘De mooie voedselmachine’ uit (Enders, 2015)[20]. De darm krijgt via zogenoemde sympathische zenuwvezels door dat er sprake is van een noodtoestand, met als gevolg dat hij tijdens de vertering energie bespaart, minder slijmstoffen produceert en zijn eigen doorbloeding vermindert.
HOE KUN JE ERVOOR ZORGEN DAT JE LEKKENDE DARM WEER HERSTELT?
Een lekkende darm herstelt geleidelijk als darmbacteriën weer in balans komen. Vermijd daarom voeding die de darmwand kan beschadigen (zoals gluten in granen en zuivel) en kies voor een gezond voedingspatroon met weinig suikers en koolhydraten. Gefermenteerde producten zoals zuurkool en kefir helpen om je darmflora in balans te krijgen. Ook probiotica kunnen je darmen helpen te herstellen.
Wil je persoonlijke begeleiding bij het herstellen van je darmen? Heb je genoeg van bepaalde klachten? Ben je door de jaren heen minder goed in je vel gaan zitten en wil je jouw energie terug? Wij kunnen je helpen. Ontdek hoe ook jij nu, voor eens en altijd, het lichaam, de energie en de gezondheid kunt hebben waar je lang naar op zoek bent geweest via ons Darmen Helen programma. Een 28-daags traject voor optimale darmgezondheid! Ook ons supplement Glorious Gut helpt de darmen helen.
Referenties:
[1] Prescott, S., Early-life environmental determinants of allergic diseases and the wider pandemic of inflammatory noncommunicable diseases, Journal of Allergy and Clinical Immunology, January 2013, Volume 131, Issue 1, Pages 23–30 [2] Visser J., et al., Tight junctions, intestinal permeability, and autoimmunity: celiac disease and type 1 diabetes paradigms, Annals of the New York Academy of Science. 2009 May;1165:195-205 [3] Secondulfo M., et al., Ultrastructural mucosal alterations and increased intestinal permeability in non-celiac, type I diabetic patients, Digestive and Liver Disease, 2004;36:35–45 [4] Kort de, S., Leaky gut and diabetes mellitus: what is the link?, Obesity Reviews, June 2011, Volume 12, Issue 6, pages 449–458 [5] Fasano, A., Zonulin, regulation of tight junctions, and autoimmune diseases, Annals of the New York Academy of Sciences, 2012 Jul; 1258(1): 25–33. [6] Ross, R., Atherosclerosis — An Inflammatory Disease, The New England Journal of Medicine, 1999; 340:115-126 [7] Maes, M. Et al, The gut-brain barrier in major depression: Intestinal mucosal dysfunction with an increased translocation of LPS from gram negative enterobacteria (leaky gut) plays a role in the inflammatory pathophysiology of depression, Neuroendocrinology Letters, 2008, Volume 29 No. 1 [8] Campbell, N., Gut and psychology syndrome, Natural Treatment for Autism, ADD/ADHD, Dyslexia, Dyspraxia, Depression, Schizophrenia, 2010 [9] Hijazi Z., et al., Intestinal permeability is increased in bronchial asthma. Archives of Disease in Childhood, 2004;89:227–229 [10] Hemert, van, S., et al., Migraine associated with gastrointestinal disorders: review of the literature and clinical implications, Frontiers in Neurology, 2014 Nov 21;5:241 [11] Maes M. Et al, Why myalgic encephalomyelitis/chronic fatigue syndrome (ME/CFS) may kill you: disorders in the inflammatory and oxidative and nitrosative stress (IO&NS) pathways may explain cardiovascular disorders in ME/CFS, Neuro Endocrinology Letters. 2009;30(6):677-93 [12] Madhukumar Venkatesh et al., Symbiotic Bacterial Metabolites Regulate Gastrointestinal Barrier Function via the Xenobiotic Sensor PXR and Toll-like Receptor 4, Immunity, August 2014, Volume 41, Issue 2, p296–310, 21 [13] Drago, S. Et al., Gliadin, zonulin and gut permeability: Effects on celiac and non-celiac intestinal mucosa and intestinal cell lines, Scandinavian Journal of Gastroenterology, 2006 Apr;41(4):408-19 [14] Shamay A. et al., Casein-derived phosphopeptides disrupt tight junction integrity, and precipitously dry up milk secretion in goats, Life Sciences, 2002 Apr 26;70(23):2707-19 [15] D. Hartwig, It starts with food, Discover the Whole30 and Change Your Life in Unexpected Ways, 2014 [16] Prykhod’ko O. et al. Precocious gut maturation and immune cell expansion by single dose feeding the lectin phytohaemagglutinin to suckling rats, British Journal of Nutrition,2009 Mar;101(5):735-42 [17] Johnson I. Et al., Influence of saponins on gut permeability and active nutrient transport in vitro, Journal of Nutrition, 1986 Nov;116(11):2270-7 [18] Krüger,M., Glyphosate suppresses the antagonistic effect ofEnterococcuson Clostridium botulinum, Anaerobe, Volume 20, April 2013, Pages 74–78 [19] Egerstrom, S. Et al. Psychological stress and the human immune system: a meta-analytic study of 30 years of inquiry, Psychological bulletin, 2004, 130.4: 601 [20] Giulia Enders, De mooie voedselmachine, de charme van je darmen, 2015
Spijsverteringsstoornissen behoren tot de meest voorkomende aandoeningen in Westerse landen. Een spijsverteringsprobleem waar je steeds meer over hoort is Lekkende Darm Syndroom, vaak ook aangeduid als LDS of ‘lekkende darm’. Deze aandoening, waarbij onverteerde voedselresten en toxische stoffen door microscopisch kleine openingen in de darmen ‘weglekken’ en in andere delen van het lichaam schade kunnen veroorzaken, leidt tot allerlei vervelende klachten. Je kunt dit zelf helen en wij kunnen je daarbij helpen!
WAT IS EEN LEKKENDE DARM?
De darmwand is normaal gesproken heel goed in staat onderscheid te maken tussen gewenste en ongewenste stoffen die al dan niet het lichaam binnen mogen komen. Bij gezonde darmen is de darmwand dus als het ware een barrière. Als de doorlaatbaarheid van de darmen is verhoogd spreken we van een lekkende darm.
Lekkende Darm Syndroom is een aandoening waarbij de natuurlijke barrière van de darmwand niet goed werkt. Een lekkende darm is het gevolg van een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand, waardoor allerlei schadelijke stoffen, zoals onverteerde voedselresten en toxische stoffen, via microscopisch kleine openingen door de darmwand het lichaam binnen kunnen dringen. Die schadelijke stoffen komen vervolgens in je bloedbaan terecht, waarna ze zich door het hele lichaam kunnen verspreiden en voor een reactie van het immuunsysteem in het lichaam zorgen, waardoor je allerlei klachten kunt krijgen variërend van vermoeidheid tot huidproblemen, allergieën en depressie. Daarnaast zullen bij een lekkende darm gezonde voedingsstoffen minder goed door het lichaam worden opgenomen, wat je ook invloed heeft op je gezondheid (Mu et al., 2017[1]; Bischoff et al., 2014[2]).
WAARDOOR WORDT EEN LEKKENDE DARM VEROORZAAKT?
Een lekkende darm ontstaat meestal wanneer je darmflora uit balans is. In je darmen bevinden zich veel ‘goede’ maar ook ‘slechte’ bacteriën. Meestal worden de ‘slechte’ bacteriën perfect door de ‘goede’ in toom gehouden, zodat ze zich niet te veel kunnen vermenigvuldigen. In dit geval is je darmflora in balans. Echter, er zijn aantal oorzaken die ertoe kunnen bijdragen dat de ‘slechte’ bacteriën de overhand krijgen en zich snel kunnen ontwikkelen (o.a. Vazquez–Roque et al., 2013[3]; Michielan et al., 2015[4]):
Gebruik van antibiotica of andere specifieke geneesmiddelen
Een disbalans in de hormonen
Een te grote consumptie van koolhydraat- en suikerrijke voeding
(Niet onderkende) voedselintoleranties en -allergieën, waaronder gluten intolerantie
De ‘slechte’ bacteriën of de ‘schadelijke’ voedingsstoffen die je eet (zoals gluten en lactose, wanneer je deze niet kunt verteren) kunnen vervolgens een verhoogde doorlaatbaarheid van je darmwand veroorzaken waardoor een lekkende darm ontstaat. Door artsen wordt dit ook wel verhoogde darmpermeabiliteit genoemd (Tetz et al., 2016[5])
WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN EEN LEKKENDE DARM?
