Laat je immuunsysteem jou in de steek, of ben jij degene die jouw immuunsysteem in de steek laat? Op zich begrijpelijk dat dit je overkomt, de moderne maatschappij vergt veel van ons. En zo cijferen steeds meer mensen zichzelf weg. Op korte termijn lijkt dit misschien niet zo erg, je voelt je best goed. Toch? Misschien wat vermoeid, je spieren voelen toch ook wel wat stijfjes aan, je breekt weer een nagel en je tandvlees is ook erg gevoelig de laatste tijd.
Dit zijn de eerste symptomen van een verzwakt immuunsysteem en die moet je niet met een korreltje zout nemen. Grijp je niet nu in? Dan is de schade op lange termijn onomkeerbaar.
Nee, dit is niet weer je gemiddelde immuunsysteem blog waarin we het hebben over vitamine C, onvoldoende beweging of slaap. Tekorten van 3 hele andere nutriënten blijken namelijk het vaakst verantwoordelijk te zijn voor een verzwakt immuunsysteem. En in tijden als deze (modern westers eetpatroon, extreem veel voedselbewerking) is een sterk immuunsysteem juist zo cruciaal.
Dan nu: de échte top 3 van meest voorkomende tekorten waardoor je immuunsysteem verzwakt:
Zink
Om het zink tekort te verklaren kijken we naar het zuur fytaat. Fytaat komt met name voor in granen, maar ook peulvruchten. Het nadeel van fytaat is dat dit zuur zich bindt aan mineralen, waaronder zink. Door deze binding kan zink, dat je uit voeding haalt, niet opgenomen worden in de darm. Terwijl zonder zink je immuunsysteem volledig zou ontsporen. En laten wij Nederlanders nou net zo dol zijn op graanproducten! Volgens de voedselconsumptiepeiling eten Nederlanders gemiddeld 199 gram brood en graanproducten per dag, terwijl de richtlijn 90 gram is. (VCP, 2012-16)
Zink speelt niet alleen een rol bij je immuunfunctie, maar werkt ook als antioxidant en ontstekingsremmend middel.1 Zink suppleren blijkt bovendien effectief om de verkoudheidsduur te verkorten met ruim een derde.2 Kortom: het belang van zink is moeilijk te overschatten.
Nog meer risicofactoren voor een zinktekort zijn: frequent fastfood eten, alcoholconsumptie, vegetarisme, stress en intensief sporten. Naar schatting zijn er bijna 2 miljard personen wereldwijd met een zinktekort.1 Problemen als gevolg van een zinktekort zijn onder andere een groeiachterstand, immuundisfunctie en cognitieve stoornissen.1
Hoe herken je een zinktekort?
- Verminderde afweer tegen infecties
- Nachtblindheid
- Afwijkend smaak- en reukvermogen
- Langzame wondgenezing
- Diarree
- Huidproblemen, met name acné
- Witte vlekjes op je nagels
- Maar ook: verminderde concentratie, verlaagd libido en neerslachtigheid
Hoe los ik een zinktekort op?
- Verminder je graaninname om minder fytaat binnen te krijgen.
- Eet meer voedingsmiddelen met zink: rood vlees, eieren, gevogelte en schaal- en schelpdieren. Vegetarische bronnen zijn: kaas, noten, zaden, havermout, rauwe tofu, chia zaden en pindakaas. Let wel: je lichaam neemt zink uit vegetarische bronnen moeilijker op dan uit dierlijke bronnen.
- Vitamine C versterkt de zinkopname, eet dagelijks dus voldoende groente en fruit.
- Neem een supplement met zink. Bij voorkeur gecombineerd met vitamine C zoals in Immunity Support van Superfoodies.
Jodium
In 1942 verplichtte de overheid het gebruik van gejodeerd zout in brood omdat jodium onvoldoende werd geconsumeerd. Ten gevolge van de strijd tegen de hoge zoutconsumptie uit bewerkte voeding, is de hoeveelheid van dit bakkerszout met zo’n 30 procent verlaagd. Gevolg? Opnieuw vele gevallen van jodiumtekort. Met name kinderen en lacterende vrouwen zijn een kwetsbare groep. Naar schatting zijn er wereldwijd 2 miljard gevallen van jodiumtekort, waarvan 50 miljoen klinische gevolgen vertonen.3
Jodium is indirect betrokken bij het immuunsysteem, namelijk via de schildklier. De schildklier kan zonder jodium geen schildklierhormonen aanmaken, dat onder andere een belangrijke rol speelt in de stofwisseling, spijsvertering, groei en ontwikkeling, spier- en zenuwstelsel, temperatuurregulatie en hartslag en bloeddruk.
Hoe herken je een jodiumtekort?
