Je darmflora is een dynamisch geheel van bacteriën, schimmels, virussen, parasieten die een onmisbare rol spelen voor je algehele gezondheid. De samenstelling ervan is beïnvloedbaar. Kortom onze keuzes op het gebied van voeding, beweging, supplementen en leefstijl kan een positieve of negatieve invloed hebben op de darmflora. Een disbalans in de darmflora kan leiden tot allerlei (vage) klachten, waarvan we vaak niet weten dat de oorsprong in de darmen ligt. Zoals bepaalde huidproblemen, vermoeidheid, niet helder in je hoofd (brain fog). Daarom is een goede darmgezondheid belangrijk. In dit artikel lees je met welke basis adviezen je een goede darmgezondheid kunt behouden en bereiken. Ook vertellen we wat je elk jaar kunt doen om je darmflora een positieve boost te geven.
De juiste voeding voor je darmen
Een goede zorg voor je darmen begint met de juiste voeding. Je darmen en darmflora zijn uiterst gevoel voor de voedselkeuzes die je maakt. De darmen laten enerzijds voedingstoffen door, terwijl ze tegelijk een barrière vormen tegen stoffen van buitenaf die niet in de darmen thuishoren. Als dit niet goed werkt, bijvoorbeeld door te veel bewerkte voedingsmiddelen, voedingsmiddelen die de darmen mogelijk kunnen beschadigen (zuivel of gluten) of suiker, ontstaat er een disbalans. Iets wat niet alleen darmklachten tot gevolg kan hebben, maar ook andere gezondheidsklachten.
Een van de theorieën die het verband tussen voeding en de darmwerking verklaart is de aanwezigheid van smaakreceptoren, reuksensoren, calorie-sensoren en allerlei immuuncellen en ‘gevarenantennes’ in je darmen. Dit brede scala aan registratie-voelsprieten delen informatie via een zenuwstreng met je brein: de vagus zenuw. Word je blij na het eten of slaat je stemming ineens om? Reageren je darmen heftig op wat je hebt gegeten? Het kunnen allemaal reacties zijn die vanuit de sensoren in je darmen ontstaan op de voeding die je tot je hebt genomen in de afgelopen uren.
Je darmflora kan de voedingsstoffen in je darmen verwerken tot stoffen die je gezondheid kunnen ondersteunen, maar ook tot stoffen die schadelijk zijn voor de darmen, afhankelijk van de voedingskeuzes die je hebt gemaakt.
Wat is gezonde voeding voor je darmen?
Wat is dan eigenlijk die gezonde voeding voor je darmen? Pure en onbewerkte voedingsmiddelen zijn herkenbaar voor de darmen. In de loop der evolutie zijn deze voedingsmiddelen al bekend voor het spijsverteringssysteem.
Denk aan:
- Alle soorten groente en fruit
- Nootjes, zaden en pitten
- Vis, gevogelte en wild
Voorwaarde is dus dat deze voeding ze zich in de pure vorm bevindt en niet allerlei bewerkingsstappen heeft ondergaan in fabrieken waarbij ze hun originele structuur hebben verloren. Een goed voorbeeld hiervan zijn bewerkte vleessoorten, die door ze te roken, pekelen, malen een heel ander uiterlijk krijgen, waarna ze vaak met behulp van smaakstoffen, conserveringsmiddelen en andere toevoegingen weer als worst of broodbeleg in de supermarkt belanden.
Groenten, fruit, noten, zaden en pitten bevatten de onmisbare voedingsvezels voor een gezonde darmflora. Alle kleine beetjes helpen, maar wil je echt verschil maken dan blijkt dat een optimale groente inname van gemiddeld 390g per dag een optimale bescherming biedt gezondheidsklachten en zelfs bepaalde ziektes[1] Anderzijds kunnen te grote porties van individuele voedingsmiddelen, hoe gezond ze ook zijn, ook voor problemen zorgen. Zo waren noten ‘vroeger’ alleen maar te eten nadat ze eerst uit een keiharde schil waren gebroken. Een onsje noten eten voor de tv was er niet bij; die hoeveelheid vet in één zitting kan het immuunsysteem activeren[2]. Hetzelfde geldt voor fruit, dat vroeger minder zoet was en alleen beschikbaar afhankelijk van het seizoen. Te veel fruit levert veel fructose, dat zeker bovenop suikerrijke voedingsmiddelen en suikers uit voeding ook een negatieve uitwerking kan hebben hebben de darmgezondheid[3]. Kortom: gezonde voeding is onbewerkt en ook de hoeveelheid heeft effect.