Zodra er via de darmwand ongewenste stoffen in je bloedbaan komen en zich door het hele lichaam verspreiden wordt het immuunsysteem geactiveerd. Dit kost het lichaam heel veel energie, en als je darmen langdurig ongewenste stoffen doorlaten wordt het immuunsysteem hierdoor verzwakt en je weerstand verlaagd. Ook zorgt een overactief immuunsysteem voor laaggradige ontstekingen en deze kunnen zorgen voor allerlei klachten en zelfs ziekten. Mensen met een lekkende darm hebben bovendien een verhoogd risico op auto-immuunziekten, doordat het immuunsysteem verward raakt (Fasano, 2011[6]).
Als je last hebt van een of meer van de volgende klachten zou het heel goed kunnen zijn dat je een lekkende darm hebt (Bischoff et al., 2014[7]):
Algehele vermoeidheid
’s ochtends niet uit bed kunnen komen
Na een (lange) nachtrust nog steeds moe zijn
Snakken naar koffie (cafeïne nodig hebben)
Trek in zoute voeding
Trek in suikers, brood, pasta en andere koolhydraten
Verzwakt immuunsysteem (niet kunnen herstellen van een griepje)
Allergieën
Spierzwakte
Depressie
Huidproblemen
Auto-immuunziekten
Laag libido
Niet goed kunnen omgaan met stress
Geheugenverlies
Lage bloeddruk
Weinig energie
Lekkende Darm Syndroom wordt door veel natuurgeneeskundigen, orthomoleculair therapeuten en andere alternatieve geneeskundigen als aandoening erkend, maar de meeste reguliere artsen beschouwen een lekkende darm niet als een op zichzelf staande ziekte omdat zij menen dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs voor is en mensen met een lekkende darm bijna altijd ook last hebben van andere spijsverteringsproblemen, zoals bacteriële wildgroei en schimmelinfecties. Er is naar onze mening echter wel veel wetenschappelijk bewijs voor, de wetenschappelijke website PubMed geeft meer dan 12.000 zoekresultaten voor intestinal permeability. Een lekkende darm staat in verband met veel andere ziekten, zoals astma, diabetes, psoriasis, depressie, blaasinfecties, de auto-immuunziekte zoals Lupus, sclerodermie, interne colitis, reumatische artritis, multiple sclerose, chronisch vermoeidheidsyndroom en de Ziekte van Crohn, het is dus belangrijk niet met een lekkende darm te blijven rondlopen.
HERSTELLENDE KRUIDEN EN VOEDINGSSTOFFEN VOOR DE DARMWAND
Als je het vermoeden hebt dat je een lekkende darm hebt doe je er goed aan je levensstijl en voedingspatroon aan te passen. Een disbalans in de darmflora is een van de belangrijkste oorzaken van een lekkende darm, probeer daarom zo min mogelijk suikers en snelle koolhydraten (brood, pasta, koek, crackers) te eten. Daarnaast doe je er goed aan regelmatig te bewegen (minimaal 30 minuten per dag matig tot intensief), want daarmee reguleer je de hormoonspiegel. In onsDarmen Helen programma gaan we hier veel dieper op in en helpen we je erbij. Ook kun je het herstel van je lekkende darm stimuleren met de volgende 12 kruiden, vitamines en voedingsstoffen die wij bij elkaar in het voedingssupplement Glorious Gut stopten:
L-glutamine
Dit is een niet-essentieel aminozuur dat al onze spieren in het lichaam nodig hebben om goed te kunnen functioneren, te herstellen en te groeien. Daarnaast is het een van de belangrijkste bouwstenen voor de vorming van de eiwitten die alle cellen in het lichaam gezond houden en weefsels (waaronder het darmweefsel) helpen herstellen. Ook is het bekend dat l-glutamine een gezonde darmflora bevordert (Rapin et al., 2010[8]). Ons lichaam kan zelf in kleine mate l-glutamine aanmaken, maar de meeste l-glutamine die ons lichaam nodig heeft krijgen we binnen via onze voeding. Vlees en vis zijn van nature rijk aan L-glutamine, en ook groenten en peulvruchten bevatten een kleine hoeveelheid van dit aminozuur.
Curcumine
Curcumine is de werkzame stof in kurkuma (geelwortel), een specerij die veel in de Aziatische keuken wordt gebruikt. Aan de hand van diverse onderzoeken is vastgesteld dat curcumine een zeer hoge antioxidantwaarde heeft en daardoor het immuunsysteem versterkt en preventief kan werken tegen allerlei ziekten en aandoeningen, waaronder lekkende darm (Rapin et al., 2010, Motawi et al., 2012[9]), hart- en vaatziekten, diabetes type-2, overgewicht en mogelijk zelfs kanker. Daarnaast werkt curcumine pijnstillend en kalmerend, bevordert het een gezonde spijsvertering en geeft het energie.
Probiotica
Probiotica zijn voedingsstoffen die verschillende gezonde micro-organismen bevatten (de zogenaamde ‘goede’ bacteriën) die een gezondheid bevorderend effect hebben op de darmflora en het spijsverteringsstelsel, en daarmee bijdragen aan het voorkomen en herstellen van een lekkende darm (Rapin et al., 2010; Horvath et al., 2016[10]). Probiotica worden vaak gemaakt van melkzuurbacteriën afkomstig van koemelk, maar kunnen ook gemaakt worden van plantaardige gisten. Voorbeelden van probioticaculturen die zeer effectief werken bij een lekkende darm zijn: B. Bifidium , B. Longum , B. Lactic + L. Brevis, L. Casei, L. Acidophilus, L. plantarum
Prebiotica
Prebiotica zijn niet-verteerbare voedingsstoffen die de groei en/of activiteit van ‘goede’ bacteriën in de darmen stimuleren en daarmee de lekkende darm kunnen helpen herstellen (Rapin et al., 2010). Ze bevatten in tegenstelling tot probiotica dus zelf geen ‘goede’ bacteriën, maar bevorderen een goede omgeving waarin ‘goede’ bacteriën optimaal kunnen groeien. De meeste prebiotica zijn complexe koolhydraten, zoals oligosachariden en voedingsvezels.
MSM
Methylsulfonylmethaan, beter bekend als MSM, is een organische zwavelverbinding die van nature voorkomt in vers, rauw voedsel dat in de regenkringloop groeit. MSM levert zwavel in een voor het lichaam gemakkelijk bruikbare vorm. Zwavel wordt in iedere lichaamscel aangetroffen en is onder meer nodig voor de aanmaak van keratine, een eiwit dat belangrijk is voor de conditie van huid, haar en nagels. Zwavel is een stof die daarnaast bij veel (basale) functies in ons lichaam betrokken is; het is onder meer een onderdeel van aminozuren en eiwitten, de bouwstenen van ons lichaam. Daarnaast is zwavel een belangrijke bouwstof voor het zenuwweefsel, voor de spieren en voor de haren, huid en nagels.
Ook voorziet MSM het lichaam van methyl, en ondersteunt daarmee de methyleringsprocessen in het lichaam. Specifieke voordelen van MSM voor de darmen zijn dat het weefsels beter doorlaatbaar maakt zodat voedingsstoffen beter worden opgenomen en toxische stoffen beter kunnen worden afgevoerd, dat het helpt ontstekingen te voorkomen doordat het vreemde eiwitten zoals allergenen, toxische stoffen en onverteerd voedsel neutraliseert, en dat het de dikke darmfunctie ondersteunt doordat het een beschermende laag aanbrengt, waardoor parasieten (zoals bijvoorbeeld poliepen) en ‘slechte’ bacteriën worden gedood (Al Bitar et al., 2013[11]).