- Droge huid
- Broze haren en nagels
- Haaruitval
- Koude handen en voeten,
- Vermoeidheid, lusteloosheid, traagheid
- Verhoogd cholesterolgehalte
- Spierzwakte en -kramp
- Abnormale stofwisseling
- Vergrote schildklier
Jodiumtekort kan ook zeer ernstige volgen hebben, zoals schade aan de foetus in geval van zwangerschap en problemen met de hersenontwikkeling.4
Hoe los ik een jodiumtekort op?
- Eet een á twee keer per week voeding uit de zee, zoals kelp en duurzaam of wild gevangen vis of schaaldieren.
- Neem een supplement met jodium, zoals Immunity Support van Superfoodies dat kelp bevat.
Te veel jodium kan de schildierwerking overmatig stimuleren en schade toebrengen aan het orgaan. Ga dus niet zonder advies of kennis zelf dokteren met jodium.
Selenium
Selenium is een spoorelement waarvan het belang, en bij sommigen zelfs het bestaan, niet altijd bekend zijn. Het spoorelement is betrokken bij bijna alle lichaamsprocessen, maar in het bijzonder het immuunsysteem, het zenuwstelsel, de spieren en de schildklier. Zo vergroot selenium de verdedigingsfunctie van vitamine C en E en voorkomt het schade aan cellen.
In eerste instantie is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van selenium vastgesteld op 55 microgram. Volgens recente peilingen krijgen Nederlandse vrouwen gemiddeld 46 microgram binnen. Deze hoeveelheden lijken ontzettend klein! Er zijn echter aanwijzingen gevonden dat met 55 microgram slechts een minimale behoefte bereikt wordt, en dat voor een optimale werking we in werkelijkheid veel meer nodig hebben.5
Seleniumtekort in het lichaam leidt onder andere tot meer ernstige gevolgen van hartfalen. Zo bleek uit gegevens van 2500 Europese patiënten met hartfalen uit elf verschillende landen dat ruim een kwart een tekort aan selenium in hun lichaam had.6 Risicofactoren zijn onder andere het ondergaan van nierdialyse, HIV en spijsverteringsstoornissen. Maar ook de Nederlandse bodem bevat maar weinig selenium.
Hoe herken je een seleniumtekort?
- Onvruchtbaarheid bij zowel mannen als vrouwen
- Verzwakte afweer
- Vermoeidheid, hersenmist
- Spierzwakte, spierpijn
- Verkleuring van de nagels (let op: horizontale lijnen duiden juist op een overschot)
- Trage schildklier
- Kortademigheid
Hoe los ik een seleniumtekort op?
- Eet meer voeding met selenium: paranoten, voeding uit de zee of orgaanvlees
- Kies voor een supplement met de juiste verhoudingen. Door zelf te dokteren met selenium loop je risico op een seleniumvergiftiging. Immunity Support van Superfoodies bevat selenium en andere voedingsstoffen die van belang zijn voor het immuunsysteem in exact de juiste verhoudingen.
Voorkom of herstel een verzwakt immuunsysteem
Als we het hebben over complexiteit van het immuunsysteem, dan is dat zelfs een understatement. Dat maakt het bijzonder lastig om aan te wijzen wat nou de precieze oorzaak is van je vage klachten. Hopelijk helpt dit artikel je een stapje dichterbij de oplossing.
Wil je het groots aanpakken en alle aspecten van je immuunsysteem op orde hebben? Of vermoed je al dat je een verzwakt immuunsysteem hebt? Ga aan de slag met de materie uit het boek IMMUUNPLAN. Nooit eerder bestond er zo’n compleet en overzichtelijk plan voor het bereiken van je optimale immuunsysteem.
Referenties
[1] Prasad AS. Discovery of human zinc deficiency: its impact on human health and disease. Adv Nutr. 2013;4(2):176-190. Published 2013 Mar 1.
[2] Nederlandse voedselconsumptiepeiling 2012-2016, RIVM.
[3] Biban BG, Lichiardopol C. Iodine Deficiency, Still a Global Problem?. Curr Health Sci J. 2017;43(2):103-111. doi:10.12865/CHSJ.43.02.01
[4] Eastman CJ, Zimmermann MB. The Iodine Deficiency Disorders. [Updated 2018 Feb 6]. In: Feingold KR, Anawalt B, Boyce A, et al., editors. Endotext [Internet]. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-.
[5] Thomson CD. Assessment of requirements for selenium and adequacy of selenium status: a review. Eur J Clin Nutr. 2004 Mar;58(3):391-402.
[6] Bomer, N., Grote Beverborg, N., Hoes, M.F., Streng, K.W., Vermeer, M., Dokter, M.M., IJmker, J., Anker, S.D., Cleland, J.G., Hillege, H.L., Lang, C.C., Ng, L.L., Samani, N.J., Tromp, J., van Veldhuisen, D.J., Touw, D.J., Voors, A.A. and van der Meer, P. (2020), Selenium and outcome in heart failure. Eur J Heart Fail, 22: 1415-1423.