Dit kun je beter vermijden
Er zij heel wat voedingsmiddelen die ons lichaam niet kent en als potentieel gevaar beschouwd. Als je darmen het signaal ‘onveilig’ afgeven, dan worden de cellen van het immuunsysteem in je darmen geactiveerd, en kan de darmwand of de samenstelling van je darmbacteriën worden geschaad. Al deze processen kunnen de werking van je darmen verstoren, of zorgen voor klachten zoals krampen of gasvorming.
Voedingsmiddelen die door de darmen als onveilig worden geregistreerd, zijn allemaal relatief nieuw en pas in de laatste tientallen jaren ‘gemaakt’. Niet door moeder natuur, maar door mannen in witte jassen. Ze zijn nooit eerder onderdeel geweest van ons voedingspalet.
Denk aan:
- Plantaardige oliën uit pitten en zaden, op mechanische wijze verkregen zoals zonnebloem- of koolzaadolie
- Gefrituurd voedsel
- Geraffineerde witte granen, waar vezels, vitamines en mineralen uit zijn gehaald en producten die hiervan zijn gemaakt, zoals roze koeken, gevulde koeken, cake en witbrood.
- Graangevoerd (kweek)vlees, bewerkte vleesvervangers (bijvoorbeeld producten van sojastructuur -tempeh krijgt het voordeel van de twijfel- of groene erwten hydrolisaat)
- Frisdranken / fruitsappen, die allemaal een zeer hoog fructosegehalte bevatten
- E-nummers zoals in pakjes en zakjes, vleeswaren, smeerslaatjes of kant- en klaarmaaltijden
Je darmen kennen deze producten evolutionair gezien niet, en bij een teveel reageert de darmflora er niet goed op. Dan kan de samenstelling verstoord raken, kunnen toxines of signaalstoffen worden geproduceerd die krampen of verstoorde darmwerking veroorzaken.
De eerste stap naar gezonde darmen
Er is niemand die twijfelt om een kriebelend kaartje uit een trui te knippen, of schoenen die na maanden inlopen nog steeds blaren geven aan de kant te schuiven. Het vermijden van voeding die de darmen schaadt, dat is echter een ander verhaal. Het is moeilijk te bevatten hoe het werkt. Het effect zie en voel je niet altijd direct, terwijl de smaak van deze ‘onveilige’ voeding helaas vaak ongeëvenaard is en voor velen erg verleidelijk. Wij mensen zijn nu eenmaal geprogrammeerd om van vet, zoet en zout te houden, en dat weten voedselfabrikanten maar al te goed. Toch is en blijft de eerste stap naar een gezondere darm het vermijden van voedsel dat niets doet voor je gezondheid. Begin met een kleine eerste stap en wie weet voel jij je binnen no time al stukken beter. Wil je er hulp bij? Kijk dan eens naar het Darmen Helen Programma. Een traject van 28 dagen voor een optimale darmgezondheid.
Alleen voeding niet altijd voldoende
Ben je er daarna ondanks al je inspanningen toch nog niet helemaal? Alleen de juiste voeding is helaas niet altijd de oplossing voor alle darmklachten. Enerzijds omdat problemen soms al zo lang aanwezig zijn dat aanvullende leefstijl aanpassingen en suppletie nodig is om het op te lossen (zoals Glorious Gut van Superfoodies). En er anderzijds problemen kunnen zijn die niet zozeer te maken hebben met een verstoorde darmflora, maar met een van de andere spijsverteringsorganen die de darmgezondheid blijven saboteren.
Bijvoorbeeld als:
- De bacteriesamenstelling door een antibioticakuur is weggevaagd
- De darmwand dusdanig beschadigd is dat het actieve ondersteuning nodig heeft van bepaalde voedingsmiddelen of voedingssupplementen
- Je last hebt van voedselintoleranties of met je darmen reageert op specifieke voedingsmiddelen
- Je maagzuurklachten ervaart
Darmen helen – geef je darmflora een boost voor de korte en lange termijn
Welke klachten je ook ervaart, er is verbetering onderweg. Tenminste, als je de onderliggende oorzaak van je darmklachten weet te vinden. Darmen Helen is een programma dat aandacht schenkt aan diverse symptomen en een compleet stappenplan biedt om de oorzaak van je darmklachten te achterhalen, én de darmflora samenstelling inclusief de darmbarrière te verbeteren. Het is een investering voor de lange termijn en zal je darmgezondheid enorm verbeteren. Daarnaast is het de perfecte booster-kuur voor je darmen, bijvoorbeeld bij een verminderde weerstand, na een antibioticakuur, of voor hen die al jaren kampen met darmklachten.
Referenties:
[1] https://www.thelancet.com/article/S0140-6736(19)30041-8/fulltext
[2] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/mnfr.201300104