Rode iep
Rode iep poeder wordt gemaakt van de binnenkant van de bast van de rode iep (slippery elm), die nogal slijmerig is. Van oudsher wordt rode iep aanbevolen bij onder meer keelproblemen, indigestie, maagzweren en spijsverteringsirritaties. Daarnaast werkt rode iep ontstekingsremmend voor de darmen (Kim et al., 2012[12]).
Quercetine
Deze stof behoort tot de flavonoïden en komt van nature voor in rode wijn, appels, uien, groene thee, grapefruit, zwarte thee, bladgroenten en bonen. Quercetine is een natuurlijke antioxidant die lichaamscellen beschermt tegen beschadiging door vrije radicalen. Daarnaast heeft de stof een ontstekingsremmende en helende werking, en draagt op deze manier dus bij aan het herstel van een lekkende darm (Dodda et al., 2014[13]).
Zoethoutwortel
Dit type wortel, dat van oorsprong voorkomt in Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, bevat de stof glycyrrhiza, dat een lichte glucocorticoïde-achtige werking heeft en mogelijk synergistisch werkt met cortisol. Binnen de traditionele Chinese geneeskunde wordt zoethoutwortel meestal voorgeschreven aan mensen met een te laag cortisolgehalte, wat bijvoorbeeld het geval is bij bijnieruitputting. Daarnaast is van zoethoutwortelextract bekend dat het de slijmvliezen van het maag-darmkanaal herstelt en dus bijdraagt aan de genezing van een lekkende darm (Szweda et al., 2014[14]).
Glucosamine
Deze stof komt van nature voor in het darmslijmvlies en kan als supplement bijdragen aan het herstel van de darmwand. Vooral ter behandeling van de ziekte van Crohn zijn goede resultaten behaald met glucosamine, maar ook ter ondersteuning van het herstel van een lekkende darm is glucosamine onontbeerlijk (Bak et al., 2014[15]).
Zink
Het mineraal zink draagt bij aan een normale hersenfunctie, zuur-base balans, vruchtbaarheid en vitamine A stofwisseling. Zink, als supplement meestal verkrijgbaar in de voor het menselijk lichaam beter opneembare vorm zink-L-monomethionine, wordt vaak aanbevolen bij maagklachten. Daarnaast bevordert het de wondheling (onder meer van de darmen) en wordt het door het lichaam gebruikt voor de aanmaak van testosteron, wat kan bijdragen aan de regulering van de hormoonspiegel. Zink is dus breed inzetbaar bij de behandeling van lekkende darm, aangezien hierbij vaak sprake is van zowel een beschadigde darmwand als een disbalans in de hormonen (Musa et al., 2015[16]; Tran et al, 2015[17]).
Ginkgo Biloba extract
Dit extract wordt gemaakt van de bladeren en soms uit de zaden van de Ginkgo biloba boom en wordt binnen de traditionele Chinese geneeskunde al vele duizenden jaren gebruikt. Ginkgo Biloba wordt vaak aanbevolen ter verbetering van de bloedsomloop in de hersenen en de rest van het lichaam, en ter behandeling van ontstekingen. Ook werkt Ginkgo Biloba als een antioxidant om celbeschadiging tegen te gaan, wat bijdraagt aan het herstel van een lekkende darm (Motawi et al., 2012[18]).
Bètacaroteen
Deze stof, die ook wel provitamine A wordt genoemd, wordt in het lichaam omgezet in vitamine A en zorgt net als vitamine A voor een goede weerstand. Daarnaast is bètacaroteen belangrijk voor het gezichtsvermogen, gezonde botten, tanden, huid en voor de groei. Ook heeft bètacaroteen mogelijk antioxidatieve eigenschappen. De darmen hebben van nature een beperkt vermogen om op een goede manier bètacaroteen te absorberen, en die absorptie gaat nog sterker achteruit bij een lekkende darm, vandaar dat deze stof belangrijk is ter ondersteuning van het herstel van de lekkende darm. Daarnaast bevordert bètacaroteen het herstel van het darmslijmvlies (Nishida et al., 2014 [19]).
Alles op een gemakkelijke manier binnenkrijgen
Het zou een flinke opgave zijn om aan al deze 12 verschillende kruiden te komen en ze ook nog in de juiste hoeveelheden in te nemen. Gelukkig is er Glorious Gut van Superfoodies, waar al deze kruiden inzitten, in de juiste balans. Glorious Gut is heel eenvoudig in te nemen, je roert gewoon 3 maal daags 30 minuten vóór de maaltijd 1 theelepel door een glaasje (bron)water en drinkt het vervolgens meteen op. Voor optimaal resultaat kun je dit supplement het beste combineren met een voedingspatroon gericht op herstellen van lekkende darm. Kun je daar hulp bij gebruiken? Dan is ons Darmen Helen programma misschien wel wat voor jou. Dit is een 28-daags traject voor optimale darmgezondheid waarin je o.a. alle informatie krijgt hoe je een lekkende darm kunt helen én voorkomen.
Referenties
[1] Mu, Qinghui, Jay Kirby, Christopher M. Reilly, and Xin M. Luo. “Leaky gut as a danger signal for autoimmune diseases.” Frontiers in Immunology 8 (2017). [2] Bischoff, Stephan C., Giovanni Barbara, Wim Buurman, Theo Ockhuizen, Jörg-Dieter Schulzke, Matteo Serino, Herbert Tilg, Alastair Watson, and Jerry Wells. “Intestinal permeability–a new target for disease prevention and therapy.” BMC gastroenterology 14 (2014). [3] Vazquez–Roque, Maria I., Michael Camilleri, Thomas Smyrk, Joseph A. Murray, Eric Marietta, Jessica O’Neill, Paula Carlson et al. “A controlled trial of gluten-free diet in patients with irritable bowel syndrome-diarrhea: effects on bowel frequency and intestinal function.” Gastroenterology 144, no. 5 (2013): 903-911. [4] Michielan, Andrea, and Renata D’Incà. “Intestinal permeability in inflammatory bowel disease: pathogenesis, clinical evaluation, and therapy of leaky gut.” Mediators of inflammation 2015 (2015). [5] Tetz, George, and Victor Tetz. “Bacteriophage infections of microbiota can lead to leaky gut in an experimental rodent model.” Gut pathogens 8, no. 1 (2016): 33. [6] Fasano, Alessio. “Zonulin and its regulation of intestinal barrier function: the biological door to inflammation, autoimmunity, and cancer.” Physiological reviews 91, no. 1 (2011): 151-175. [7] Bischoff, Stephan C., Giovanni Barbara, Wim Buurman, Theo Ockhuizen, Jörg-Dieter Schulzke, Matteo Serino, Herbert Tilg, Alastair Watson, and Jerry Wells. “Intestinal permeability–a new target for disease prevention and therapy.” BMC gastroenterology 14 (2014). [8] Rapin, Jean Robert, and Nicolas Wiernsperger. “Possible links between intestinal permeablity and food processing: a potential therapeutic niche for glutamine.” Clinics 65, no. 6 (2010): 635-643. [9] Motawi, Tarek Kamal, Sherine Maher Rizk, and Ahmed Hassan Shehata. “Effects of curcumin and Ginkgo biloba on matrix metalloproteinases gene expression and other biomarkers of inflammatory bowel disease.” Journal of physiology and biochemistry 68, no. 4 (2012): 529-539. [10] Horvath, A., B. Leber, B. Schmerboeck, M. Tawdrous, G. Zettel, A. Hartl, T. Madl et al. “Randomised clinical trial: the effects of a multispecies probiotic vs. placebo on innate immune function, bacterial translocation and gut permeability in patients with cirrhosis.” Alimentary pharmacology & therapeutics 44, no. 9 (2016): 926-935. [11] Al Bitar, Valantina, and Dr Shaza Laham. “Methylsulfonylmethane And Green Tea Extract Reduced Oxidative Stress And Inflammation In An Ulcerative Colitis.” Asian Journal of Pharmaceutical and Clinical Research 6, no. 2 (2013): 153-158. [12] Kim, Tae Myoung, Sang-Kyung Shin, Tae-Wang Kim, So-Young Youm, Dae Joong