Waarschijnlijk heb je nog nooit gehoord van matcha. Toch is dit groene theepoeder al eeuwen oud en in Japan een onmisbaar ingrediënt voor de traditionele theeceremonie, waarbij niet alleen het drinken van matcha maar ook het bereiden en serveren aan vastomlijnde tradities gebonden is. Tegenwoordig wordt matcha poeder ook in Nederland steeds populairder, voornamelijk omdat het zoveel gezondheid bevorderende stoffen bevat. In deze blog kun je lezen wat matcha is, waarom het zo gezond is en hoe je het in je keuken kunt gebruiken.
Wat is matcha?
Matcha poeder is eigenlijk niets anders dan speciale groene theebladeren die tot een zeer fijn poeder zijn vermalen. 
Het bijzondere aan de groene theebladeren die voor de productie van matcha worden gebruikt is dat ze aan groene theeplanten groeien die de laatste drie weken voordat de theebladeren geoogst worden afgedekt worden met een doek, zodat de bladeren geen zon meer krijgen. Doordat ze de laatste drie weken alleen nog maar in de schaduw zitten wordt de groei vertraagd en gaan ze meer chlorofyl en aminozuren (met name theanine) aanmaken, met als gevolg dat de bladeren donkergroen worden. Na die drie weken worden alleen de onbeschadigde bladeren geplukt en vervolgens gedroogd. Van deze Tencha, zoals de gedroogde en verrimpelde bladeren ook wel door de Japanners worden genoemd, worden de steeltjes en nerven verwijderd. Daarna worden de bladeren vermalen, wat een zeer arbeidsintensief proces is, en het zeer fijne poeder wat uiteindelijk zo ontstaat heet matcha. De smaak van matcha wordt bepaald door de hoeveelheid aminozuren (met name theanine) in het poeder: matcha gemaakt van jonge bladeren heeft een zoetere en intensere smaak dan matcha gemaakt van oudere bladeren, die later in het jaar geoogst worden.
Waarom is matcha zo gezond?
Matcha bevat een zeer hoge concentratie theanine en chlorofyl, zoals je in de vorige paragraaf al hebt kunnen lezen. Van theanine is bekend dat het een positief effect heeft op het concentratievermogen, omdat het de bloed-hersenbarrière kan doorbreken (Gomez-Ramirez et al., 2007[1]). Daarnaast hebben onderzoekers vastgesteld dat theanine geestelijke en lichamelijke stress kan verminderen (Kimura et al., 2007[2]), het leervermogen kan verbeteren (Park et al., 2011[3]), de stemming positief kan beïnvloeden en mentale prestaties kan verbeteren, met name in combinatie met cafeïne (Haskell et al., 2008[4]). Ook het effect van chlorofyl op de gezondheid is al veel door wetenschappers bestudeerd. Zo weet men dat chlorofyl het bloed basisch maakt (Schwalfenberg, 2012[5]), de darmen en lever reinigt (Balder et al., 2006[6]) en pijnverlichting biedt voor mensen met chronische alvleesklierontsteking (o.a. Yoshida et al., 1980[7]). Daarnaast zijn er sterke aanwijzingen dat chlorofyl constipatie vermindert (Young et al., 1980[8]), helpt bij de behandeling van koortslip en gordelroos (Belenkii et al., 1971[9]; Kongkaew et al., 2011[10]), de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert en bloedarmoede helpt voorkomen (Nakano et al., 2010[11]), het immuunsysteem versterkt (o.a. Morris et al., 2007[12]) en helpt bij het voorkomen en behandelen van bepaalde vorm van kanker (o.a. Tsukagoshi et al., 2004[13]; Kochneva et al., 2010[14]). Reden genoeg dus om dagelijks een kopje matcha thee te drinken. Ben je geen fan van groene thee? Dan is er goed nieuws voor je, want matcha heeft nog veel meer toepassingsmogelijkheden!
Zo kun je matcha poeder gebruiken
Matcha poeder is uiteraard bij uitstek geschikt voor het maken van een lekker kopje groene thee. Je doet daarvoor 1 theelepel Superfoodies matcha poeder in een kop en giet hier warm water overheen. Daarnaast kun je matcha poeder ook gebruiken als ingrediënt in allerlei dranken, gerechten en zoete lekkernijen, zoals smoothies, shakes, ijs, superfood cakes of cupcakes, rauwe superfood chocolaatjes en sushi, net zoals de Japanners dat doen. Het leuke aan matcha poeder is dat het je drank, gerecht of lekkernij groen doet kleuren, ideaal dus als je kleurige sushi of vrolijke cupcakes wilt maken!
Referenties
[1] Gomez-Ramirez, Manuel, et al. “The deployment of intersensory selective attention: a high-density electrical mapping study of the effects of theanine.” Clinical neuropharmacology 30.1 (2007): 25-38.
[2] Kimura, Kenta, et al. “L-Theanine reduces psychological and physiological stress responses.” Biological psychology 74.1 (2007): 39-45.
[3] Park, Sang-Ki, et al. “A combination of green tea extract and l-theanine improves memory and attention in subjects with mild cognitive impairment: a double-blind placebo-controlled study.” Journal of medicinal food 14.4 (2011): 334-343.
[4] Haskell, Crystal F., et al. “The effects of L-theanine, caffeine and their combination on cognition and mood.” Biological psychology 77.2 (2008): 113-122.
[5] Schwalfenberg, Gerry K. “The alkaline diet: is there evidence that an alkaline pH diet benefits health?.” Journal of Environmental and Public Health 2012 (2011).
[6] Balder, Helena F., et al. “Heme and chlorophyll intake and risk of colorectal cancer in the Netherlands cohort study.” Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention 15.4 (2006): 717-725.
[7] Yoshida, Akira, Osamu Yokono, and Toshitsugu Oda. “Therapeutic effect of chlorophyll-a in the treatment of patients with chronic pancreatitis.” Journal of Gastroenterology 15.1 (1980): 49-61.
[8] Young, R. W., and J. S. Beregi Jr. “Use of chlorophyllin in the care of geriatric patients.” Journal of the American Geriatrics Society 28.1 (1980): 46-47.
[9] Belenkii, G. B. and Krikun, B. L. “Treatment of herpes simplex and herpes zoster by chlorophyll preparations”. Sov.Med. 1971;34(1):151-152.
[10] Kongkaew, Chuenjid, and Nathorn Chaiyakunapruk. “Efficacy of Clinacanthus nutans extracts in patients with herpes infection: systematic review and meta-analysis of randomised clinical trials.” Complementary therapies in medicine 19.1 (2011): 47-53.
[11] Nakano, Shiro, Hideo Takekoshi, and Masuo Nakano. “Chlorella pyrenoidosa supplementation reduces the risk of anemia, proteinuria and edema in pregnant women.” Plant foods for human nutrition 65.1 (2010): 25-30.
[12] Morris, Humberto J., et al. “Immunostimulant activity of an enzymatic protein hydrolysate from green microalga Chlorella vulgaris on undernourished mice.” Enzyme and microbial technology 40.3 (2007): 456-460.
[13] Tsukagoshi, S. “Development of a novel photosensitizer, talaporfin sodium, for the photodynamic therapy (PDT)”. Gan To Kagaku Ryoho 2004;31(6):979-985
[14] Kochneva, E. V., Filonenko, E. V., Vakulovskaya, E. G., Scherbakova, E. G., Seliverstov, O. V., Markichev, N. A., and Reshetnickov, A. V. Photosensitizer Radachlorin(R): “Skin cancer PDT phase II clinical trials”. Photodiagnosis. Photodyn. Ther. 2010;7(4):258-267.