Kim, and Byeongwoo Ahn. “Elm tree bark extract inhibits HepG2 hepatic cancer cell growth via pro-apoptotic activity.” Journal of veterinary science 13, no. 1 (2012): 7-13. [13] Dodda, Dilip, Ruchi Chhajed, and Jitendriya Mishra. “Protective effect of quercetin against acetic acid induced inflammatory bowel disease (IBD) like symptoms in rats: Possible morphological and biochemical alterations.” Pharmacological Reports 66, no. 1 (2014): 169-173. [14] Szweda, Magdalena, Józef Szarek, Krystyna Dublan, Tomasz Męcik-Kronenberg, Zdzisław Kiełbowicz, and Marcin Bigoszewski. “Effect of mucoprotective plant-derived therapies on damage to colonic mucosa caused by carprofen and robenacoxib administered to healthy dogs for 21 days.” Veterinary Quarterly 34, no. 4 (2014): 185-193. [15] Bak, Youn‐Kyung, Johanna W. Lampe, and Mi‐Kyung Sung. “Effects of dietary supplementation of glucosamine sulfate on intestinal inflammation in a mouse model of experimental colitis.” Journal of gastroenterology and hepatology 29, no. 5 (2014): 957-963. [16] Musa, N. S., Gordon S. Howarth, and Cuong D. Tran. “Zinc Supplementation Alone Is Effective for Partial Amelioration of Methotrexate-induced Intestinal Damage.” Alternative therapies in health and medicine 21 (2015): 22-31. [17] Tran, Cuong D., Joanna Hawkes, Robin D. Graham, Julie L. Kitchen, Erin L. Symonds, Geoffrey P. Davidson, and Ross N. Butler. “Zinc-fortified oral rehydration solution improved intestinal permeability and small intestinal mucosal recovery.” Clinical pediatrics 54, no. 7 (2015): 676-682. [18] Motawi, Tarek Kamal, Sherine Maher Rizk, and Ahmed Hassan Shehata. “Effects of curcumin and Ginkgo biloba on matrix metalloproteinases gene expression and other biomarkers of inflammatory bowel disease.” Journal of physiology and biochemistry 68, no. 4 (2012): 529-539. [19] Nishida, Keita, Miki Sugimoto, Shuntaro Ikeda, and Shinichi Kume. “Effects of supplemental β-carotene on mucosal IgA induction in the jejunum and ileum of mice after weaning.” British Journal of Nutrition 111, no. 2 (2014): 247-253.
Heb jij vaak trek in zoet? Of word je elke ochtend moe wakker? Het zijn dingen die je misschien allang ‘normaal’ vindt, maar die eigenlijk iets zeggen over je gezondheid! Als je weet waar dit écht vandaan komt, kun je het niet alleen oplossen, maar zul je je ook veel energieker en gezonder gaan voelen.
Je herkent het misschien wel… je wordt wakker, maar hebt eigenlijk weinig energie, ondanks dat je goed geslapen hebt. Vervolgens sta je op en merk je dat er een zwaar hoofd begint te krijgen omdat je nog geen koffie hebt gedronken. Gedurende de dag heb je de hele tijd trek in zoet (en daar geef je dan ook regelmatig aan toe), en na de hele dag gewerkt te hebben voel je hoofdpijn opkomen. Waarschijnlijk ben je in de loop der jaren aan dit soort gevoelens gewend geraakt, zonder jezelf te realiseren dat jouw lichaam je eigenlijk iets probeert te vertellen. Al die gevoelens zeggen namelijk iets over je gezondheid.
We hebben de meest voorkomende alledaagse gevoelens die iets zeggen over je gezondheid voor je op een rij gezet. Wat zijn de oorzaken van die gevoelens en wat kun je eraan doen? Zodat je nog meer energie krijgt en meer van jouw optimale gezondheid gaat leven.
1. Meer zin in eten als je moe bent
Mensen die moe zijn hebben een gebrek aan energie. Op dat moment lijkt het heel verleidelijk om even een energiereep uit de automaat te halen om jezelf weer op te peppen, toch heeft dit een averechts effect. De belangrijkste oorzaak van zin in eten als je moe bent is namelijk een ongezond voedingspatroon met te veel suikers, koolhydraten en ongezonde vetten.
Je lichaam heeft elke dag een grote variatie aan eiwitten, vetten, complexe koolhydraten, vitamines en mineralen nodig om energie uit te halen, maar als je lichaam die niet voldoende binnenkrijgt, kan het niet optimaal functioneren. Je kunt het vergelijken met een auto, als je daar niet de juiste brandstof in stopt, houdt hij vroeg of laat op met rijden. Wat je eet bepaalt dus in grote mate hoeveel energie je hebt om de dag door te komen. Een ongezond voedingspatroon geeft je lichaam niet alleen minder energie, het kost je lichaam ook meer energie. Hierdoor word je futloos en moe. Ga je vervolgens weer eten omdat je denkt dat je daardoor weer energie krijgt, dan houd je de vicieuze cirkel alleen maar in stand en blijf je moe en wil je steeds eten.
Er zijn een aantal voedingsstoffen die voor een flinke energiedip kunnen zorgen, ook al lijkt het in eerste instantie dat ze juist heel veel energie geven!
Suiker: als je suikers eet maakt je lichaam het hormoon insuline aan om de energie uit die suikers via het bloed naar de cellen te brengen. Met een gebalanceerde bloedsuikerspiegel ben je helder van geest en wordt lichamelijke inspanning makkelijker. Maar als je suikerrijke voeding eet schiet je bloedsuikerspiegel omhoog en moet je lichaam heel veel insuline produceren om de suikers naar de cellen te brengen. Daarna kan je bloedsuikerspiegel zo sterk dalen dat ie nog lager wordt dan voor de maaltijd. Het gevolg: je energieniveau daalt je krijg behoefte om te snacken. Als je veel suikerrijke voeding eet moet je lichaam bovendien continu veel insuline aanmaken, en dit kan leiden tot een verminderde insulinegevoeligheid. Je lichaam heeft in dat geval steeds meer insuline nodig om de suikers naar de cellen te brengen, waardoor je steeds meer behoefte krijgt aan suikers, steeds meer gaat eten en daardoor steeds meer last krijgt van een energiedip na het eten. Een te hoge insulineproductie kan ook leiden tot een te hoge bloeddruk, vroegtijdige veroudering, overgewicht en diabetes type 2 (o.a. Pyörälä et al, 2000[1]).
Snelle koolhydraten: zitten bijvoorbeeld in ontbijtgranen, brood en pasta, en zorgen net zoals suikers voor een energiedip. Dit komt omdat al deze koolhydraten in het lichaam worden omgezet in suiker, en uiteindelijk hebben ze dus hetzelfde effect op de insulineproductie als suikerrijke voeding (o.a. McKeown et al., 2004[2]).
Transvetten: gefrituurde producten en veel sterk bewerkte voedingsmiddelen bevatten transvetten. Dit zijn gehydrogeneerde onverzadigde vetzuren die onder andere zeer schadelijk zijn voor hart- en bloedvaten. Maar dat is niet het enige, het kost je lichaam veel meer tijd om deze te verteren, wat onnodig veel energie kost en jezelf een afgemat gevoel geeft (o.a. Ascherio et al., 1999[3])
Heb je vaak zin in eten als je moe bent, begin dan met het zoveel mogelijk elimineren van suikers, snelle koolhydraten en transvetten uit je voedingspatroon. Zodra je de vicieuze cirkel van moe zijn en eten doorbreekt zul je merken dat je meer energie krijgt, waardoor je trek in eten om een energiedip te compenseren ook zal afnemen.
2. Hoofdpijn krijgen als je geen koffie drinkt
Veel stevige koffiedrinkers krijgen hoofdpijn als ze geen koffie drinken. Meestal ontstaat deze hoofdpijn achter de ogen en gaat daarna naar het voorhoofd. Bij sommige mensen kan het niet drinken van koffie zelfs een migraine uitlokken. Vaak gaat de hoofdpijn ook nog gepaard met andere klachten, zoals prikkelbaarheid, sloomheid, concentratieproblemen en duizeligheid.
Dit zijn… ontwenningsverschijnselen. Koffie bevat namelijk cafeïne, een stof waarvan bekend is dat het een verslavende werking heeft omdat dit de adenosinereceptoren blokkeert. Adenosine speelt een belangrijke rol in verschillende biochemische processen, zoals de energietransfer en signaaltransductie in het lichaam, en vertelt de receptoren in de hersenen wanneer het tijd is om te gaan rusten of slapen. Als deze receptoren geblokkeerd worden door cafeïne, wordt de werking van dopamine versterkt (een neurotransmitter waardoor je je gemotiveerd en blij voelt). Daarnaast zorgt de adenosine die nu nergens meer heen kan ervoor, dat er meer adrenaline wordt geproduceerd, wat een gevoel van alertheid versterkt. Mensen die veel koffie drinken ontwikkelen meer adenosinereceptoren, om een nieuwe balans te creëren met de cafeïne. Hierdoor krijgen ze een hogere tolerantie voor cafeïne waardoor ze vaak nog meer behoefte aan koffie krijgen. Als een stevige koffiedrinker vervolgens opeens geen koffie meer drinkt worden zijn of haar hersenen overspoeld met adenosine en zakt het dopamineniveau aanzienlijk, waardoor de hersenchemie uit balans raakt en je hoofdpijn krijgt. (Juliano et al, 2004[4])
Ben jij een stevige koffiedrinker, dan doe je er goed aan om je koffieconsumptie geleidelijk aan te verminderen tot 1 of 2 kopjes per dag.
3. Nog moe zijn terwijl je lang genoeg hebt geslapen
Moe wakker worden is meestal het gevolg van een te lage cortisolproductie in de ochtend. De oorzaak daarvan is vaak bijnieruitputting, een aandoening die ontstaat als gevolg van chronische stress. Bij chronische stress produceert het lichaam langdurig te veel cortisol, waardoor de bijnieren uitgeput raken en te weinig of helemaal geen cortisol meer kunnen produceren. Door de te lage cortisolproductie die ontstaat ben je doorlopend vermoeid en futloos, word je humeurig, krijg je last van angsten en raak je gestrest van situaties die je normaal gesproken zou negeren.
Ook ‘s ochtends moe wakker worden en ‘s avonds niet in slaap kunnen komen zijn typische symptomen van bijnieruitputting. Als je bijnieren uitgeput zijn komt de cortisolproductie ‘s ochtends te langzaam op gang, waardoor je geen energie hebt om aan de dag te beginnen. Tegen de tijd dat je naar bed wilt gaan is de cortisolafgifte van de bijnieren eindelijk op zijn hoogst, wat betekent dat je zo wakker bent dat je geen oog dicht doet als je naar bed gaat. Bij bijnieruitputting wordt de cortisolproductie dus omgekeerd, wat betekent dat je ‘s ochtends te moe bent om ook maar iets te doen en ‘s avonds klaarwakker in bed ligt. Het slaaptekort wat zo ontstaat, zorgt ervoor dat je ‘s ochtends nog vermoeider wakker wordt. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht die vaak moeilijk te doorbreken is (Wilson, 2001[5]).
4. Niet meer kunnen concentreren en gevoel ‘dat je echt even iets moet eten’
Veel mensen eten doorlopend veel suikers, en omdat hun lichaam continu bezig is die suikers te verbranden verliest het na verloop van tijd de kennis over hoe het vetten moet verbranden. Vervolgens gaat het lichaam steeds meer om suiker vragen. Typische ‘suikerverbranders’ hebben moeite met het verliezen van overtollig vet en moeten dus veel moeite doen om ook maar een kilootje af te vallen. Maar dat is niet het enige nadeel, suikerverbranders moeten ook doorlopend suiker eten om de grote pieken in de bloedsuikerspiegel op te vangen. Want zoals je al bij punt 1 hebt kunnen lezen stijgt je bloedsuikerspiegel na het eten van suiker flink, en gaat daarna eveneens sterk dalen. Als je bloedsuikerspiegel heel laag is, word je suf of zelfs duizelig en kun je je minder goed concentreren. Je lichaam heeft op dat moment een sterke behoefte aan suiker om de bloedsuikerspiegel weer omhoog te krijgen. Hierdoor krijg jij zin in iets zoets.
De enige manier om van een ‘suikerverbrander’ in een ‘vetverbrander’ te veranderen, is door suiker- en koolhydraatrijke voeding zoveel mogelijk te vermijden. Daarnaast kan vasten met tussenpozen (intermittent fasting) helpen je vetverbranding weer op gang te krijgen.
5. ‘Ik ben echt een broodeter’ -> veel zin hebben in brood
Brood is verslavend. Dit komt omdat er glutenine in zit, een eiwitcomponent dat zich bindt zich aan de leptinereceptoren, de receptoren van het hormoon dat onze verzadiging regelt. Hierdoor zijn we minder snel verzadigd en blijven we eten. Mensen die besluiten om te stoppen met het eten van brood zullen merken dat ze in eerste instantie te maken krijgen met vermoeidheid, prikkelbaarheid, somberheid en soms zelfs depressiviteit. Zodra ze door deze ‘ontwenningsverschijnselen’ heen ontstaat er vaak juist een beter humeur, minder stemmingswisselingen, een beter concentratievermogen en een diepere slaap. De verslavende werking van glutenine is de reden dat we onszelf vaak echte ‘broodeters’ noemen en doorlopend zin hebben in brood (Gupta et al., 1994[6]).
Wil je jouw broodverslaving de baas worden, dan kun je het beste weinig of geen brood meer te eten en in plaats daarvan glutenvrije alternatieven te kiezen, zoals rijstcrackers, boekweitpannenkoeken, brood op basis van glutenvrije granen en/of zaden en noten (zoals boekweitmeel, amandelmeel, zonnebloempitten), quinoa, amarant, granenvrije ontbijtgranen, havermoutpap, chiazaad en hennepzaad.
6. Voor vrouwen: Pijnlijke borsten of hoofdpijn (migraine) vlak voor de menstruatie
Als je tijdens de week vlak voor de menstruatie vaak pijnlijke borsten en hoofdpijn hebt, dan heb je waarschijnlijk last van Premenstrueel Syndroom (PMS). Het is nog nooit wetenschappelijk bewezen wat de oorzaak van PMS is, maar het is vastgesteld is dat vrouwen met PMS-klachten gevoeliger zijn voor fluctuaties in de hormoonspiegel met als gevolg dat bepaalde neurotransmitters in de hersenen minder goed werken. Oorzaken van deze schommelingen in de hormoonspiegel zijn onder meer een te laag progesterongehalte, een te hoge oestrogeenspiegel (oestrogeendominantie), een tekort aan vitamine B6 en te weinig serotonine in de hersenen. Ook is gebleken dat bij vrouwen met PMS het autonome zenuwstelsel, dat onder meer de bloeddruk en de darmactiviteit reguleert, niet goed werkt in de week voor de menstruatie. Hoe erger vrouwen last hebben van PMS, hoe minder actief het zenuwstelsel blijkt te zijn (o.a. Yonkers et al., 2008[7]).
Volgens de Amerikaanse arts Dr. Michael Lam heeft meer dan 50% van alle Westerse vrouwen van 35 jaar en ouder in last van een te hoge oestrogeenspiegel. Deze oestrogeendominantie wordt onder meer veroorzaakt door een ongezond voedingspatroon met vaak teveel fyto-oestrogenen (natuurlijke of plantoestrogenen die onze eigen oestrogeen imiteren en vooral voorkomen in soja, peulvruchten, volkorengranen, noten, cafeïne, kiemen en kikkererwten) en xeno-oestrogenen (chemische stoffen in onder andere cosmetica, plastic producten die BPA bevatten, schoonmaakmiddelen, pesticiden en medicijnen die natuurlijke oestrogenen imiteren), een tekort aan bepaalde vitamines en mineralen (zoals vitamine B6, B12, C en E, magnesium en selenium) en een overproductie van oestrogenen in het lichaam, bijvoorbeeld als gevolg van overgewicht (Lam, 2012[8])
Oestrogeendominantie kan voorkomen worden door over te stappen op een gezond en gevarieerd voedingspatroon, meer te bewegen en stress zoveel mogelijk te voorkomen. Daarnaast zijn er bepaalde groenten die een gezonde hormoonbalans bevorderen, zoals broccoli, bloemkool en andere koolsoorten. Deze bevatten Diindolylmethaan, ook DIM genoemd, een stof die de hormoonbalans en het gedrag van de cellen in het lichaam reguleert.
7. Voor mannen: geen ochtenderectie hebben bij het wakker worden
Mannen die geen ochtenderectie krijgen als zij wakker worden hebben vaak een te laag testosterongehalte. Met het toenemen van de leeftijd neemt het testosterongehalte geleidelijk af. Dit is een volkomen natuurlijk proces, maar veel mannen en vrouwen hebben op een relatief jonge leeftijd al een vrij laag testosterongehalte. De oorzaken hiervan zijn verkeerde voeding, een ongezonde leefstijl, medicijnen en ziektes. Vooral als je te weinig gezonde verzadigde vetten eet, loop je een verhoogd risico op een testosterontekort, want het lichaam maakt testosteron van cholesterol. Daarnaast kan te intensief sporten, een chronisch slaapgebrek en een verhoogd insulinegehalte veroorzaakt door te veel koolhydraat- en suikerrijke voeding bijdragen aan een tekort aan testosteron. Ook als je teveel oestrogeen (de belangrijkste tegenhanger van testosteron) in je lichaam hebt kun je te weinig testosteron krijgen. Bij punt 6 heb je al kunnen lezen hoe een te hoog oestrogeengehalte ontstaat, dit geldt eveneens voor mannen.
Dat er een verband is tussen een laag testosteron en geen ochtenderectie krijgen blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek. Bij een Amerikaanse studie werd onder meer gekeken naar het testosterongehalte bij 52 mannen met erectieproblemen en daarbij werd vastgesteld dat minimaal 15 van hen een zeer laag testosterongehalte hadden. Deze mannen hadden bij het wakker worden ook geen ochtenderectie en een verminderd libido (Segraves et al., 1983[9]).
Mannen met een laag testosterongehalte kunnen hun testosteron ‘boosten’ door meer te gaan bewegen en krachttraining te gaan doen, hiermee wordt de aanmaak van testosteron namelijk gestimuleerd. Daarnaast is het verstandig als zij overstappen op een gezond en gevarieerd voedingspatroon en stress zoveel mogelijk proberen te vermijden.
8. Hoofdpijn aan het eind van de dag
Als je aan het eind van de dag regelmatig hoofdpijn hebt dan komt dit waarschijnlijk omdat je gedurende de dag te weinig drinkt. Hierdoor raakt je lichaam uitgedroogd, met als gevolg dat je hoofdpijn krijgt (o.a. Blau et al., 2004[10]).
Drinken is belangrijk. Je lichaam bestaat voor meer dan 75 procent uit water en heeft de hele dag vocht nodig zodat je organen, weefsels en cellen altijd voldoende gehydrateerd blijven. Bij een gezonde vochtbalans kunnen afvalstoffen bovendien efficiënt worden afgevoerd, zowel via het transpireren van de huid als via de urine. Wanneer het lichaam uitgedroogd is, is het lichaam écht gestrest, een beetje te vergelijken met het gevoel wanneer je enorme dorst hebt. Hierdoor geeft het lichaam een ‘vecht of vlucht’-reactie, wat betekent dat het overlevingsmechanisme in werking treedt en er stresschemicaliën vrijkomen die hoofdpijn tot gevolg hebben.
Als richtlijn kun je stellen dat je dagelijks minimaal je lichaamsgewicht x 0,44 gedeeld door 10 aan liters water moet drinken. Bij een gewicht van bijvoorbeeld 75 kilo is de berekening dus: (75 x 0,44)/10 = 3,3 liter. Onderstaande tabel geeft je per gewichtsklasse een idee hoeveel water je minimaal per dag moet drinken:
Gewicht (kg)
Water per dag (liters)
55
2,42
65
2,86
75
3,3
85
3,74
95
4,18
Afhankelijk van je gewicht kan je lichaam gemiddeld een glas water per uur verwerken. Als je meer drinkt plas je het direct weer uit, zonder dat je lichaam er iets mee heeft kunnen doen.
9. Restless legs (onrustige benen, je benen niet stil kunnen houden)
Wie vaak onrustige benen heeft of de benen niet stil kan houden heeft mogelijk last van een magnesiumtekort. Magnesium is een belangrijk mineraal, want elk orgaan in ons lichaam, en dan met name het hart, de spieren en de nieren, heeft magnesium nodig om gezond te blijven. De belangrijkste functie van magnesium is dat het de enzymen in het lichaam activeert, waaronder enzymen betrokken bij DNA synthese. Daarnaast ondersteunt dit mineraal de energietransport- en productie, de eiwitsynthese, het overbrengen van zenuwimpulsen, de ontspanning van spieren, hart en bloedvaten en de opbouw van botten en tanden. Ook reguleert magnesium het calcium, koper, zink, kalium en vitamine D –gehalte van het lichaam, wat onder meer zorgt voor een gezond evenwicht in het lichaam tussen spanning en ontspanning.
Ondanks dat magnesium zo essentieel is voor onze gezondheid heeft volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) circa 20% van de bevolking in West-Europa een magnesiumtekort. Vaak gebeurt dit ongemerkt en lopen mensen rond met klachten als ooglidtrillingen, krampen, rusteloze benen, spasmen, een verhoogde schrikreactie, futloosheid, vermoeidheid, PMS, slapeloosheid, spierkrampen, hoofdpijn, angsten, nervositeit en prikkelbaarheid, die zij moeilijk kunnen herleiden naar de oorzaak. Daarnaast kan een chronisch magnesiumtekort het risico op ernstigere ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en de ziekte van Alzheimer, verhogen (Rylander, 1996[11]; Sales et al. 2006[12]; Costello et al., 1992[13]).
De reden dat een magnesiumtekort zo vaak voorkomt in de Westerse wereld is omdat onze voeding als gevolg van bodemuitputting en kunstmatige bemesting nog maar weinig magnesium bevat. Daarnaast bevat ons voedingspatroon veel bewerkte producten, die het mineraal magnesium meestal niet bevatten. Bovendien consumeren wij veel producten die het magnesiumgehalte in ons lichaam uitputten, zoals suikerrijke voeding, frisdrank en medicijnen.
Om een magnesiumtekort te voorkomen dien je veel voeding te eten die rijk is aan magnesium, waaronder rauwe cacao, peulvruchten, pompoenpitten, zonnebloempitten, kelp, amandelen, pinda’s, cashewnoten, zwarte bonen, kikkererwten, spinazie, bananen, avocado, gedroogde vijgen, cacao, makreel, heilbot, boekweit, kruidenthee, groene bladgroenten, zeewier, koriander, dille, selderij, salie en basilicum. Mocht je een magnesiumtekort vermoeden dan kun je daarnaast ook magnesiumsupplementen nemen of een magnesiumolie gebruiken voor in bad of direct op de huid.
10. Zin hebben in noten/notenpasta
Vooral vegetariërs en veganisten kunnen soms een bijna onbedwingbare trek in noten en notenpasta hebben. De reden dat dit gebeurt is omdat ze eigenlijk een omega 3-tekort hebben.
Omega 3-vetzuren zijn essentiële meervoudige onverzadigde vetzuren die vooral in noten, zaden en vette vis voorkomen. Een tekort aan omega 3-vetzuren ontstaat meestal door een te hoge omega 6-vetzuren consumptie, waardoor de zogenaamde omega3/6-ratio uit balans raakt. Deze disbalans kan tot allerlei gezondheidsrisico’s leiden, zoals een verhoogd risico op hart- en vaatziektes, kanker, infectieziektes en auto-immuunziektes (Simopoulous, 2008[14]).
De beste manier om je omega-6/3 verhouding te verbeteren is door meer voeding te eten die rijk is aan omega-3 vetzuren en tevens veel minder voeding te eten die omega-6 vetzuren bevat, zoals plantaardige oliën (met uitzondering van kokosolie).
11. Overmatige trek in zout
Mensen die veel stress hebben produceren doorlopend teveel cortisol, dat om die reden ook wel het ‘stresshormoon’ wordt genoemd. Een te hoge cortisolproductie leidt tot allerlei klachten, waaronder veel trek in zout. Een verhoogde behoefte aan zout is dus een duidelijk signaal dat er iets niet goed gaat in je lichaam, vooral in combinatie met veel stress. Je kunt dit signaal maar beter niet negeren, want chronische stress kan leiden tot bijnieruitputting, een aandoening die in punt 3 al aan de orde is geweest.
Achterhaal daarom bij jezelf waarom je vaak stress hebt en probeer vervolgens je stressbronnen aan te pakken.
12. Trek in zoet
Wie veel suiker- en koolhydraatrijke voeding eet komt in een vicieuze cirkel terecht van steeds meer suiker en koolhydraten eten, dat heb je al bij punt 1 kunnen lezen. Een enorme trek in suiker kan echter ook nog een andere oorzaak hebben, het is namelijk ook een symptoom van candida overgroei.
Candida albicans is een gist dat van nature voorkomt in ons spijsverteringsstelsel. Normaal gesproken leeft dit gist in harmonie samen met onze ‘goede bacteriën’. Echter, als onze darmflora als gevolg van bijvoorbeeld een verzwakt immuunsysteem, gebruik van antibiotica of een ongezond voedingspatroon in disbalans raakt, komen de ‘goede’ bacteriën in de minderheid ten opzichte van de ‘slechte bacteriën’ en kan het candida gist uitgroeien tot een schimmel (o.a. Samaranayake et al., 1982[15]). Deze schimmels hebben suiker- en koolhydraatrijke voeding nodig om te overleven, daarom kan je als je last hebt van candida overgroei enorm veel trek krijgen in zoet.
De beste manier om van candida af te komen is door je voedingspatroon aan te passen, want medicatie die de dokter voorschrijft werkt meestal maar tijdelijk. Dit omdat het alleen de symptomen bestrijdt en niet de oorzaak wegneemt. Voeding die je dient te vermijden als je candida hebt, zijn onder meer suiker- en koolhydraatrijke voeding (waaronder brood, pasta, koek en snoep), bewerkte voeding, schimmel- en gisthoudende voedingsmiddelen en alcohol. In plaats daarvan dien je veel verse groenten te eten, net als voldoende gezonde eiwitten en vetten. Ook kan het zinvol zijn om probiotica te nemen, omdat je hiermee de ‘goede bacteriën’ in je darmen ondersteunt. In Glorious Gut van Superfoodies zitten alle goede stoffen die helpen om jouw darmen te helen en optimaal te laten functioneren. Ook zit er pre- en probiotica in voor een optimale darmflora.
Heb jij last van candida en/of vaak trek in zoet? Volg dan ons Darmen Helen programma, een 28-daags traject voor optimale darmgezondheid.
13. Vaak verkouden
Als je vaak verkouden bent of griep hebt kan het heel goed zijn dat je een vitamine D-tekort hebt. Aan de hand van talloze wetenschappelijke onderzoeken is namelijk aangetoond dat vitamine D het immuunsysteem versterkt. Andere onderzoeken laten zelfs zien dat je bij een gezond vitamine D-niveau minder risico loopt om allerlei ernstige ziekten en aandoeningen te krijgen, zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht (o.a. Garland et al., 2006[16])
We kunnen dus niet zonder vitamine D, maar desondanks heeft 45% van de Nederlandse mannen en 56% van de Nederlandse vrouwen een vitamine D-tekort, meestal zonder daar zelf bewust van te zijn. Een van de belangrijkste oorzaken is te weinig blootstelling aan zonlicht, want via zonlicht maakt ons lichaam in de huid vitamine D aan. Als je niet in staat bent om regelmatig in de zon te zitten kun je het beste een vitamine D-supplement slikken, want daarmee voorkom je niet alleen verkoudheden, het geeft ook energie, bevordert een gezonde nachtrust en gaat spier- en gewrichtspijn tegen.
14. De hele dag honger
Als je doorlopend honger hebt (zelfs als je voldoende hebt gegeten) geeft je lichaam een signaal af dat er iets niet in balans is. De meest voorkomende oorzaken van honger zijn:
Je hebt dorst. Bij punt 8 kun je lezen hoeveel water je per dag dient te drinken
Je hebt een tekort aan een of meerdere voedingsstoffen. Je lichaam heeft elke dag een hele hoop vitamines, mineralen, sporenelementen, gezonde vetten en aminozuren nodig om energie uit te halen en goed te kunnen functioneren. Als je van een of meerdere voedingsstoffen een tekort hebt, is dat belastend voor je lichaam, en van de energie die dat vergt krijg je honger. Het gevolg is dat je gaat ‘snaaien’, maar de voeding die je dan vaak eet bevat ook niet de voedingsstoffen waar je lichaam een tekort aan heeft. Dan kom je in een soort vicieuze cirkel terecht. Honger is een van de aanwijzingen dat je een vitamine- of mineralentekort hebt, maar daarnaast kun je ook last hebben van andere symptomen. Koude handen, zachte of broze nagels, spierzwakte en/of langzame kniereflexen duiden bijvoorbeeld vaak op een magnesiumtekort en witte plekjes of gleufjes in nagels, cellulite en trage wondheling zijn vaak een symptoom van een zinktekort.
Je hebt niet voldoende of op de verkeerde manier ontbeten. Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag. Als je het ontbijt overslaat, te weinig ontbijt of alleen koolhydraten eet, kun je dat de rest van de dag voelen. Je krijgt snoepbuien, je voelt je futloos of krijgt laat op de avond nog honger. Als je ’s avonds laat honger hebt en daaraan toegeeft, geef je je lichaam heel veel energie terwijl je lijf er niets mee kan, omdat het zich aan het voorbereiden is op de nacht.
15. Opgeblazen buik
Een opgeblazen buik of opgeblazen gevoel kan verschillende oorzaken hebben. Vaak wordt het veroorzaakt door overgevoeligheden voor bepaalde voedingsmiddelen, maar ook candida (zie punt 12) kan aan de grondslag van het probleem liggen.
Wanneer je regelmatig last hebt van een opgeblazen buik, begin dan met aanpassingen in je voeding en leefstijl en kijk wat dit oplevert. Stop bijvoorbeeld met het eten van zuivel en granen en eet in plaats daarvan zoveel mogelijk pure voedingsmiddelen die niet bewerkt zijn in een fabriek. Wellicht zijn je klachten alleen daarmee al minder of zelfs verdwenen. Ga ook meer bewegen en probeer stress te vermijden.
Kun je daar wat hulp bij gebruiken? Volg dan ons Darmen Helen programma, een 28-daags traject voor een optimale darmgezondheid (en dus meer energie voor de rest van je leven!). Bij een opgeblazen buik raden we ook ons supplement Glorious Gut aan, met exact de juiste hoeveelheden van alles wat je nodig hebt voor gezonde darmen.
Hulp nodig?
Heb je genoeg van bepaalde klachten en kun je wat hulp gebruiken? Dan is het Darmen Helen programma een investering waar je de rest van je leven profijt van zult hebben. Want gezonde darmen zijn de basis voor een goede gezondheid. In dit 28-daagse traject krijg je alle tools en informatie die je nodig hebt voor gezonde darmen. Dit zal gegarandeerd een groot verschil gaan maken in je gevoel van welzijn, je energielevels en gezondheid. Ook op de lange termijn!
Referenties
[1] Pyörälä, Marja, et al. “Insulin Resistance Syndrome Predicts the Risk of Coronary Heart Disease and Stroke in Healthy Middle-Aged Men The 22-Year Follow-Up Results of the Helsinki Policemen Study.” Arteriosclerosis, thrombosis, and vascular biology 20.2 (2000): 538-544. [2] McKeown, Nicola M., et al. “Carbohydrate nutrition, insulin resistance, and the prevalence of the metabolic syndrome in the Framingham Offspring Cohort.” Diabetes care 27.2 (2004): 538-546. [3] Ascherio, Alberto, et al. “Trans fatty acids and coronary heart disease.” New England Journal of Medicine 340 (1999): 1994-1998. [4] Juliano, Laura M., and Roland R. Griffiths. “A critical review of caffeine withdrawal: empirical validation of symptoms and signs, incidence, severity, and associated features.” Psychopharmacology 176.1 (2004): 1-29. [5] Wilson, James L. Adrenal fatigue: The 21st century stress syndrome. Petaluma, CA: Smart Publications, 2001. [6] Gupta, R. B., et al. “Allelic variation in glutenin subunit and gliadin loci, Glu-1, Glu-3 and Gli-1, of common wheats. I. Its addictive and interaction effects on dough properties.” Journal of Cereal Science (1994) 19: 9-17. [7] Yonkers, Kimberly Ann, PM Shaughn O’Brien, and Elias Eriksson. “Premenstrual syndrome.” The Lancet 371.9619 (2008): 1200-1210. [8] M. Lam: Estrogen Dominance: Hormonal Imbalance of the 21st Century, Adrenal Institute Press (2012) [9] Segraves, R. Taylor, Harry W. Schoenberg, and J. Ivanoff. “Serum testosterone and prolactin levels in erectile dysfunction.” Journal of sex & marital therapy 9.1 (1983): 19-26. [10] Blau, Joseph Norman, Christian Alexander Kell, and Julia Maria Sperling. “Water‐deprivation headache: A new headache with two variants.” Headache: The Journal of Head and Face Pain 44.1 (2004): 79-83. [11] Rylander, Ragnar. “Environmental magnesium deficiency as a cardiovascular risk factor.” Journal of cardiovascular risk 3.1 (1996): 4-10. [12] Sales, Cristiane Hermes, and Lucia de Fatima Campos Pedrosa. “Magnesium and diabetes mellitus: their relation.” Clinical Nutrition 25.4 (2006): 554-562. [13] Costello, R. B., and P. B. Moser-Veillon. “A review of magnesium intake in the elderly. A cause for concern?.” Magnesium research: official organ of the International Society for the Development of Research on Magnesium 5.1 (1992): 61-67. [14] Simopoulos, Artemis P. “The importance of the omega-6/omega-3 fatty acid ratio in cardiovascular disease and other chronic diseases.” Experimental Biology and Medicine 233.6 (2008): 674-688. [15] Samaranayake, L. P., and T. W. MacFarlane. “The effect of dietary carbohydrates on the in-vitro adhesion of Candida albicans to epithelial cells.” Journal of Medical Microbiology 15.4 (1982): 511-517. [16] Garland, Cedric F., et al: “The role of vitamin D in cancer prevention.” American Journal of Public Health 96.2 (2006): 252.
KLAAR IN 30 SECONDEN
ENERGIE BOOST
Vitamine B12 is het geheim achter onze natuurlijke energie en focus. Maar wist je dat 30% van de Nederlanders een tekort aan B12 heeft? Hierdoor kampen ontelbaar veel mensen met een gebrek aan focus en energie.
Niet gek, want vitamine B12 komt alleen voor in dierlijke producten en is lastig op te nemen voor ons lichaam.
Dankzij de hoge dosis vitamine B12 in Green Juice wordt je natuurlijk energie geactiveerd voor:
Langdurige energie, zonder crash
Verbeterde concentratie
Verminderde vermoeidheid
KLAAR IN 30 SECONDEN
GEZONDE DARMFLORA
Green Juice bevat 8-stammen probiotica die essentieel zijn voor een gezonde darmflora. Deze goede bacteriën hebben een wetenschappelijk bewezen, positief effect op:
Een opgeblazen gevoel
Gasvorming
Spijsvertering
Slaap
Huid
Normaal kost een probiotica supplement al zo’n €1.40 per dag. Bespaar tijd, geld en moeite met deze gezonde alles-in-één mix.
Green Juice
Probiotica supplement
Prijs per portie
€0,79
€1,40
Ondersteunt je darmgezondheid
Hele dag energie zonder crash
Vitamines en mineralen
Alles in 1 oplossing
Zonder kunstmatige stoffen
KLAAR IN 30 SECONDEN
DAGELIJKSE VOEDINGSSTOFFEN
Volgens het Ministerie van Volksgezondheid eet 98% van de Nederlanders niet genoeg groenten en fruit.
Het is niet jouw schuld. Drukke schema’s, gebrek aan inspiratie en de hoge kosten van gezonde voeding zijn allemaal redenen waarom we niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen.
Green Juice bevat een groot deel van je dagelijkse behoeften in één drankje, dankzij de unieke biologische mix van 30 groenten, fruit en superfoods. Start je dag vol vertrouwen en gezondheid met een glas Green Juice op een nuchtere maag.
Microvoedingsstof
Hoeveelheid in 140g Green Juice
Evenveel als in
Vitamin B12
3,1 mcg
4 Eieren
Vitamine C
798 mg
532 gr Spruitjes
Vitamine K
458 mcg
116 gr Spinazie
Calcium
1078 mg
743 gr Volle yoghurt
Chroom
176,5 mg
400 gr Broccoli
IJzer
30,8 mg
385 gr Pompoenzaden
Kalium
3710 mg
9275 gr Boerenkool
Mangaan
4,2 mcg
420 gr Zoete aardappel
Magnesium
78,4 mg
88 gr Extra pure chocolade
READY IN 30 SECONDS
Energy boost
Vitamin B12 is the secret behind our natural energy and focus. But did you know that 30% of people in the Netherlands have a B12 deficiency? This leaves countless individuals struggling with a lack of focus and energy.
It’s not surprising, as Vitamin B12 is only found in animal products and is difficult for our bodies to absorb.
Thanks to the high dose of Vitamin B12 in Green Juice, your natural energy is activated for:
Long-lasting energy without the crash
Improved concentration
Reduced fatigue
READY IN 30 SECONDS
HEALTHY GUT MICROBIOME
Green Juice contains 8 strains of probiotics essential for a healthy gut flora. These beneficial bacteria have scientifically proven positive effects on:
Bloating
Gas
Digestion
Sleep
Skin
Weight
Normally, a probiotic supplement costs around €1.40 per day. Save time, money, and effort with this healthy all-in-one mix.
Green Juice
Probiotica Supplement
Cost per serving
€0,79
€1,40
supports gut health
all day energy without crash
Vitamins and minerals
all-in-one solution
Without artificial substances
READY IN 30 SECONDS
DAILY NUTRIENTS
According to the Ministry of Health, 98% of people in the Netherlands don’t eat enough fruits and vegetables.
But it’s not your fault. Busy schedules, lack of inspiration, and the high cost of healthy food are all reasons we don’t get enough nutrients.
Green Juice provides a significant portion of your daily needs in one drink, thanks to the unique organic blend of 30 vegetables, fruits, and superfoods. Start your day with confidence and health with a glass of Green Juice on an empty stomach.
Microvoedingsstof
Hoeveelheid in 140g Green Juice
Evenveel als in
Vitamin B12
3,1 mcg
4 eggs
Vitamine C
798 mg
532 gr Brussels sprouts
Vitamine K
458 mcg
116 gr Spinach
Calcium
1078 mg
743 gr Full yoghurt
Chroom
176,5 mg
400 gr Broccoli
IJzer
30,8 mg
385 gr Pumpkin seeds
Kalium
3710 mg
9275 gr Kale
Mangaan
4,2 mcg
420 gr Sweet potato
Magnesium
78,4 mg
88 gr Extra dark chocolate
Meld je nu aan voor de early acces tot vroege
Black Friday
